Πώς να τολμήσεις να κάνεις προβλέψεις για τον καινούριο χρόνο όταν ζεις σε μια εποχή μεγάλων ανακατατάξεων και αβεβαιότητας; Όταν η ασυνέχεια και το αναπάντεχο αποτελούν πλέον βασικά χαρακτηριστικά της εποχής που βιώνουμε; Ίσως πάλι, γιατί είναι το τέλος μιας εποχής και σίγουρα όχι Το Τέλος της Ιστορίας, όπως είχε γράψει με υπερβολική αισιοδοξία ο Φουκουγιάμα λίγα χρόνια μετά την πτώση της σοβιετικής αυτοκρατορίας και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Τότε ξεκινούσε μια νέα τάξη πραγμάτων στην οποία η αμερικανική ηγεμονία θα συνοδευόταν από το θρίαμβο του καπιταλισμού και της φιλελεύθερης δημοκρατίας.

Μετά μια καταστροφική δεκαετία (όταν η χώρα φτώχυνε αισθητά, και μαζί της οι περισσότεροι από τους κατοίκους της), την οποία διαδέχθηκε μια πολύ δύσκολη διετία, η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας δείχνει απρόσμενα ισχυρή.

Στο υπερεθνικό πεδίο, το 2022 αφήνει βαριά κληρονομιά πολλαπλών κρίσεων που ενεργούν συνδυαστικά και μας φορτώνουν αβεβαιότητες και διλήμματα περί την διαχείρισή τους. Θα είναι άραγε το 2023 έτος που θα ξεκαθαρίσουν αβεβαιότητες και θα υπάρξει πιο αποτελεσματική ανταπόκριση σε σοβούσες κρίσεις; Λόγω των ημερών επιτρέπονται, επιβάλλονται ίσως, οι ευχές. Ας μοιραστώ λοιπόν εικασίες και ευχές γιο το 2023.

Στο πλαίσιο της ανθρώπινης κινητικότητας το 2022 σημαδεύτηκε, τουλάχιστον στην ΕΕ, από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου η οποία έχει οδηγήσει, μέχρι σήμερα, περίπου 8 εκατ. ανθρώπους στην προσφυγιά (περίπου 6 εκατ. έχουν επιστρέψει) και προκάλεσε τον εσωτερικό εκτοπισμό περίπου άλλων 6,5 εκατομμυρίων, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία.

Η κινητοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτήν την κρίση ήταν τεράστια και άμεσα μπήκε σε εφαρμογή ο μηχανισμός προσωρινής προστασίας, όπως προβλέπεται από την οδηγία 2001/55/ΕΚ. Αυτό σημαίνει ότι οι Ουκρανοί με μια αίτηση λαμβάνουν αυτόματα προσωρινή προστασία σε χώρες της ΕΕ και απολαμβάνουν προνομίων ανάλογα με το πως εφαρμόζεται η προστασία αυτή ανά χώρα.

Στο μέγαρο Μαξίμου τις τελευταίες ημέρες καταφεύγουν σε απέλπιδες προσπάθειες μήπως και ανακόψουν την μη αναστρέψιμη φθορά. «Τι να κάνω;» θα ρώτησε ο κ. Μητσοτάκης. «Κάνε τον λαϊκό και προοδευτικό» θα του απάντησαν και έσπευσε στην Ημαθία να παίξει τον ρόλο που του ανατέθηκε. Μόνο που η παράσταση ήταν κακοστημένη και το έργο δεν έκοψε εισιτήρια. Το σενάριο «Μητσοτάκης λαϊκός και προοδευτικός» μάλλον μοιάζει με το τελευταίο κυβερνητικό ανέκδοτο της χρονιάς. Πολύ περισσότερο, μετά τα όσα προηγήθηκαν στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό.

Παλιότερα λεγόταν ότι το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα στο οποίο οι δύο ομάδες έχουν από έντεκα παίκτες και στο τέλος κερδίζουν οι Γερμανοί. Αυτό έπαψε να ισχύει. Στις τελευταίες εφτά διοργανώσεις, δηλαδή από το 1998, η Γερμανία έχει συμμετάσχει σε δύο τελικούς. Η Γαλλία όμως έχει συμμετάσχει σε τέσσερις.

Στη Γαλλία πράγματι συντελέστηκε ένα μικρό θαύμα. Ιδιαίτερα στην περιφέρεια του Παρισιού, την Ile-de-France, σαν να λέμε την Αττική, όπου ζουν πολλοί Γάλλοι λαϊκής καταγωγής συχνά αραβικής ή άλλης αφρικανικής προέλευσης από τις πρώην αποικίες.

Δηλητηριώδεις αναθυµιάσεις στην ατμόσφαιρα. Μυρωδιά εκλογών, οσμή παρακμής. Βαριά τοξικό νέφος. Θα ήταν στο χέρι της κυβερνητικής ηγεσίας να το διαλύσει. Για τις εκλογές, θα αρκούσε να ορίσει μια ημερομηνία – ώστε να μην αιωρούνται υποψίες ότι η στιγμή των εκλογών εξαρτάται από διάφορα «νταραβέρια». Θα μπορούσε να διαλυθεί και η αποπνικτική οσμή της παρακμής, που εκπέμπεται με επίκεντρο την ΕΥΠ. Εφόσον όλοι (μαζί, πλέον, και η κυβέρνηση) δέχονται ότι γίνονταν υποκλοπές τηλεφωνικών συνομιλιών υπουργών, κρατικών αξιωματούχων, επιχειρηματιών από την ΕΥΠ θα ήταν αυτονόητο να ριχτεί άπλετο φως. Με δυο λόγια, απόρρητο γιοκ.

Σύμφωνα με τη γκραμσιαμή αντίληψη, «το παλιό πεθαίνει, αλλά το καινούργιο δεν έχει ακόμα προλάβει να γεννηθεί».

Το παλιό λογίζεται για μεγάλη πλειοψηφία πολιτών το πολιτικό σύστημα που συνεχίζει εν πολλοίς πολιτικές που δεν αλλάζουν στο καλύτερο την ζωή του. Και δεν αναφερόμαστε στην πολιτική των επιδομάτων, αλλά σε αποφάσεις που πραγματικά θα οδηγήσουν σε παραγωγή πλούτου και δίκαιη αναδιανομή.

Η μονομερής και μερική οριοθέτηση προς τα δυτικά της που έκανε η Αίγυπτος, όσον αφορά την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) με την Λιβύη, έγινε δεκτή στην Ελλάδα με υπερβολές και πανηγυρισμούς.

Η κίνηση αυτή έχει κάποιο θετικό αντίκτυπο, πολιτικό και διπλωματικό, αλλά ήταν φυσιολογική και αναμενόμενη. Εφόσον η Αίγυπτος έχει υπογράψει με την Ελλάδα τη γνωστή κοινή οριοθέτηση ΑΟΖ, προφανώς θα επέλεγε τη συγκεκριμένη γραμμή οριοθέτησης και προς την Λιβύη.

Από κει και πέρα, η διαπίστωση ότι αυτή η κίνηση ακυρώνει, αχρηστεύει κ.ο.κ. το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, δημιουργεί ψευδαισθήσεις.

Με τη φυλάκιση και στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων του δήμαρχου Κωνσταντινούπολης Ιμάμογλου να εξαρτάται από την απόφαση του Ακυρωτικού Δικαστηρίου, ο Ερντογάν διέβη τον Ρουβίκωνα και έστειλε ένα σαφές μήνυμα στην αντιπολίτευση, ότι δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την εξουσία σε καμία περίπτωση.

Το μήνυμα λέει ότι τη νομιμότητα τη διαμορφώνει κατά περίπτωση ο ίδιος ο Ερντογάν, ο οποίος έχει αυτοανακηρυχθεί ισόβιος πρόεδρος της χώρας.

H μαντίλα στάθηκε η σπίθα που πυροδότησε τη μεγαλύτερη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν από το 2009, όταν εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες βγήκαν στους δρόμους καταγγέλλοντας νοθεία. Ένα κομμάτι πανί ενσάρκωσε τόσο τη δυσαρέσκεια και την οργή που συσσωρεύει μεγάλο μέρος της κοινωνίας στη χώρα, ώστε γενικεύτηκαν οι διαμαρτυρίες έχοντας πλέον και πολιτικό υπόβαθρο (να αλλάξει το σύστημα), αλλά και οικονομικό: ο πληθωρισμός τρέχει φέτος με 50%, την ώρα που το 60% του πληθυσμού ζει στο όριο της φτώχειας κι ένα 20% στην απόλυτη ένδεια.

Είναι το Κατάρ-gate το μεγαλύτερο σκάνδαλο που έχει πλήξει την Ευρωπαϊκή Ενωση; Αν πιστέψουμε τα ξένα μέσα ενημέρωσης, τις δηλώσεις αξιωματούχων της Ε.Ε. και ευρωβουλευτών όλων των κοινοβουλευτικών ομάδων, όντως είναι. Αρα δεν είναι δυνατόν να δεχθούμε ότι η υπόθεση αφορά μια ευρωβουλευτίνα και αντιπρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, δυο τρεις πρώην ευρωβουλευτές και μερικούς συνεργάτες τους. Πρέπει να υπάρχει πολύ βάθος.