Οι δύσκολες έως αδύνατες ισορροπίες των Γάλλων Σοσιαλιστών...
Ελένη Τσερεζόλε, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-09-14
Μέχρι τις 16 Νοεμβρίου, ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί μπορεί να κοιμάται ήσυχος. Μέχρι τότε τουλάχιστον τα ρεύματα εντός του Σοσιαλιστικού κόμματος είναι βέβαιο ότι θα αλληλοσπαράσσονται με "τρόπαιο" την εκλογή του διαδόχου του επί ένδεκα χρόνια πρώτου γραμματέα του κόμματος Φρανσουά Ολάντ. Το "θερινό πανεπιστήμιο" του κόμματος στα τέλη του περασμένου μήνα ήταν ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί: αλληλομαχαιρώματα, υπονομεύσεις, παράδοξες συμμαχίες, παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, "σόλο" εμφανίσεις - τοποθετήσεις, και ούτω καθεξής, θύμισαν στα μέλη του κόμματος τις χειρότερες ημέρες του συνεδρίου της Ρεν το 1990, που κατέληξε και στο μεγάλο εκλογικό "στραπάτσο" του 17% του 1993 - ιστορικά το χαμηλότερο ποσοστό του κόμματος... Οι τρεις υποψήφιοι για τη θέση του πρώτου γραμματέα - Μπερτράν Ντελανοέ, Σεγκολέν Ρουαγιάλ και Μαρτίν Ομπρί - έχουν μπροστά τους πολύ δρόμο να διανύσουν και πολλά εμπόδια να υπερπηδήσουν. Εκείνο που κατέδειξε το "θερινό πανεπιστήμιο" στη La Rochelle είναι ότι το κόμμα βρίσκεται, προς μεγάλη ανακούφιση της σαρκοζικής Δεξιάς, σε φάση μεγάλης εσωστρέφειας.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι την κατάσταση αυτή ήλθαν να υπογραμμίσουν και δύο δημοσκοπήσεις για λογαριασμό του περιοδικού "Μαριάν" και της επαρχιακής εφημερίδας "Ουέστ Φρανς", που γενικά αποτυπώνουν μια αποκαρδιωτική εικόνα για το Σοσιαλιστικό κόμμα που κάποτε ηγείτο της Γαλλίας. Και οι δύο έρευνες δείχνουν ότι οι Γάλλοι δεν πιστεύουν ότι το κόμμα έχει συνολική πρόταση για την κοινωνία και ότι δεν ασκεί επαρκή αντιπολίτευση στην κυβέρνηση Φιγιόν - Σαρκοζί. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα για την "Ουέστ Φρανς" το 52% των ερωτηθέντων συμφωνεί με την άποψη ότι το Σοσιαλιστικό κόμα δεν κάνει επαρκή αντιπολίτευση στην κυβέρνηση, το το 55% θεωρεί ότι το κόμμα δεν είναι κοντά στα προβλήματα των Γάλλων και το 66% συμφωνεί με την πρόταση ότι το Σ.Κ. δεν διαθέτει ηγετικά στελέχη ποιότητας. Στην ίδια δημοσκόπηση, το 67% θεωρεί ότι το Σ.Κ. δεν διαθέτει πρόγραμμα για τη Γαλλία. Η δημοσκόπηση για το περιοδικό Μαριάν δείχνει ότι κανείς από τους υποψήφιους του Σ.Κ. δεν είναι σε θέση να ξεπεράσει τον Νικολά Σαρκοζί αν οι προεδρικές εκλογές γίνονταν σήμερα. Η Σεγκολέν Ρουαγιάλ θα αποσπούσε το 22% (έναντι 33% του Σαρκοζί) στον πρώτο γύρο, ο νυν γενικός διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν 20% (έναντι 33% του Σαρκοζί), ο Μπερτράν Ντελανοέ 19% (έναντι 34% του νυν προέδρου) και η Μαρτίν Ομπρί 15% (έναντι 35%). Μπορεί πάντως η Ρουαγιάλ να έχει καλύτερο ποσοστό από τον Ντελανοέ, ωστόσο ο τελευταίος (που επανεξελέγη θριαμβευτικά στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές στο Παρίσι) θεωρείται ότι αντιπαρατίθεται αποτελεσματικότερα στον Σαρκοζί - το 54% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι παίζει καλύτερα το ρόλο αυτόν, προηγούμενος του Ολιβιέ Μπεζανσενό (49%), του κεντρώου Φρανσουά Μπαϊρού (44%), της Μαρτίν Ομπρί (36%) και της Σεγκολέν Ρουαγιάλ (32%). Αξιοπρόσεκτο το φαινόμενο ότι στο πλαίσιο των μελών του Σ.Κ., στο ερώτημα αυτό, ο δήμαρχος του Παρισιού προηγείται με μικρό ποσοστό του τροτσκιστή Μπεζανσενό - 66% έναντι 64%. Η δημοσκόπηση της "Ουέστ Φρανς" προσθέτει επίσης άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο, ότι το 22% των ερωτηθέντων επιθυμεί σημαντικότερο ρόλο του Στρος Καν, το 18% του Ντελανοέ και 15% της Ρουαγιάλ.
Σε ό,τι αφορά τις πολιτικές συμμαχίες, το 41% των Γάλλων επιθυμεί συνασπισμό του Σ.Κ. με το κεντρώο Δημοκρατικό κόμμα του Μπαϊρού, το 30% θέλει συμμαχία με άλλα αριστερά κόμματα (ΚΚΓ, Πράσινους, ριζοσπάστες) και ένα 18% με το υπό ίδρυση "αντικαπιταλιστικό" κόμμα - μετεξέλιξη της Κομμουνιστικής Επαναστατικής Λίγκας του Ολιβιέ Μπεζανσενό. Στο ίδιο ερώτημα τα μέλη του Σ.Κ. απαντούν ως εξής: το 45% επιθυμεί προσέγγιση με τις δυνάμεις της Αριστεράς, το 38% θέλει συμμαχία με τους κεντρώους του Μπαϊρού και 12% με το κόμμα του Μπεζανσενό.
Τι στρατηγική θα ακολουθήσουν μέσα σε αυτές τις συνθήκες οι τρεις υποψήφιοι; Πάντως μέχρι τώρα (στις 23 Σεπτεμβρίου λήγει επισήμως η προθεσμία για κατάθεση των πλατφορμών που θα παρουσιαστούν στα μέλη του κόμματος) κανείς τους δεν έχει καταφέρει να συσπειρώσει ένα σαφές, "ετοιμοπόλεμο", αρθρωμένο ρεύμα που θα καταφέρει να κυριαρχήσει στο συνέδριο στη πόλη Ρέιμ. Είναι σαφές λοιπόν ότι προσυνεδριακά και οι τρεις θα επιχειρήσουν να ρίξουν "γέφυρες" για τη δημιουργία ενός πόλου συσπείρωσης, με τον απερχόμενο Φρανσουά Ολάντ να μην μπορεί βέβαια να ορίσει τον διάδοχό του αλλά να διαθέτει αρκετή ισχύ για να μπλοκάρει κάποια υποψηφιότητα. Στο πλαίσιο αυτό η Ρουαγιάλ έχει ανοικτούς λογαριασμούς με την ηγεσία του κόμματος, την οποία θεωρεί υπεύθυνη για το ότι δεν τη στήριξε το κόμμα στις εκλογές του 2007, ο Ντελανοέ που στηρίζεται από τον πρώην πρώην πρωθυπουργό Μισέλ Ροκάρ και περιστοιχίζεται από ανθρώπους του Λιονέλ Ζοσπέν αλλά και τον ίδιο τον πρώην πρωθυπουργό, που έχει ασκήσει δριμύτατη κριτική στον Ολάντ, ενώ η Μαρτίν Ομπρί υποστηρίζει στο βιβλίο της ότι "δεν εργαστήκαμε αρκετά, δεν είδαμε, δεν αναλύσαμε, δεν μελετήσαμε τον κόσμο εδώ και είκοσι χρόνια". "Πρέπει το κόμμα μας να ξαναγίνει μηχανή σκέψης" γράφει χαρακτηριστικά στο βιβλίο της. Την ίδια πάντως στιγμή η προσπάθειά της να συμμαχήσει με το ρεύμα του Στρος Καν οδήγησε το τελευταίο σε διάσπαση.
Η "γηραιά αλεπού" των παρασκηνίων του γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος, πρώην πρωθυπουργός επί Φρανσουά Μιτεράν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, Πιέρ Μωρουά παρατήρησε με διεισδυτικότητα ότι θα πρέπει κάποιος από τους υποψήφιους για τη θέση του πρώτου γραμματέα να "κάνει πίσω". Η Ρουαγιάλ έχει προγραμματίσει μεγάλη ανοικτή συγκέντρωση στην παραδοσιακή αίθουσα του Ζενίτ στο Παρίσι για τις 27 Σεπτεμβρίου - θα ανακοινώσει άραγε εκεί ότι αποσύρει την υποψηφιότητά της; Αυτή η ενδεχόμενη κίνησή της θα της έδινε "αέρα" ενόψει των προεδρικών της φιλοδοξιών ή θα λειτουργούσε ως ταφόπλακά τους; Η μέχρι σήμερα ιστορία του κόμματος δείχνει ότι όλοι οι γραμματείς του Σ.Κ. αναδείχθηκαν σε προεδρικούς υποψήφιους του κόμματός τους - άλλωστε είναι γνωστή η συνταγή της γαλλικής πολιτικής σκηνής που θέλει τα κόμματα "υποστηρίγματα" των προεδρικών φιλοδοξιών των εκάστοτε ισχυρών ανδρών / γυναικών... Πάντως το ίδιο σενάριο θέλει και παράλληλη απόσυρση του Ντελανοέ, αφήνοντας έτσι ανοικτό τον δρόμο για μια ενιαία υποψηφιότητα του "άκακου" (με την έννοια ότι τώρα λέει ότι δεν έχει προεδρικές φιλοδοξίες) Πιέρ Μοσκοβισί... Και ο Φρανσουά Ολάντ; Θα ανοίξει καινούργια παράδοση μη διεκδικώντας τίποτε; Υπάρχει πολιτική ζωή μετά από τη θέση επί έντεκα χρόνια του πρώτου γενικού γραμματέα του Σοσιαλιστικού κόμματος;
Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι καθοριστικές για το μέλλον του κάποτε κραταιού κόμματος. Το πρόβλημα είναι ότι όσο το Σοσιαλιστικό κόμμα επιδίδεται στο αγαπημένο του σπορ - δηλαδή τα "αλληλομαχαιρώματα" και τις αλληλο-υπονομεύσεις και τις πάσης φύσεως διαβολές - τόσο θα "αλωνίζει" στη χώρα η σκληρή σαρκοζική Δεξιά, ενώ στον χώρο της αντιπολίτευσης θα κυριαρχεί ο "νεαρός ταχυδρόμος", κατά κόσμον Ολιβιέ Μπεζανσενό, με το αντικαπιταλιστικό του κόμμα, που βρίσκεται στα σκαριά...
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι την κατάσταση αυτή ήλθαν να υπογραμμίσουν και δύο δημοσκοπήσεις για λογαριασμό του περιοδικού "Μαριάν" και της επαρχιακής εφημερίδας "Ουέστ Φρανς", που γενικά αποτυπώνουν μια αποκαρδιωτική εικόνα για το Σοσιαλιστικό κόμμα που κάποτε ηγείτο της Γαλλίας. Και οι δύο έρευνες δείχνουν ότι οι Γάλλοι δεν πιστεύουν ότι το κόμμα έχει συνολική πρόταση για την κοινωνία και ότι δεν ασκεί επαρκή αντιπολίτευση στην κυβέρνηση Φιγιόν - Σαρκοζί. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα για την "Ουέστ Φρανς" το 52% των ερωτηθέντων συμφωνεί με την άποψη ότι το Σοσιαλιστικό κόμα δεν κάνει επαρκή αντιπολίτευση στην κυβέρνηση, το το 55% θεωρεί ότι το κόμμα δεν είναι κοντά στα προβλήματα των Γάλλων και το 66% συμφωνεί με την πρόταση ότι το Σ.Κ. δεν διαθέτει ηγετικά στελέχη ποιότητας. Στην ίδια δημοσκόπηση, το 67% θεωρεί ότι το Σ.Κ. δεν διαθέτει πρόγραμμα για τη Γαλλία. Η δημοσκόπηση για το περιοδικό Μαριάν δείχνει ότι κανείς από τους υποψήφιους του Σ.Κ. δεν είναι σε θέση να ξεπεράσει τον Νικολά Σαρκοζί αν οι προεδρικές εκλογές γίνονταν σήμερα. Η Σεγκολέν Ρουαγιάλ θα αποσπούσε το 22% (έναντι 33% του Σαρκοζί) στον πρώτο γύρο, ο νυν γενικός διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος Καν 20% (έναντι 33% του Σαρκοζί), ο Μπερτράν Ντελανοέ 19% (έναντι 34% του νυν προέδρου) και η Μαρτίν Ομπρί 15% (έναντι 35%). Μπορεί πάντως η Ρουαγιάλ να έχει καλύτερο ποσοστό από τον Ντελανοέ, ωστόσο ο τελευταίος (που επανεξελέγη θριαμβευτικά στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές στο Παρίσι) θεωρείται ότι αντιπαρατίθεται αποτελεσματικότερα στον Σαρκοζί - το 54% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι παίζει καλύτερα το ρόλο αυτόν, προηγούμενος του Ολιβιέ Μπεζανσενό (49%), του κεντρώου Φρανσουά Μπαϊρού (44%), της Μαρτίν Ομπρί (36%) και της Σεγκολέν Ρουαγιάλ (32%). Αξιοπρόσεκτο το φαινόμενο ότι στο πλαίσιο των μελών του Σ.Κ., στο ερώτημα αυτό, ο δήμαρχος του Παρισιού προηγείται με μικρό ποσοστό του τροτσκιστή Μπεζανσενό - 66% έναντι 64%. Η δημοσκόπηση της "Ουέστ Φρανς" προσθέτει επίσης άλλο ένα ενδιαφέρον στοιχείο, ότι το 22% των ερωτηθέντων επιθυμεί σημαντικότερο ρόλο του Στρος Καν, το 18% του Ντελανοέ και 15% της Ρουαγιάλ.
Σε ό,τι αφορά τις πολιτικές συμμαχίες, το 41% των Γάλλων επιθυμεί συνασπισμό του Σ.Κ. με το κεντρώο Δημοκρατικό κόμμα του Μπαϊρού, το 30% θέλει συμμαχία με άλλα αριστερά κόμματα (ΚΚΓ, Πράσινους, ριζοσπάστες) και ένα 18% με το υπό ίδρυση "αντικαπιταλιστικό" κόμμα - μετεξέλιξη της Κομμουνιστικής Επαναστατικής Λίγκας του Ολιβιέ Μπεζανσενό. Στο ίδιο ερώτημα τα μέλη του Σ.Κ. απαντούν ως εξής: το 45% επιθυμεί προσέγγιση με τις δυνάμεις της Αριστεράς, το 38% θέλει συμμαχία με τους κεντρώους του Μπαϊρού και 12% με το κόμμα του Μπεζανσενό.
Τι στρατηγική θα ακολουθήσουν μέσα σε αυτές τις συνθήκες οι τρεις υποψήφιοι; Πάντως μέχρι τώρα (στις 23 Σεπτεμβρίου λήγει επισήμως η προθεσμία για κατάθεση των πλατφορμών που θα παρουσιαστούν στα μέλη του κόμματος) κανείς τους δεν έχει καταφέρει να συσπειρώσει ένα σαφές, "ετοιμοπόλεμο", αρθρωμένο ρεύμα που θα καταφέρει να κυριαρχήσει στο συνέδριο στη πόλη Ρέιμ. Είναι σαφές λοιπόν ότι προσυνεδριακά και οι τρεις θα επιχειρήσουν να ρίξουν "γέφυρες" για τη δημιουργία ενός πόλου συσπείρωσης, με τον απερχόμενο Φρανσουά Ολάντ να μην μπορεί βέβαια να ορίσει τον διάδοχό του αλλά να διαθέτει αρκετή ισχύ για να μπλοκάρει κάποια υποψηφιότητα. Στο πλαίσιο αυτό η Ρουαγιάλ έχει ανοικτούς λογαριασμούς με την ηγεσία του κόμματος, την οποία θεωρεί υπεύθυνη για το ότι δεν τη στήριξε το κόμμα στις εκλογές του 2007, ο Ντελανοέ που στηρίζεται από τον πρώην πρώην πρωθυπουργό Μισέλ Ροκάρ και περιστοιχίζεται από ανθρώπους του Λιονέλ Ζοσπέν αλλά και τον ίδιο τον πρώην πρωθυπουργό, που έχει ασκήσει δριμύτατη κριτική στον Ολάντ, ενώ η Μαρτίν Ομπρί υποστηρίζει στο βιβλίο της ότι "δεν εργαστήκαμε αρκετά, δεν είδαμε, δεν αναλύσαμε, δεν μελετήσαμε τον κόσμο εδώ και είκοσι χρόνια". "Πρέπει το κόμμα μας να ξαναγίνει μηχανή σκέψης" γράφει χαρακτηριστικά στο βιβλίο της. Την ίδια πάντως στιγμή η προσπάθειά της να συμμαχήσει με το ρεύμα του Στρος Καν οδήγησε το τελευταίο σε διάσπαση.
Η "γηραιά αλεπού" των παρασκηνίων του γαλλικού σοσιαλιστικού κόμματος, πρώην πρωθυπουργός επί Φρανσουά Μιτεράν στις αρχές της δεκαετίας του 1980, Πιέρ Μωρουά παρατήρησε με διεισδυτικότητα ότι θα πρέπει κάποιος από τους υποψήφιους για τη θέση του πρώτου γραμματέα να "κάνει πίσω". Η Ρουαγιάλ έχει προγραμματίσει μεγάλη ανοικτή συγκέντρωση στην παραδοσιακή αίθουσα του Ζενίτ στο Παρίσι για τις 27 Σεπτεμβρίου - θα ανακοινώσει άραγε εκεί ότι αποσύρει την υποψηφιότητά της; Αυτή η ενδεχόμενη κίνησή της θα της έδινε "αέρα" ενόψει των προεδρικών της φιλοδοξιών ή θα λειτουργούσε ως ταφόπλακά τους; Η μέχρι σήμερα ιστορία του κόμματος δείχνει ότι όλοι οι γραμματείς του Σ.Κ. αναδείχθηκαν σε προεδρικούς υποψήφιους του κόμματός τους - άλλωστε είναι γνωστή η συνταγή της γαλλικής πολιτικής σκηνής που θέλει τα κόμματα "υποστηρίγματα" των προεδρικών φιλοδοξιών των εκάστοτε ισχυρών ανδρών / γυναικών... Πάντως το ίδιο σενάριο θέλει και παράλληλη απόσυρση του Ντελανοέ, αφήνοντας έτσι ανοικτό τον δρόμο για μια ενιαία υποψηφιότητα του "άκακου" (με την έννοια ότι τώρα λέει ότι δεν έχει προεδρικές φιλοδοξίες) Πιέρ Μοσκοβισί... Και ο Φρανσουά Ολάντ; Θα ανοίξει καινούργια παράδοση μη διεκδικώντας τίποτε; Υπάρχει πολιτική ζωή μετά από τη θέση επί έντεκα χρόνια του πρώτου γενικού γραμματέα του Σοσιαλιστικού κόμματος;
Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι καθοριστικές για το μέλλον του κάποτε κραταιού κόμματος. Το πρόβλημα είναι ότι όσο το Σοσιαλιστικό κόμμα επιδίδεται στο αγαπημένο του σπορ - δηλαδή τα "αλληλομαχαιρώματα" και τις αλληλο-υπονομεύσεις και τις πάσης φύσεως διαβολές - τόσο θα "αλωνίζει" στη χώρα η σκληρή σαρκοζική Δεξιά, ενώ στον χώρο της αντιπολίτευσης θα κυριαρχεί ο "νεαρός ταχυδρόμος", κατά κόσμον Ολιβιέ Μπεζανσενό, με το αντικαπιταλιστικό του κόμμα, που βρίσκεται στα σκαριά...
