Άντεξαν στα τεστ οι τράπεζες της Ευρώπης

Ανθεκτικό σε υποθετικές δυσμενείς εξελίξεις ανέδειξε το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) στην οποία υπέβαλε 91 τράπεζες, που αντιπροσωπεύουν το 65% του κλάδου, η Ευρωπαϊκή Αρχή Εποπτείας Τραπεζών. Από τις 91 τράπεζες, επτά δεν ανταποκρίθηκαν στην άσκηση και θα χρειαστεί να αυξήσουν τα κεφάλαιά τους. Ήσαν, όπως ευρέως αναμενόταν: η ελληνική ATEbank, η προβληματική, υπό κρατικό έλεγχο ήδη, γερμανική Hypo Real Estate, καθώς και πέντε μικρότερες ισπανικές τράπεζες (από 19 συνολικά), ιδιαίτερα εκτεθειμένες στην οικοδομική κρίση που έχει πλήξει τη χώρα.

Η ATEbank στο ακραία δυσμενές σενάριο βρέθηκε να έχει δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 4,4% στο τέλος του 2011, έναντι 6% που είναι το όριο αναφοράς, και να παρουσιάζει ένα έλλειμμα κεφαλαίου 242,6 εκατομμυρίων ευρώ. Σύμφωνα με ανακοίνωση της ίδιας της ATEbank, βρίσκεται σε συνεννόηση με την Τράπεζα της Ελλάδος για να καλύψει αυτό το έλλειμμα.

Ακριβώς 6% κεφαλαιακή επάρκεια εμφανίζει εξάλλου στο ακραία δυσμενές σενάριο η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία, όπως είναι γνωστό, είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον να αγοράσει την ATEbank και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Οι υπόλοιπες τέσσερις ελληνικές τράπεζες υπερβαίνουν άνετα το 6%, και ειδικότερα, στο ακραία δυσμενές σενάριο θα έχουν τέλος του 2011 κεφαλαιακή επάρκεια: η Εθνική 7,4%, η Eurobank 8,17%, η Alpha 8,22% και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο 10,1%.

Οι 91 ευρωπαϊκές τράπεζες δοκιμάστηκαν με το βασικό σενάριο που αντιστοιχεί στις μακροοικονομικές προβλέψεις χαμηλής μεγέθυνσης το 2010-2011 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με ένα δυσμενές μακροοικονομικό σενάριο επανόδου της ύφεσης, μεγαλύτερης ανεργίας και υψηλότερων επιτοκίων τη διετία, και τέλος με το ακραία δυσμενές όπου στην ύφεση προστίθεται μια κρίση δημοσίου χρέους κάποιας ευρωπαϊκής χώρας «ανάλογη με εκείνην της Ελλάδας τον Μάιο του 2010», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Αρχής που διενήργησε τις προσομοιώσεις. Εδώ οι τράπεζες καλούνται να υποστούν «κουρέματα», μείωση δηλαδή της αξίας των κρατικών ομολόγων που έχουν στην κατοχή τους. Το μεγαλύτερο «κούρεμα» εφαρμόζεται στα ελληνικά ομόλογα, 23,1%, ακολουθούν της Πορτογαλίας, 14,1%, της Ιρλανδίας, 12,8%, της Ισπανίας 12%, ενώ εντυπωσιακά υψηλό, 10,2%, εφαρμόζεται στη Βρετανία – και το χαμηλότερο, βέβαια, στη Γερμανία, 4,7%, ενώ ο μέσος όρος είναι 8,5%. Η συγκριτικά χαμηλότερη κεφαλαιακή επάρκεια που εμφανίζει στο ακραίο σενάριο η Εθνική Τράπεζα συνδέεται έτσι πιθανώς με τον μεγάλο αριθμό ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου που έχει στην κατοχή της, καθώς προκαλούνται πρόσθετες απώλειες 1,9 δισ.

Η Τράπεζα της Ελλάδος διευκρινίζει σε ανακοίνωσή της ότι τα αποτελέσματα του δυσμενούς σεναρίου δεν αντανακλούν την παρούσα κατάσταση ή άμεσες κεφαλαιακές ανάγκες, εφόσον οι προσομοιώσεις δεν συνιστούν προβλέψεις. Οι έξι τράπεζες, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 90% του ελληνικού τραπεζικού συστήματος (εξαιρουμένων των ξένων), είχαν στο τέλος του 2009 δείκτη βασικών ιδίων κεφαλαίων μεταξύ 8,4 και 17,1%, τονίζει, χάρη στη σημαντική τους κεφαλαιακή ενίσχυση το 2009 από την αγορά, εσωτερικά μη διανέμοντας μέρισμα, και εκδίδοντας προνομιούχες μετοχές. Βεβαιώνει ότι θα παρακολουθεί τις εξελίξεις ώστε να διασφαλίσει περαιτέρω ενίσχυση αν χρειαστεί, υπενθυμίζοντας ότι πρόσθετο δίκτυ ασφαλείας παρέχεται από το υπό σύσταση Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με 10 δις, και 1,2 δισ. ακόμα από τον νόμο 3723/2008. Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου έκρινε θετικά τα αποτελέσματα και κάλεσε τις τράπεζες να τα αξιολογήσουν και «να προχωρήσουν σε ενέργειες και στρατηγικές κινήσεις που ενδυναμώνουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια και τις ενισχύουν σε ένα πλαίσιο αναδιάρθρωσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος».

Της παρουσίασης των αποτελεσμάτων των stress tests προχθές το βράδυ είχε προηγηθεί καταιγισμός δημοσιευμάτων στον διεθνή Τύπο, όπου επενδυτές φέρονταν να δυσπιστούν απέναντι στην αυστηρότητά τους. Ενδεικτικά, οι προσομοιώσεις που διεξήγαγαν ταυτόχρονα οι ελβετικές αρχές στις δικές τους τράπεζες κρίνονταν από την ελεγχόμενη Credit Suisse διπλάσια αυστηρές. Αυτό το πνεύμα απηχούσαν και τα πρώτα ρεπορτάζ στους Financial Times και στην Wall Street Journal. Όχι όμως στις μεγάλες εφημερίδες των χωρών της Ευρωζώνης, όπου κυριαρχούσε η ανακούφιση για την επιτυχία της μεγάλης πλειονότητας των τραπεζών και προβάλλονταν τα κοινά θετικά σχόλια γι’ αυτήν την «άσκηση διαφάνειας» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και της Εποπτικής Αρχής, καθώς και της βελγικής προεδρίας της Ε.Ε.