Θα συμπαρασύρει η Ιταλία την Ευρώπη;

Το ερώτημα είναι τώρα εάν η πολιτική κρίση στην Ιταλία θα συμπαρασύρει όλη την Ευρώπη, την Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) σε κρίση, αβεβαιότητα, αστάθεια σε μια στιγμή πραγματικής υπαρξιακής αγωνίας. Η παραίτηση του Μάριο Ντράγκι από την πρωθυπουργία της Ιταλίας, αφού έχασε την ευρεία υποστήριξη των πολιτικών δυνάμεων, μπορεί να ανοίξει πράγματι την πολιτική «πόρτα της κόλασης» για την Ευρώπη. Η ανθεκτικότητα της ΕΕ δοκιμάζεται. Ο Ντράγκι δεν ήταν απλά μια κορυφαία ηγετική προσωπικότητα του ευρωπαϊκού χώρου που διέσωσε (ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας - ΕΚΤ) το ευρώ («Whatever it takes»). Ηταν σʼ αυτές τις δύσκολες ώρες για τη Γηραιά Ηπειρο και η ενσάρκωση της «ευρωπαϊκής συνείδησης» με ξεκάθαρη θέση υπέρ της Ουκρανίας και απερίφραστη καταδίκη της ρωσικής επιθετικότητας. Μαζί με τον πρόεδρο Εμ. Μακρόν της Γαλλίας και τον καγκελάριο Ολαφ Σολτς της Γερμανίας συγκροτούσαν «το ευεργετικό διευθυντήριο ηγεσίας» για την ΕΕ. Και το πρόβλημα τώρα δεν είναι απλά ότι η Ιταλία μπαίνει σε αβεβαιότητα και αστάθεια αλλά μπορεί να μπει και σε τοξικό ακροδεξιό αντι-ευρωπαϊσμό εάν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις για τα αποτελέσματα εκλογών της 25ης Σεπτεμβρίου. Ακροδεξιά, αντι-ευρωπαϊκά κατά βάση κόμματα προβλέπεται να κερδίσουν την πλειοψηφία και να σχηματίσουν κυβέρνηση. Τα Αδέλφια της Ιταλίας (Fratelli dʼ Italia) με επικεφαλής την Τζόρτζια Μελόνι ως τη μεγαλύτερη δύναμη (24%), η Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι και η Φόρτσα Ιτάλια του Σ. Μπερλουσκόνι. Η Μελόνι ως πιθανή πρωθυπουργός (η πρώτη γυναίκα στην Ιταλία) είναι γνωστή από τη θητεία της ως πρόεδρος του κόμματος των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (European Conservatives and Reformists Party) για τις αντι-ευρωπαϊκές ιδέες της. Δεν θέλει μεν την έξοδο της Ιταλίας από την ΕΕ. Θέλει όμως να αλλοιώσει μέχρι σημείου πλήρους παραμόρφωσης την Ενωση. Να την καταστήσει αγνώριστη ως «ένωση λαών και κρατών». Και τις ίδιες θέσεις λίγο-πολύ πρεσβεύουν Λέγκα και Φόρτσα. Και ακόμη χειρότερα, τα τρία αυτά κόμματα είναι εμφανώς φιλορωσικά ή μάλλον φιλικά στον πρόεδρο Πούτιν (και τον απεχθή πόλεμο στην Ουκρανία που διεξάγει). Ο τελευταίος είναι δικαιολογημένα περιχαρής από την πτώση του Μ. Ντράγκι - ο πρώτος ευρωπαίος πρωθυπουργός που έριξε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Ο στόχος του για την διάλυση της Ενωσης σε εξέλιξη.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται αντιμέτωπη με την απειλή της αστάθειας και ίσως παράλυσης, πολύ περισσότερο που ούτε ο πρόεδρος Μακρόν ούτε ο καγκελάριος Σολτς είναι ιδιαίτερα ισχυροί. Η Ιταλία, ως η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, μπορεί να κλονίσει το ευρώ το οποίο ήδη είναι υπό πίεση λόγω των συνεπειών του πολέμου. Δυστυχώς η αλήθεια είναι ότι η παράταση του πολέμου έχει ήδη αρχίσει να υποσκάπτει την πολιτική συνοχή της Ευρώπης, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ φαίνεται να ενισχύει τις εθνολαϊκιστικές, αντιδημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις κάθε χρώματος με έκδηλο φιλοπουτινικό προσανατολισμό. Η ανάγκη νέας σκέψης και νέας στρατηγικής από την Ευρώπη για την αντιμετώπιση του πολέμου και της Ρωσίας είναι ορατή. Δεν θα πρέπει να επιτραπεί στον Πούτιν να διαλύσει την Ευρώπη.

Ο καθηγητής Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι πρώην πρεσβευτής-σύμβουλος του ΥΠΕΞ και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του ΕΛΙΑΜΕΠ. Τελευταίο του βιβλίο: «Επιτεύγματα και Στρατηγικά Λάθη της Εξωτερικής Πολιτικής της Μεταπολίτευσης» (Θεμέλιο).