Στην Ευρώπη, θέλουμε βιομηχανία;

Πριν βιαστείτε να απαντήσετε καταφατικά, διαβάστε δύο σημαντικές ειδήσεις που (όπως συχνά συμβαίνει με τις σημαντικές ειδήσεις…) πέρασαν στα ψιλά, την περασμένη εβδομάδα.

Η μία είναι μια καλή είδηση: Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μείωσαν 8% τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων το 2023 και τις περιόρισαν στα χαμηλότερα επίπεδα εδώ κα 60 χρόνια. Ενώ η ευρωπαϊκή οικονομία έχει τριπλασιαστεί από το 1960, οι εκπομπές από καύση ορυκτών καυσίμων είναι σήμερα όσες ήταν και τότε (εδώ). Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεν είναι ασύμβατη με την οικονομική μεγέθυνση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρότι πρωτοπορεί και κάνει τις πιο σκληρές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, δεν παύει να πληρώνει πολύ βαριές συνέπειες, γιατί αυτή, μαζί όλη η Μεσόγειος, βρίσκονται στο επίκεντρο. Για να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση δεν αρκεί να μειωθούν μόνο οι ρύποι που εκπέμπει η Ευρώπη, προϋπόθεση είναι να μειωθούν οι ρύποι που εκπέμπονται από όλες τις χώρες του κόσμου. Αλλά η Κομισιόν, όσο επιθετική είναι στους δικούς της, τόσο ανεκτική προς τους άλλους.

Ενώ επιβάλλει -ορθώς- αυστηρές πολιτικές περιορισμού του ανθρακικού αποτυπώματος στις δικές της βιομηχανίες, επιβαρύνοντας κόστος παραγωγής και μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων, μένει αδρανής στον αθέμιτο ανταγωνισμό από τις βιομηχανίες τρίτων χωρών, που παράγουν φτηνά επειδή (εκτός των άλλων…) αφήνονται ελεύθερες να ρυπαίνουν την ατμόσφαιρα. Θα μπορούσε, αν μη τι άλλο, να επιβαρύνει με δασμούς τις εισαγωγές τέτοιων προϊόντων. Δεν το κάνει. Έτσι, πολλές ρυπογόνες ξένες βιομηχανίες ανταγωνίζονται αθέμιτα τις ευρωπαϊκές, μέσα στην ευρωπαϊκή αγορά…

Η δεύτερη είδηση βγήκε από μια –σπάνια- συνέντευξη του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Στρογγυλής Τράπεζας, στην οποία μετέχουν πρόεδροι και διευθύνοντες σύμβουλοι των εξήντα μεγαλύτερων βιομηχανιών της Ευρώπης. Το θέμα, στους Financial Times (εδώ) ήταν οι χρηματοδοτήσεις από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που δημιουργήθηκε ως απάντηση στα προβλήματα που προκάλεσε η covid-19 και (υποτίθεται τουλάχιστον ότι) θα διαθέσει 800 δισ. ευρώ για την πράσινη και ψηφιακή αναγέννηση της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Ζαν Φρανσουά βαν Μπόξμεερ, πρόεδρο της Στρογγυλής Τράπεζας και της Vodafone, η απορρόφηση των κεφαλαίων δεν πρόκειται να γίνει στις καθορισμένες προθεσμίες, γιατί η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία στέκεται ανυπέρβλητο εμπόδιο.

Από μια άποψη, οι καθυστερήσεις σχεδόν όλων των Ευρωπαίων να απορροφήσουν τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης, μας συμφέρουν: Μόνο αν δεν προκάμουν ούτε τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη και αποφασιστεί να χαλαρώσουν τα χρονοδιαγράμματα, μόνο τότε θα έχουμε κι εμείς κάποιες πιθανότητες να απορροφήσουμε τα κεφάλαια που μας έχουν κατανεμηθεί (32 δισ. ευρώ). Διαφορετικά, θα υποχρεωθούμε να τα επιστρέψουμε, γιατί δεν πρόκειται να πιάσουμε τις προθεσμίες -για λόγους που σχετίζονται με τη δυναμικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων αφενός, με τις προδιαγραφές και το σχεδιασμό του όλου πακέτου, αφετέρου.

Το μεγάλο θέμα, ωστόσο, το οποίο ξεχωρίζουμε, είναι η εικόνα της Ευρώπης και η μεταχείριση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από τις ευρωπαϊκές αρχές: Την ώρα που τρέχουν τα αντίστοιχα προγράμματα του προέδρου Μπάιντεν και με άφθονη και ταχύτατη χρηματοδότηση αναζωογονούν τη βιομηχανική βάση της αμερικανικής οικονομίας, προσελκύοντας σχεδόν όλες τις μεγάλες και σύγχρονες επενδύσεις και των ευρωπαϊκών κολοσσών, κι όταν μια τιτάνια αντίστοιχη προσπάθεια εξελίσσεται στην Κίνα, η Ευρώπη μηρυκάζει. Ενώ κινδυνεύει να πάθει ανήκεστο βλάβη: Γιατί, αν κατερειπωθεί η βιομηχανική βάση της ευρωπαϊκής οικονομίας, η ζημιά της Ευρώπης δεν θα είναι συγκυριακή ούτε αναστρέψιμη μέσα στις επόμενες 10ετίες. Ούτε, βεβαίως, μόνο οικονομική.

Δικαιολογημένα, λοιπόν, αναρωτιέται κανείς: Θέλουμε βιομηχανία στην Ευρώπη;..