Ελληνικό εργασιακό καλοκαίρι με καυτό ήλιο και καυτό λάδι

«Εχει πάρα πολύ πόνο. Πολλές φορές τυχαίνει το βράδυ που θα πέσω να κοιμηθώ να έχω αφόρητους πόνους στο πρόσωπο και στα χέρια. Δεν μιλάμε για απλά βραστό νερό, μιλάμε για καυτό λάδι», ανέφερε ο 22χρονος μάγειρας στην κάμερα του τηλεοπτικού συνεργείου.

Με εισαγωγή τη δήλωση του νέου παιδιού που κάηκε, όταν σε τουριστική επιχείρηση της Κρήτης έπεσε το καυτό λάδι της κατσαρόλας που κουβαλούσε στο πρόσωπό του, θα παραθέσω κάποια γεγονότα και κάποια στοιχεία αφήνοντας ανοιχτό το πεδίο της κρίσης στις φίλες και στους φίλους αναγνώστες.

● Στην Ευρωπαϊκή Ενωση τα εργατικά δυστυχήματα μειώνονται με μεγάλο ρυθμό, ενώ ο στόχος «Vision Zero» της Κομισιόν εστιάζεται στον εκμηδενισμό των επαγγελματικών παθήσεων από τις οποίες 200.000 Ευρωπαίοι πολίτες χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο.

● Στην πατρίδα μας τα εργατικά δυστυχήματα αυξάνοντα καταιγιστικά, ενώ δεν μετριούνται οι επαγγελματικές ασθένειες.

● Το 2018 σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, 46 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη δουλειά, το 2021 31 (ΣΕΠΕ), ενώ το 2022 104 εργαζόμενοι σκοτώθηκαν (ΟΣΕΤΕΕ). Το 2023 κυλά εφιαλτικά, καθώς ήδη το 1ο εξάμηνο έχουμε φτάσει τους 85 νεκρούς εργαζόμενους (ΟΣΕΤΕΕ), οδεύοντας σε πολλαπλάσιο αριθμό θυμάτων συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη.

● Η Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία (ΥΑΕ) κατοχυρώθηκε στην περυσινή Παγκόσμια Σύνοδο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.

● Η ΥΑΕ δεν αποτέλεσε περιοχή πολιτικής συζήτησης στο χρονικό διάστημα που προηγήθηκε των εκλογών.

● Με αφορμή το βίντεο του εργαζόμενου που κινείται μέσα στη θάλασσα για να παραδώσει την παραγγελία του, αξίζει να σημειώσουμε ότι έχουμε κατ’ επανάληψη ζητήσει τη δημιουργία γραφείου τεχνικής επιθεώρησης στη Ρόδο, γεγονός αδιανόητο σε μια περιοχή τόσο υψηλής οικονομικής δραστηριότητας (κατασκευαστικής τον χειμώνα, τουριστικής το καλοκαίρι). Είναι αβέβαιο αν ο επιθεωρητής Εργασίας έχει φτάσει μέχρι αυτή τη στιγμή για τον «επιτόπιο» έλεγχο από τον Πειραιά στη Ρόδο.

● Επιπλέον δεν νοείται εργασία στη θάλασσα δίχως στολή, ενώ οι εργαζόμενοι στις παραλίες (και στα χωράφια) απαραιτήτως πρέπει να φορούν παπούτσια, ανοιχτόχρωμα ρούχα, γυαλιά και καπέλα ηλίου. Απαραιτήτως επίσης πρέπει να κάνουν τακτικά διαλείμματα σε σκιερό μέρος, ενώ η χρήση αντηλιακού και η κατανάλωση νερού απαιτείται να γίνονται τακτικά.

● Οι οδηγίες αυτές βρίσκονται στο Εργαλείο Διαδραστικής Εκτίμησης Επαγγελματικού Κινδύνου (Oira) για τις τουριστικές επιχειρήσεις που έχει εκπονήσει το υπουργείο Εργασίας σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία. Δεν γνωρίζω αν έχει σταλεί στους τελικούς αποδέκτες, που είναι οι επιχειρήσεις.

● Νομικά τα ζητήματα ΥΑΕ υπό θερμική καταπόνηση και σε περιόδους καύσωνα ρυθμίζονται από τις γενικές διατάξεις και από μια εγκύκλιο η οποία εκδίδεται κάθε χρόνο. Στη χώρα μας λόγω κλιματικών συνθηκών και σχετικών οικονομικών δραστηριοτήτων είναι απαραίτητο ένα πλήρες νομοθετικό πλαίσιο.

● Στην Ευρώπη ο τριμερής διάλογος εργαζομένων-εργοδοτών-κυβερνήσεων είναι η βάση κάθε συμφωνίας, λειτουργίας, προσπάθειας και εφαρμογής στα ζητήματα ΥΑΕ, τόσο στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την ΥΑΕ (EU-OSHA) όσο και στην αρμόδια Συμβουλευτική Επιτροπή YAE της Κομισιόν (ACSH). Διεξάγεται ειλικρινής σε βάθος διαβούλευση και στο 95% των περιπτώσεων καταλήγουμε σε ομοφωνία.

● Στη χώρα μας, η «συζήτηση» για τα θέματα Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία γίνεται δίχως τους εργαζόμενους, αλλά από έναν κλειστό προστατευμένο κύκλο «ειδικών», παραγόντων και μελετητών, κάποιοι από τους οποίους δεν έχουν και επιστημονική ή τεχνική γνώση ή υπηρεσιακή ή πολιτική αρμοδιότητα. Υπάρχει συζήτηση για τη θερμική καταπόνηση δίχως τους εργαζόμενους; Απολύτως αναμενόμενο αποτέλεσμα αυτών των επιλογών είναι να κρύβουμε τα προβλήματα και όχι να τα αντιμετωπίζουμε. Αυξάνονται έτσι ραγδαία τα εργατικά δυστυχήματα. Χάνονται άνθρωποι.

Με την παράθεση των παραπάνω στοιχείων και καταστάσεων κλείνουμε με την παραίνεση και την προσδοκία της κοινωνικής ευαισθητοποίησης και την αναμονή της θεσμικής λειτουργίας στα ζητήματα Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία στην πατρίδα μας.

*Πρόεδρος Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία, γραμματέας ΥΑΕ ΓΣΕΕ