Χάρτης κλιματικής αισιοδοξίας

Αν δεν καταφέρουμε να περιορίσουμε στο μισό τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ως το 2030, αυτό δεν θα είναι γιατί δεν έχουμε εναλλακτικές επιλογές». Μιλά στον Guardian ο καθηγητής στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Ντελφτ της Ολλανδίας, Κορνέλις Μπλοκ, αναφερόμενος στην τελευταία έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή που, πέρα από τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης, σκιαγραφεί και σειρά προτάσεων για την επίτευξη του στόχου της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας στον 1,5 βαθμό Κελσίου. Οι προτάσεις διαμορφώνουν έναν «οδικό χάρτη κλιματικής αισιοδοξίας» για την άμεση και γρήγορη περικοπή των εκπομπών ως το 2030, που περιλαμβάνει ούτε λίγο ούτε πολύ σαράντα ειδών πλήρως κοστολογημένες επιλογές. Περιλαμβάνει προτάσεις χαμηλού κόστους, ειδικά σε σχέση με τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αδράνειας.

Οι λύσεις, όπως τις περιέγραψε ο Μπλοκ, που ήταν επικεφαλής των εργασιών του σχετικού κεφαλαίου, αφορούν την αιολική και την ηλιακή ενέργεια, τον περιορισμό της αποψίλωσης των δασών, την εξοικονόμηση ενέργειας σε κτήρια και τη μείωση εκπομπών μεθανίου. Το βασικό κομμάτι των λύσεων, σύμφωνα με την έκθεση, αφορά την ηλιακή και την αιολική ενέργεια, που δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 8 δισ. τόνους ετησίως ως το 2030! Πρόκειται για το αντίστοιχο των εκπομπών των ΗΠΑ και της Ε.Ε. σήμερα... Είναι δε εντυπωσιακό το στοιχείο ότι η επίτευξη αυτών των λύσεων μπορεί να γίνει με χαμηλότερο κόστος σε σύγκριση με την τωρινή κατάσταση με τα συστήματα ηλεκτρισμού!

Μετά την αιολική και την ηλιακή ενέργεια κατατάσσεται, σύμφωνα με τους επιστήμονες της έκθεσης, ο περιορισμός της αποψίλωσης των δασών, που σημαίνει περιορισμό κατά 4 δισ. τόνους των εκπομπών ετησίως ως το 2030 - σχεδόν το διπλάσιο των εκπομπών που απορρέουν από τα ορυκτά καύσιμα της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής... Αν, μάλιστα, επιτευχθεί η αποκατάσταση των υποβαθμισμένων δασών, τότε προστίθενται άλλοι 3 δισ. τόνοι λιγότερων εκπομπών. Το δε εντυπωσιακό είναι ότι το κόστος είναι σημαντικά χαμηλότερο απ’ ό,τι στοιχίζουν σήμερα, στην Ευρώπη, οι άδειες άνθρακα στο πλαίσιο του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών. Η εξοικονόμηση ενέργειας σε κτήρια, βιομηχανία, φωτισμό και οικιακές συσκευές αποδίδει περίπου μείωση κατά 4.5 δισ. τόνους ετησίως ως το 2030, όπως και ο δραστικός περιορισμός των εκπομπών μεθανίου, κυρίως σε εγκαταστάσεις ορυκτών καυσίμων με διαρροές - κάτι που οδηγεί σε μείωση κατά 3 δισ. τόνους των εκπομπών.

Αλλες ενδιαφέρουσες «λεπτομέρειες» σχετίζονται με τις λεγόμενες «βιώσιμες δίαιτες», με την κατανάλωση λιγότερου κόκκινου κρέατος στις πλούσιες χώρες, κάτι που θα οδηγούσε σε μείον 1,7 δισ. τόνους εκπομπών. Πρόκειται, σύμφωνα με τους υπολογισμούς, για το αντίστοιχο της ετήσιας ρύπανσης που παράγεται από τα ορυκτά καύσιμα της Ρωσίας. Παράλληλα οι επιστήμονες προτείνουν τη στήριξη των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς, τη χρήση ποδηλάτων κ.λπ., που μπορεί να συμβάλουν στον αγώνα κατά της υπερθέρμανσης του πλανήτη πολύ περισσότερο από τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, «δείχνοντας ότι χρειάζονται και τα δύο». Στον αντίποδα, λίγο ως ελάχιστα αποδοτικές λύσεις, κατά την Έκθεση του ΟΗΕ, είναι ο ηλεκτρισμός από πυρηνική ενέργεια και η δέσμευση και η αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, με μόλις 10% των επιδόσεων της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας, με πολύ υψηλότερο κόστος.

«Οι λύσεις, ο άνεμος, ο ήλιος, τα δέντρα, η εξοικονόμηση ενέργειας και οι περικοπές μεθανίου, δεν απαιτούν νέες τεχνολογίες. Αυτό που απαιτούν είναι κάτι που μέχρι τώρα βρίσκεται σε ανεπάρκεια: πολιτική βούληση να μπουν στην άκρη τα συμφέροντα και γρήγορα να εφαρμοστούν αποτελεσματικές πολιτικές» παρατηρεί ο Ντάμιαν Κάρινγκτον στον Guardian.

* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., υπεύθυνη για το Περιβάλλον, την Κλιματική Αλλαγή και την Ενεργειακή Κρίση