Κλιματική κρίση; Ασ’ την γι’ αύριο

Η ειδησεογραφία είναι πυκνή: Στις ΗΠΑ ο Κολοράντο στεγνώνει, στον Καναδά φοβούνται ότι ο καύσωνας ίσως προκαλέσει δεκάδες θανάτους όπως πέρυσι. Στην άλλη άκρη της Γης, στην Μπανγκόκ, το θερμόμετρο γράφει ρεκόρ εποχής, 41° Κελσίου, μεγαλουπόλεις της νοτιοανατολικής Ασίας έχουν μετατραπεί σε θερμοκήπια με καυτό και μολυσμένο αέρα, παραδίπλα, στην πολύπαθη Μιανμάρ, ο κυκλώνας «Μόχα» άφησε πίσω του δεκάδες νεκρούς και αμέτρητες καταστροφές. Η Νότια Ευρώπη απειλείται από την ξηρασία (οι καταστροφές στην ελαιοπαραγωγή της Ισπανίας έχουν εκτινάξει τις διεθνείς τιμές), ενώ δίπλα μας η Ιταλία θρηνεί νεκρούς και μετράει 20.000 αστέγους από τις χειρότερες πλημμύρες των τελευταίων 100 ετών: 23 ποτάμια υπερχείλισαν, 41 πόλεις επλήγησαν, γέφυρες/δρόμοι καταστράφηκαν.

Η κλιματική κρίση οξύνει και πολλαπλασιάζει τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Στις αρχές της βιομηχανικής περιόδου στην ατμόσφαιρα υπήρχαν περίπου 280 ppm διοξειδίου του άνθρακα. Σήμερα, 250 χρόνια μετά, έχουν ξεπεράσει τα 417 ppm. Εκπέμπουμε 52 δισ. μετρικούς τόνους/χρόνο αέρια θερμοκηπίου, τυλίξαμε τη Γη με μια κουβέρτα αερίων, που θα διατηρηθεί για 30 χρόνια ακόμα κι αν αύριο έπαυε κάθε εκπομπή αερίων. Την Τετάρτη ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός ανακοίνωσε ότι η προσεχής 5ετία θα είναι η θερμότερη που έχει καταγραφεί και σε μία χρονιά η μέση θερμοκρασία θα υπερβεί τον 1,5° Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, με επιπτώσεις στην υγεία, την ασφάλεια τροφίμων, τη διαχείριση των νερών και στο περιβάλλον. Οι πιθανότητες να συμβεί αυτό είναι 66%. Αν μας έλεγαν ότι ένα αεροπλάνο έχει 20% πιθανότητες να πέσει, δεν θα παίρναμε το ρίσκο να πετάξουμε με αυτό. Οταν, όμως, ακούμε ότι υπάρχουν 66% πιθανότητες τα πράγματα να φθάσουν ή να ξεπεράσουν ένα σημείο καμπής πέρα από το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή, συνεχίζουμε να συμπεριφερόμαστε με τρόπο που δείχνει ότι ανέμελα παίρνουμε ένα πρωτοφανές ρίσκο εις βάρος των μελλοντικών γενιών.

Είναι μια ανήθικη συμπεριφορά. Το ηθικό θα ήταν, πρώτον, να λάβουμε μέτρα για τη δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου εδώ και τώρα, επειδή αυτό επιτάσσει το συμφέρον της ανθρωπότητας – χωρίς cost – benefit αναλύσεις που γίνονται για να δικαιολογήσουν τη μη λήψη μέτρων, χωρίς χρονοδιαγράμματα που καταλήγουν να αξιοποιούνται για να παρατείνεται η αδράνεια, να μετατίθεται η ευθύνη σε επόμενα χρόνια, επόμενες γενιές, επόμενες κυβερνήσεις, όταν σφυρίξει λήξη – κάτι, δηλαδή, σαν κι αυτό που κάνουμε με το δημόσιο χρέος, μέχρι το 2032. Ηθικό θα ήταν, δεύτερον, να ενισχύσουμε τις δημόσιες υποδομές, έτσι ώστε να καταστούν ανθεκτικές στα ακραία καιρικά φαινόμενα που -έτσι ή αλλιώς- θα συμβαίνουν τις επόμενες 10ετίες.

Το θέμα κατεξοχήν μας αφορά. Αυτά που συμβαίνουν στην Ιταλία δεν μας είναι ξένα: Πριν από επτά μήνες είχαν ανοίξει οι ουρανοί στην Κρήτη και μέσα σε 10΄ έπεσε όσο νερό συνήθως πέφτει μέσα σε 3-4 χρόνια, ενώ από ακραία πλημμυρικά φαινόμενα έχουμε θρηνήσει ζωές – υπενθυμίζω: 4 θάνατοι στην Ιαλυσό της Ρόδου το 2013, 25 στη Μάνδρα το 2017, άλλοι 8 στα Πολιτικά και στα Βασιλικά της Εύβοιας το 2020. Ενώ το καλοκαίρι φέτος ίσως αποδειχθεί το πιο θερμό που έχει καταγραφεί. Το χειρότερο, αν δεν αλλάξει η πορεία, η Ελλάδα θα θυμίζει Αφρική σε λίγες 10ετίες – λένε οι ειδικοί επιστήμονες. Για να ρυπαίνουμε λιγότερο θα πρέπει να αλλάξουμε τρόπο ζωής και παραγωγής. Και για να ενισχύσουμε τις υποδομές θα πρέπει να γίνουν ανατροπές στην κατανομή των πόρων (παράδειγμα προς αποφυγήν, η κατανομή του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας), στο ύψος των διαθέσιμων πόρων και στις δημοσιονομικές προτεραιότητες. Είναι μεγάλα και κρίσιμα θέματα. Ευλόγως δεν απασχόλησαν τον προεκλογικό διάλογο.