Συντάξεις για θνητούς

Πλάτων Τήνιος, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2018-09-24

«Μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί» διαπίστωσε ο Τζον Μέιναρντ Κέινς το 1923. Αυτό επανέλαβε ο Ευκλείδης Τσακαλώτος για τις συντάξεις, μεταθέτοντας την προθεσμία νωρίτερα. Συνειδητοποίησε ότι οι συντάξεις απευθύνονται σε θνητούς, των οποίων η σύντομη παραμονή στον μάταιο τούτο κόσμο (υποθέτουμε η ματαιότης είναι βασικό συστατικό του Συνταξιοδοτικού της Ελλάδας) αποδεικνύεται η λύση στο αδιέξοδο και καθιστά την περικοπή που ψήφισε απλώς στυγνό δημοσιονομικό μέτρο.

Ατυχώς, ο υπουργός δεν προσέτρεξε στην πλήρη παραπομπή. «Αλλά αυτή η μακρά περίοδος παραπλανεί ως προς τα τρέχοντα. Μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί. Ομως οι οικονομολόγοι αναλαμβάνουν μια υπερβολικά εύκολη, άχρηστη πρόκληση αν μας πουν ότι σε ταραχώδεις εποχές, όταν πια έχει περάσει η τρικυμία, η θάλασσα θα είναι ξανά ήρεμη».

Πώς μας παραπλάνησε στις συντάξεις; Ως νεοσσός στα αναλογιστικά ο κ. υπουργός έκανε 2-3 βασικά λάθη (πέρα από δικαιολογημένη οξφορδιανή άγνοια).

Πρώτον, στην Ελλάδα οι συντάξεις είναι τόσο κοντά στην αιωνιότητα όσο αναλογιστικά γίνεται. Προ Μνημονίου μια 15ετής σταδιοδρομία τροφοδοτούσε δυναστεία συνταξιούχων η οποία υπερέβαινε τον αιώνα. Ακόμη και ώς το 2016, περισσότερες από τις μισές αιτήσεις συνταξιοδότησης αφορούσαν άτομα κάτω των 59. Από το 2010 ώς το 2015, υπό τις ευλογίες της τρόικας, βγήκαν στη σύνταξη χιλιάδες γυναίκες στο Δημόσιο και στις τράπεζες ηλικίας 50 ετών. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν μια λογική προσδοκία να συνεχίσουν να εισπράττουν τη σύνταξή τους για 30 ή 35 χρόνια ακόμη.

Δεύτερον, ο λόγος για τον οποίο γίνεται συζήτηση είναι ότι όλοι ζούμε περισσότερο και όχι λιγότερο. Η μακροβιότητα συνεχώς επεκτείνεται, ιδίως μεταξύ αυτών με υψηλότερες συντάξεις. Υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θεωρούμε ότι οι επίσημες προσδοκίες μακροβιότητας (βάσει των οποίων γίνονται οι υπολογισμοί που επικαλείται ο υπουργός) είναι εσκεμμένα συντηρητικές – για να κάνουν τα συστήματα συντάξεων να φαίνονται πιο βιώσιμα από ό,τι είναι. Το παγκόσμιο μπεστ σέλερ που κυκλοφορεί και στα ελληνικά με τίτλο «Ο γρίφος των 100 χρόνων» αφορά ακριβώς αυτό – ότι οι συνταξιούχοι θα περάσουν τα 85 και οι 18άρηδες τα 100.

Τρίτον, στα αναλογιστικά το «κληρονομικό κόστος» της διατήρησης γενναιόδωρων ρυθμίσεων γρήγορα εκμηδενίζεται, όταν οι παλιές συντάξεις αντικαθίστανται από νέες υψηλότερες. Ο λόγος που είναι υψηλότερες είναι ότι υπάρχει προσδοκία ανάπτυξης η οποία οδηγεί σε καλύτερες συντάξεις, ακόμη και ως χαμηλότερο ποσοστό σε σύγκριση με τα εισοδήματα από εργασία. Το πρόβλημα σήμερα δημιουργείται επειδή η μελλοντική ανάπτυξη θα είναι τόσο αναιμική, ώστε η σύνταξη του παππού θα παραμένει για πολύ καιρό πολύ καλύτερη από τον μισθό του εγγονού.

Τέταρτον, ο νόμος Κατρούγκαλου φρόντισε οι συνταξιούχοι με προσωπική διαφορά να εξαιρούνται από την ανάπτυξη. Ο νόμος του 2016 λέει ότι η προσωπική διαφορά συμψηφίζεται με τυχόν αυξήσεις. Οταν διαπίστωσε η κυρία Αχτσιόγλου ότι αυξήσεις δεν θα υπάρχουν (αφού δεν θα υπάρχει ανάπτυξη), τότε πείστηκε να φέρει την κατάργηση της διαφοράς νωρίτερα.

Αρα, το πρόβλημα δεν προκύπτει επειδή είμαστε θνητοί. Προκύπτει επειδή, αν δεν αλλάξει κάτι ριζικά, θα μένουμε φτωχότεροι από τους γονείς μας.

Ως προς την επιμόρφωση του κ. Τσακαλώτου, θα του συνιστούσα να εγκαταλείψει τον άχαρο αναλογισμό και να χαλαρώσει με τις «Οικονομικές προοπτικές για τα εγγόνια μας», που έγραψε πάλι ο Κέινς το 1935.

Θέματα επικαιρότητας: Ασφαλιστικό

Τα λάθη, οι σκοπιμότητες και ο λογαριασμός στους νέους

Σάββας Ρομπόλης, 2021-09-05

Λάθη στις εκτιμήσεις, παραποίηση σε έναν βαθμό και των στοιχείων...

Περισσότερα

Eξαγγελία ή πρόβα ολικής ιδιωτικοποίησης;

Γεώργιος Φαράντος, 2021-08-05

Το τελευταίο χρονικό διάστημα γίνεται μεγάλη συζήτηση...

Περισσότερα
Διονύσης Τεμπονέρας

Νέο ασφαλιστικό: Ένα καλά προμελετημένο έγκλημα

Διονύσης Τεμπονέρας, 2021-07-05

Η ευθύνη για την πιθανολογούμενη κατάρρευση της επικουρικής...

Περισσότερα
Διονύσης Τεμπονέρας

Πολλοί οι ηλικιωμένοι, λίγοι οι συνταξιούχοι

Διονύσης Τεμπονέρας, 2020-07-09

Ολη η επικαιρότητα των τελευταίων ημερών κινείται γύρω...

Περισσότερα
Διονύσης Τεμπονέρας

Ο διαχρονικά μεγάλος ασθενής που έχασε το 40% του προσωπικού του

Διονύσης Τεμπονέρας, 2020-06-06

Η ΔΗΜΟΣΙΑ κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα ως αποτέλεσμα...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Δύο χρήσιμες επισημάνσεις του Γραφείου Προϋπολογισμού

Κώστας Καλλίτσης, 2020-02-23

Η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή,...

Περισσότερα

Συντάξεις για θνητούς

Πλάτων Τήνιος, 2018-09-24

«Μακροπρόθεσμα είμαστε όλοι νεκροί» διαπίστωσε ο Τζον...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Τι να κάνουμε με τις παλιές συντάξεις;

Κώστας Καλλίτσης, 2018-09-02

Κυβέρνηση και αντιπολίτευση συμφωνούν με τον σκληρό πυρήνα...

Περισσότερα

Άρθρα/ Οικονομία-Εργασία

Κώστας Καλλίτσης

Ποιόν συμφέρει;

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-22

Οι τιμές τροφίμων και άλλων ειδών λαϊκής κατανάλωσης ήταν...

Κώστας Καλλίτσης

Μια καλή κρίση γρήγορα!

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-01

Ηαρχιτεκτονική του ανατρέπεται. Βασικές δομές του καταρρέουν....

Τιμές: μεταρρύθμιση ή κρατισμός;

2024-08-04

Με τι περιθώριο κέρδους δούλεψε η επιχείρησή σας στην τελευταία...

Κώστας Καλλίτσης

Αλλάζοντας για να μένει το ίδιο

Κώστας Καλλίτσης, 2024-07-28

Χάνεται και η ευκαιρία που αντιπροσώπευε το Ταμείο Ανάκαμψης...

Τουρισμός: Από ελπίδα, πρόβλημα

Σπύρος Σαγιάς, 2024-07-28

Στην αρχή της δεκαετίας του 1950 το Ελληνικό Δημόσιο με φορέα...

Κώστας Καλλίτσης

Με αφορμή την ενέργεια

Κώστας Καλλίτσης, 2024-07-21

Κάτι το ιδιαίτερο σε σχέση με άλλες ανεπτυγμένες χώρες...

Κώστας Καλλίτσης

Φταίει το μοντέλο

Κώστας Καλλίτσης, 2024-07-14

Γιατί το δημόσιο έχει προχωρήσει σε αναστολή αρκετών πληρωμών;...

Κώστας Καλλίτσης

Πάμε σαν άλλοτε

Κώστας Καλλίτσης, 2024-07-07

Το υπουργείο Οικονομικών κατά κανόνα έχει -εκ της θέσεώς...

Κώστας Καλλίτσης

Ξεμένει το Δημόσιο;

Κώστας Καλλίτσης, 2024-06-23

Τον τελευταίο καιρό πολλές πληρωμές που όφειλε να κάνει...

Ψέματα στον ανεμιστήρα: πώς η μείωση των ΑΞΕ κατά -36% έγινε «έκρηξη επενδύσεων» +62%

Νίκος Ράπτης, 2024-05-09

Εκατοντάδες ΜΜΕ αναμάσησαν πρόσφατα το κυβερνητικό non paper...

Κώστας Καλλίτσης

Η καλή ακρίβεια

Κώστας Καλλίτσης, 2024-04-28

Ένας βασικός παράγοντας που υποδαυλίζει τον πληθωρισμό...

Κώστας Καλλίτσης

Η εθνική μας αφωνία

Κώστας Καλλίτσης, 2024-04-14

Βαδίζουμε προς τις ευρωεκλογές συζητώντας επί παντός επιστητού,...

×
×