Οι ευρω-τουρκικές σχέσεις εξελίσσονται

Θόδωρος Τσίκας, Μεταρρύθμιση, Δημοσιευμένο: 2021-07-09

Το τελευταίο Συμβούλιο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης (25 Ιουνίου) επρόκειτο να έχει ως κύριο θέμα τις σχέσεις με την Τουρκία. Εξελίχθηκε τελικά με κύριο θέμα την Ρωσία. Παρ όλα αυτά, οι σχέσεις με την Τουρκία προχώρησαν κατά ένα βήμα.

Η ΕΕ ενέκρινε ένα νέο πακέτο χρηματοδότησης για την συντήρηση του τεράστιου αριθμού των 4 εκατομμυρίων προσφύγων και μεταναστών, που βρίσκονται στο έδαφος της Τουρκίας. Αυτό ανέρχεται σε 3,5 δις ευρώ μέχρι το 2024. Πρόκειται για 2 επιπλέον δις, συν 1,5 δις που χρωστάει η ΕΕ στην Τουρκία από την προηγούμενη συμφωνία τους. Η καθυστέρηση της καταβολής αυτού του ποσού από την ΕΕ ήταν ο κύριος λόγος, για τον οποίο ο κ. Ερντογάν είχε ανοίξει πέρυσι τα σύνορα της Τουρκίας με την Ελλάδα για πρόσφυγες και μετανάστες πέρυσι, στην λεγόμενη "κρίση του Έβρου".

Η ΕΕ αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο ανάσχεσης των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών προς τις χώρες-μέλη της, που παίζει η Τουρκία. Ο αριθμός του προσφυγικού-μεταναστευτικού πληθυσμού που βρίσκεται σε τουρκικό έδαφος, είναι ο μεγαλύτερος παγκοσμίως. Αποτελείται περίπου από 3 εκατομμύρια πρόσφυγες από την Συρία, και κάτι λιγότερο από 1 εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες από άλλες χώρες, κυρίως της Ασίας.

Όμως, μέχρι αυτήν την στιγμή δεν έχει διευκρινιστεί αν τα ποσά αυτά θα δοθούν σε ΜΚΟ που εργάζονται εκεί (όπως γίνεται μέχρι σήμερα) ή απευθείας στο τουρκικό κράτος (όπως ζητά η κυβέρνηση της Τουρκίας). Επίσης, η απόφαση αυτή δεν συνοδεύτηκε με μια νέα Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας για το Προσφυγικό, που θα αντικαθιστούσε την σήμερα ισχύουσα, που κρίνεται μάλλον ανεπαρκής πλέον.

Δύο άλλα θέματα της "θετικής ατζέντας" στις ευρω-τουρκικές σχέσεις παραπέμφθηκαν στο μέλλον. Ο εκσυγχρονισμός της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας (αναβάθμιση των εμπορικών σχέσεων τους, δηλαδή) και η κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν προς τις χώρες-μέλη της ΕΕ.

Παρόλα αυτά, στα Συμπεράσματα αναφέρεται ότι η διαδικασία για τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης, σε τεχνικό επίπεδο, έχει αρχίσει. Όπως επίσης και προπαρασκευαστικές ενέργειες σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος (δημόσια υγεία, κλιματική αλλαγή, τρομοκρατία, περιφερειακά ζητήματα).

Η ελληνική πλευρά (ορθώς) συναίνεσε σε αυτά, ακολουθώντας το γενικό κλίμα, αλλά και επιδιώκοντας τα "ήρεμα νερά" που αποφασίστηκαν στην συνάντηση Ερντογάν-Μητσοτάκη. Επιδίωξε να επαναληφθούν οι διατυπώσεις του Συμβουλίου Κορυφής του Μαρτίου (περί "σταδιακής", "αναλογικής" και "αντιστρέψιμης" διαδικασίας). Πρέπει όμως να αντιληφθεί πως αυτές οι διατυπώσεις δεν έχουν τόση σημασία, αν δεν αξιοποιηθεί ο χρόνος για την επίλυση των ελληνοτουρκικών διαφορών.

Ο φόβος του λεγόμενου πολιτικού κόστους για τους αναγκαίους συμβιβασμούς, δεν μπορεί να είναι κριτήριο. Ούτε τα εσωκομματικά προβλήματα στο κυβερνών κόμμα, με τις αντιρρήσεις των πρώην πρωθυπουργών Κ. Καραμανλή και Α. Σαμαρά, μπορούν να είναι πυξίδα για την χώρα. Το "μορατόριουμ" αποφυγής προκλητικών ενεργειών από τις δύο χώρες, που έχει συμφωνηθεί, είναι θετικό. Πρέπει όμως να αξιοποιηθεί για συνολική επίλυση των εκκρεμοτήτων στα ελληνοτουρκικά.

Η Τουρκία πλέον προσαρμόζεται στα νέα γεωπολιτικά δεδομένα. Ειδικά σε όσα διαμορφώνονται με την επιστροφή των ΗΠΑ στο διεθνές προσκήνιο, με την προεδρία Τζο Μπάϊντεν. Ο συντονισμός ΗΠΑ-ΕΕ για το θέμα Τουρκία, επιτεύχθηκε. Στο ανακοινωθέν της Συνόδου ΗΠΑ-ΕΕ αναφέρεται ότι "αποβλέπουμε σε μια αμοιβαία επωφελή σχέση συνεργασίας με μια δημοκρατική Τουρκία".

Οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να βρουν ένα modus vivendi με την σημερινή Τουρκία, όπως προέκυψε από την συνάντηση Μπάϊντεν- Ερντογάν. Και η ΕΕ με την σειρά της, να προωθήσει με σταδιακό τρόπο την "θετική ατζέντα", στοχεύοντας σε επιτάχυνση των αλλαγών στην Τουρκία (κράτος δικαίου, ανθρώπινα και μειονοτικά δικαιώματα, σεβασμός Διεθνούς Δικαίου κλπ.)

Η φιλολογία ότι αυτό που κάνει τελευταία ο κ. Ερντογάν "συνιστά απλά και μόνο τακτική αναδίπλωση", είναι εκτός πραγματικότητας. Εδώ και πολλούς μήνες, από το φθινόπωρο του 2020, ο πρόεδρος της Τουρκίας έχει αρχίσει την "στροφή" προς την Δύση. Η "Δύση", δηλαδή ΗΠΑ και ΕΕ, την δέχονται αφήνοντας του κάποια περιθώρια αυτονομίας (μικρότερα βέβαια από όσα είχε επί Τραμπ).

Το ζήτημα είναι να εντάξουμε εμείς, σε αυτές τις νέες σχέσεις, την επίλυση των ελληνοτουρκικών και του Κυπριακού. Η θεωρία ότι "ο χρόνος λειτουργεί υπέρ μας" δεν ισχύει. Η αναμονή δεν ωφελεί. Αδιαλλαξίες, αυταπάτες, εθνικιστικές θεωρήσεις, και μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις από ελλαδική και ελληνοκυπριακή πλευρά, πρέπει να μπουν στο περιθώριο.

Θέματα επικαιρότητας: Διεθνή

Θόδωρος Τσίκας

Τι κληρονομεί διεθνώς στο 2024

Θόδωρος Τσίκας, 2024-01-10

1. Στη Μέση Ανατολή το κορυφαίο γεγονός Κορυφαίο γεγονός...

Περισσότερα

Απεργιακή αφύπνιση των συνδικάτων

Μπάμπης Μιχάλης, 2023-09-30

H εργατική τάξη των ΗΠΑ έχει βγει εδώ και μήνες στους δρόμους,...

Περισσότερα
Γιάννης Βούλγαρης

Νέες γέφυρες πάνω από παλαιά τείχη;

Γιάννης Βούλγαρης, 2023-09-02

Πότε τέλειωσε ο παλαιός διπολικός Κόσμος του 20ου αιώνα;...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Παραπαίοντας προς την ύφεση

Κώστας Καλλίτσης, 2022-05-01

Η διεθνής οικονομία βαίνει προς επιβράδυνση της μεγέθυνσής...

Περισσότερα

Γηραιοί εγκέφαλοι στον κόσμο που αλλάζει!

Νίκος Μαραντζίδης, 2022-04-30

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι τεμπέλικος. Προκειμένου να...

Περισσότερα

Από την Κριμαία …στα Νησιά του Σολομώντος

2022-04-19

Νησιά του Σολομώντος, Φίτζι, Παπουασία, Νέα Γουινέα, μέχρι...

Περισσότερα

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και οι γαλλικές προεδρικές εκλογές

Αλέκος Κρητικός, 2022-03-23

Οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία φαίνεται ότι θα επηρεάσουν...

Περισσότερα

Οπου ευημερούν ισχυροί ηγέτες συνήθως δυστυχούν οι άνθρωποι

Νίκος Μαραντζίδης, 2022-03-20

Μήπως ξέρετε ποια χώρα κατατάχθηκε πρώτη παγκοσμίως το...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Σωκράτης Φάμελλος

Πολύ λίγα και πολύ αργά κύριε Μητσοτάκη....

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-04-26

Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη, για τη διάθεση...

Σταμάτης Μαλέλης

Τι φταίει στην Κεντροαριστερά

Σταμάτης Μαλέλης, 2025-05-06

...Εάν τα βασικά κόμματα της Κεντροαριστεράς δεν εκσυγχρονιστούν...

Κώστας Καλλίτσης

Ο προπομπός

Κώστας Καλλίτσης, 2025-05-04

Η πολιτική ζωή σήμερα έχει δύο χαρακτηριστικά που ίσως...

Οι περιστάσεις

Τάσος Παππάς, 2025-04-22

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι προοδευτικές δυνάμεις σε κοινό ψηφοδέλτιο

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2025-04-20

…Ας σκεφτούμε και την προοπτική για την πρόοδο της χώρας,...

Κώστας Καλλίτσης

Αδύναμη κυβέρνηση

Κώστας Καλλίτσης, 2025-04-19

Διάχυτη είναι η πεποίθηση ότι τα πράγματα δεν πάνε καλά....

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

Κατά φαντασίαν ιατρός

Παντελής Μπουκάλας, 2025-04-08

Πολλούς Απρίληδες πριν, το 1967, οι Ελληνες άκουγαν τον αρχιπραξικοπηματία...

Κώστας Ζαχαριάδης

Πρότυπο για τη συνεργασία το εγχείρημα του Δήμου της Αθήνας

Κώστας Ζαχαριάδης, 2025-04-08

Να επιλέξει ο κόσμος της παράταξης την ηγεσία του κόμματος...

Παναγιώτης Παναγιώτου

Συνεργασία ή πολιτική αυτοκτονία

Παναγιώτης Παναγιώτου, 2025-04-07

Η ΝΔ φθίνει πολιτικά και εκλογικά. Και η ισχυρή πρωθυπουργική...

Βασίλης Τραϊφόρος

ΚΑΝΤΕ ΤΟ ΟΠΩΣ ΤΟ Die Linke στη Γερμανία

Βασίλης Τραϊφόρος, 2025-04-06

...Ναι η κριτική στην κυβέρνηση πρέπει να είναι οξεία και...

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στην Τουρκία

Χρήστος Ροζάκης, 2025-04-06

Το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να διατηρηθεί...

×
×