Στον δρόμο του Μεντερές

Γιώργος Καπόπουλος, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2023-01-17

Θα συνεχίσουμε στον δρόμο του Μεντερές είπε ο Ερντογάν αναφερόμενος στις 14.5.1950 -ημέρα που ο αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος, νικητής των εκλογών, αναλάμβανε τα καθήκοντα του πρωθυπουργού- για να προσδιορίσει τη 14η του Μαΐου 2023 ως την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών.

Μέχρι το 1945 η Τουρκία είχε μονοκομματικό καθεστώς, με το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα CHP που ίδρυσε ο Κεμάλ να κυβερνά συνεχώς από το 1923.

Το 1946 ο διάδοχος του Κεμάλ, Ινονού, επέτρεψε τον πολυκομματισμό με μια ομάδα του κυβερνώντος κόμματος να αποσχίζεται υπό την ηγεσία του Μεντερές και να ιδρύει το Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο εξέφραζε τους ψηφοφόρους που δεν ήθελαν τον ακραίο διαχωρισμό του κράτους από το Ισλάμ που επέβαλε ο Ατατούρκ.

Ο Ινονού επέλεξε συνειδητά να τερματίσει τη δικτατορική διακυβέρνηση που ανέλαβε το 1938 μετά τον θάνατο του Κεμάλ, για να σταθεροποιήσει το κοσμικό κράτος με την εναλλαγή στην εξουσία.

Στις 14.5.1950 ο Μεντερές πήρε τη σκυτάλη της διακυβέρνησης από τον Ινονού και πολύ γρήγορα διέψευσε τις προσδοκίες για πορεία προς τον εκδημοκρατισμό.

Το Δημοκρατικό Κόμμα γρήγορα ταυτίστηκε με το κράτος και εγκαθίδρυσε τον δικό του αυταρχισμό αντιμετωπίζοντας την αντιπολίτευση ως εχθρό, για την αντιμετώπιση του οποίου δεν υπάρχει κόκκινη γραμμή μεταξύ θεμιτών και αθέμιτων μέσων.

Ο Μεντερές ανετράπη από στρατιωτικό πραξικόπημα τον Μάιο του 1960, δικάστηκε και απαγχονίστηκε μαζί με τον πρώην ΥΠΕΞ Ζορλού και τον πρώην υπουργό Οικονομικών Πολατκάν τον Σεπτέμβριο του 1961.

Ο Ερντογάν, ο οποίος διεκδικεί την πολιτική κληρονομιά του Μεντερές και λεηλάτησε εκλογικά το Κόμμα του Ορθού Δρόμου που ίδρυσε ο Ντεμιρέλ μετά το 1961 με την αρχική ονομασία Κόμμα της Δικαιοσύνης, έχει δύο κοινά σημεία με τον απαγχονισθέντα προκάτοχό του:

● Αντί να φθαρεί από την εξουσία, αύξανε το ποσοστό του σε κάθε εκλογική αναμέτρηση.

● Προς το τέλος της θητείας του εφάρμοσε σκληρή καταστολή και ταυτόχρονα ψήφιζε νόμους και μεθόδευε δικαστικές διώξεις με στόχο να διαλύσει τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Ο Ερντογάν ακολουθεί τον δρόμο του Μεντερές και επιβεβαιώνει για δεύτερη φορά ότι όποτε προέκυψαν οι προϋποθέσεις για την αμφισβήτηση του κεμαλικού κατεστημένου και του βαθέος κράτους η εναλλακτική φόρμουλα διακυβέρνησης δεν ήταν η δυναμική του εκδημοκρατισμού, αλλά ένας εναλλακτικός αυταρχισμός.

Το 1999 ο Ερντογάν, δήμαρχος τότε της Κωνσταντινούπολης, φυλακίστηκε και καθαιρέθηκε από το αξίωμά του.

Σήμερα αντιμετωπίζει τον Ιμάμογλου με τον ίδιο τρόπο που τον μεταχειρίστηκε το κεμαλικό βαθύ κράτος.

Θέματα επικαιρότητας: Τουρκία

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα στην Τουρκία

Χρήστος Ροζάκης, 2025-04-06

Το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να διατηρηθεί...

Περισσότερα

ΤΟΥΡΚΙΑ, Από την υβριδική δημοκρατία, στον αυταρχισμό

Βαγγέλης Αρεταίος, 2025-03-20

Στην τελική ευθεία για ένα σαφώς αυταρχικό καθεστώς εισήλθε...

Περισσότερα

Το νέο τουρκικό παζλ

Βαγγέλης Αρεταίος, 2024-04-01

Η «έκπληξη του CHP», όπως λένε από χθες το βράδυ Τούρκοι αναλυτές,...

Περισσότερα
Θόδωρος Τσίκας

Τουρκία: διαμαρτυρία για οικονομία και φθορά εξουσίας

Θόδωρος Τσίκας, 2024-04-01

Ακόμα μια φορά, η οικονομία έπαιξε ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις....

Περισσότερα

Επιστρέφει η Τουρκία του Ερντογάν στη Δύση;

Γιώργος Καπόπουλος, 2023-09-06

Η επιστροφή στις παλιότερες ευτυχισμένες στιγμές της συμμαχίας...

Περισσότερα

Στρατηγική επιλογή ή τακτική κίνηση;

Σωτήρης Ντάλης, 2023-07-15

Η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας είναι ένα δύσκολο ταξίδι...

Περισσότερα

Η δύναμη του τουρκικού προξενείου

Διονύσης Γουσέτης, 2023-06-21

Το ζήτημα της μειονότητας της Θράκης δεσπόζει ακόμη στις...

Περισσότερα
Συμπεράσματα από τις εκλογές στην Τουρκία

Συμπεράσματα από τις εκλογές στην Τουρκία

2023-05-29

1. Παρά την φθορά 20 χρόνων εξουσίας, ο Ερντογάν συνεχίζει...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Σωκράτης Φάμελλος

Κυβερνητική πρόταση από το Συνέδριο

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-06-08

Η Ιστορία, όχι μόνο στην Ελλάδα, έχει δείξει ότι οι πολιτικές...

Στέργιος Καλπάκης

Ισχυρός ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, καταλύτης για την προοδευτική αλλαγή

Στέργιος Καλπάκης, 2025-06-18

Οι αρνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Αριστεράς στην ειλικρινή...

Θόδωρος Τσίκας

Το αδιέξοδο με το Ιράν και η Συμφωνία του Ομπάμα

Θόδωρος Τσίκας, 2025-06-18

Το 2015 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, έφτασε μετά...

Κώστας Καλλίτσης

Προεκλογική περίοδος

Κώστας Καλλίτσης, 2025-06-08

Κάτι μάλλον ασυνήθιστο (ακόμα και) για τα ελληνικά δεδομένα...

Η “έσχατη προδοσία” έλειπε από την χορηγία της αντιπολίτευσης προς τον Μητσοτάκη

Γιάννης Τριάντης, 2025-06-07

...Τι εισπράττει η κοινωνία όταν ακούει ότι εγκαλείται κάποιος...

Τα Τέμπη επιστρέφουν

Αγγελική Σπανού, 2025-06-05

Με τέσσερις προτάσεις για τη σύσταση Προανακριτικής, δύο...

Γιάννης Μεϊμάρογλου

Κυβερνητικό μπασκετικό αλαλούμ

Γιάννης Μεϊμάρογλου, 2025-06-04

...Όσο η κυβέρνηση θα συνεχίσει να κλείνει τα μάτια σε μια...

Θόδωρος Τσίκας

Έχει χάσει η Ουκρανία τον πόλεμο;

Θόδωρος Τσίκας, 2025-06-01

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διατηρήσει τη ηθική και γεωπολιτική...

Γιάννης Βούλγαρης

Η Ευρώπη στην εποχή των πολέμων

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-05-31

Από τις εκλογές που έγιναν τελευταία στον ευρωπαϊκό χώρο,...

Εχει ο καιρός γυρίσματα;

Τάσος Παππάς, 2025-05-26

Αλλάζουν οι καιροί; Αλλάζουν. Αυτό που χθες αποδοκίμαζες,...

Η κοινή λογική

Μιχάλης Μητσός, 2025-05-23

Oι νέοι στρέφονται προς την Ακροδεξιά. Ακόμη κι αν δεν ψηφίζουν...

Σωκράτης Φάμελλος

Στη Γάζα συντελείται γενοκτονία, αρνούμαστε να κλείσουμε τα μάτια και να σιωπήσουμε

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-05-22

Στη Γάζα συντελείται μια γενοκτονία τόσο κοντά σε εμάς....

×
×