Η επιστροφή του Λ. Ζοσπέν
Γιώργος Καπόπουλος, Ημερησία, Δημοσιευμένο: 2004-06-01
Την επαύριο της ταπεινωτικής του ήττας στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 2002 -με τον Λεπέν να τον ξεπερνά σε ποσοστό- ο Ζοσπέν δεν είχε άλλη λύση από την αποχώρηση από το πολιτικό προσκήνιο. Η πενταετής πρωθυπουργική του θητεία (1997-2002) επικεφαλής της «Πλουραλιστικής Αριστεράς», είχε κριθεί κατώτερη των προσδοκιών της βάσης της παράταξης, μεγάλο τμήμα της οποίας ψήφισε υποψηφίους, των οποίων η ρητορική ήταν στα αριστερά του κυβερνητικού-διαχειριστικού στίγματός του.
Την επαύριο της ήττας, ουδείς επένδυε στα πεπραγμένα της κυβέρνησης Ζοσπέν: Για τους Φαμπιούς και Στρος Καν, προτεραιότητα είχε ένα κεντρώο άνοιγμα, ενώ για την αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος προείχε η επιστροφή στις ρίζες.
Δύο χρόνια μετά την ήττα του 2002, ο Ζοσπέν επιστρέφει στο προσκήνιο: Κατακεραυνώνει τους Σιράκ-Ραφαρέν με τον αέρα ηγέτη της αντιπολίτευσης και νουθετεί το κόμμα του σε μια σειρά από θέματα.
Δύο χρόνια μετά το σοκ της ήττας, οι σοσιαλιστές ανακαλύπτουν ότι η επιστροφή τους στην εξουσία δεν είναι συνάρτηση ακραίων κεντρώων ή αριστερών επιλογών, αλλά η αξιοπιστία των πεπραγμένων τους στην περίοδο 1997-2002. Τώρα που έχει κατακαθίσει ο κουρνιαχτός και η καταστροφολογία της ήττας, η γραμμή πλεύσης του Ζοσπέν ως πρωθυπουργού προβάλλει ως μια επιτυχής σύνθεση διαχειριστικού ρεαλισμού και αριστερής κοινωνικής ευαισθησίας.
Η πενταετής θητεία στην πρωθυπουργία έγινε μέσα σε δύο χρόνια από βάρος στρατηγικό πλεονέκτημα για τον Ζοσπέν: Απέναντί του βρίσκονται δύο εσωκομματικοί αντίπαλοι με πολυσυλλεκτικές προσωπικές στρατηγικές, ο Φαμπιούς και ο Στρος. Καν ενώ ίδιο και χειρότερο είναι το κλίμα στο κυβερνητικό στρατόπεδο με τους Ντεβιλπέν και Σαρκοζί να διαγκωνίζονται για το χρίσμα της προεδρικής εκλογής του 2007.
Ελλείψει ουσιαστικής προγραμματικής αντιπαράθεσης και με τις προσωπικές στρατηγικές κυρίαρχες, η πενταετία Ζοσπέν επαναξιολογείται, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, ως το μοναδικό πολιτικό σημείο αναφοράς που εμπνέει ασφάλεια και αξιοπιστία.
Στη διαπίστωση αυτή υπάρχει ένα παράδοξο με γαλλική αλλά και με ευρωπαϊκή διάσταση: Συγκρινόμενη με το παρόν, η κυβερνητική θητεία της Κεντροαριστεράς στη Γαλλία αλλά και στην Ιταλία προβάλλει ως πλεονέκτημα για τη διεκδίκηση της επιστροφής στην εξουσία.
Αν ο Ζοσπέν εκλεγεί πρόεδρος το 2007 και ο Πρόντι επιστρέψει ένα χρόνο πριν στην πρωθυπουργία, είναι σαφές ότι θα έχουν ένα διευρυμένο -σε σχέση με το παρελθόν- περιθώριο ανοχής και στήριξης: Θα οφείλουν την επιστροφή τους όχι σε προσδοκίες που δεν μπορούν να υλοποιηθούν, αλλά σε ένα ρεαλισμό του εκλογικού σώματος.
Η αναντιστοιχία προσδοκιών και κυβερνητικών πεπραγμένων οδήγησε στη διασπορά των ψήφων της Αριστεράς το 2001 στην Ιταλία και το 2002 στη Γαλλία, με αποτέλεσμα την ήττα.
Η επανεκτίμηση των πεπραγμένων της «Πλουραλιστικής Αριστεράς» και της «Ελιάς» δρομολογεί μια δυναμική εναλλαγής στην εξουσία, που έχει ως κυρίαρχο στίγμα τη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στις προσδοκίες και τα περιθώρια διαχείρισης.
Την επαύριο της ήττας, ουδείς επένδυε στα πεπραγμένα της κυβέρνησης Ζοσπέν: Για τους Φαμπιούς και Στρος Καν, προτεραιότητα είχε ένα κεντρώο άνοιγμα, ενώ για την αριστερή πτέρυγα του Σοσιαλιστικού Κόμματος προείχε η επιστροφή στις ρίζες.
Δύο χρόνια μετά την ήττα του 2002, ο Ζοσπέν επιστρέφει στο προσκήνιο: Κατακεραυνώνει τους Σιράκ-Ραφαρέν με τον αέρα ηγέτη της αντιπολίτευσης και νουθετεί το κόμμα του σε μια σειρά από θέματα.
Δύο χρόνια μετά το σοκ της ήττας, οι σοσιαλιστές ανακαλύπτουν ότι η επιστροφή τους στην εξουσία δεν είναι συνάρτηση ακραίων κεντρώων ή αριστερών επιλογών, αλλά η αξιοπιστία των πεπραγμένων τους στην περίοδο 1997-2002. Τώρα που έχει κατακαθίσει ο κουρνιαχτός και η καταστροφολογία της ήττας, η γραμμή πλεύσης του Ζοσπέν ως πρωθυπουργού προβάλλει ως μια επιτυχής σύνθεση διαχειριστικού ρεαλισμού και αριστερής κοινωνικής ευαισθησίας.
Η πενταετής θητεία στην πρωθυπουργία έγινε μέσα σε δύο χρόνια από βάρος στρατηγικό πλεονέκτημα για τον Ζοσπέν: Απέναντί του βρίσκονται δύο εσωκομματικοί αντίπαλοι με πολυσυλλεκτικές προσωπικές στρατηγικές, ο Φαμπιούς και ο Στρος. Καν ενώ ίδιο και χειρότερο είναι το κλίμα στο κυβερνητικό στρατόπεδο με τους Ντεβιλπέν και Σαρκοζί να διαγκωνίζονται για το χρίσμα της προεδρικής εκλογής του 2007.
Ελλείψει ουσιαστικής προγραμματικής αντιπαράθεσης και με τις προσωπικές στρατηγικές κυρίαρχες, η πενταετία Ζοσπέν επαναξιολογείται, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις, ως το μοναδικό πολιτικό σημείο αναφοράς που εμπνέει ασφάλεια και αξιοπιστία.
Στη διαπίστωση αυτή υπάρχει ένα παράδοξο με γαλλική αλλά και με ευρωπαϊκή διάσταση: Συγκρινόμενη με το παρόν, η κυβερνητική θητεία της Κεντροαριστεράς στη Γαλλία αλλά και στην Ιταλία προβάλλει ως πλεονέκτημα για τη διεκδίκηση της επιστροφής στην εξουσία.
Αν ο Ζοσπέν εκλεγεί πρόεδρος το 2007 και ο Πρόντι επιστρέψει ένα χρόνο πριν στην πρωθυπουργία, είναι σαφές ότι θα έχουν ένα διευρυμένο -σε σχέση με το παρελθόν- περιθώριο ανοχής και στήριξης: Θα οφείλουν την επιστροφή τους όχι σε προσδοκίες που δεν μπορούν να υλοποιηθούν, αλλά σε ένα ρεαλισμό του εκλογικού σώματος.
Η αναντιστοιχία προσδοκιών και κυβερνητικών πεπραγμένων οδήγησε στη διασπορά των ψήφων της Αριστεράς το 2001 στην Ιταλία και το 2002 στη Γαλλία, με αποτέλεσμα την ήττα.
Η επανεκτίμηση των πεπραγμένων της «Πλουραλιστικής Αριστεράς» και της «Ελιάς» δρομολογεί μια δυναμική εναλλαγής στην εξουσία, που έχει ως κυρίαρχο στίγμα τη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στις προσδοκίες και τα περιθώρια διαχείρισης.
