Ενάντια σε όλους τους οιωνούς, μπορούμε να ξανακερδίσουμε!
David Miliband, The Guardian, ppol.gr, Δημοσιευμένο: 2008-08-04
Μετά την τρίτη κατά σειρά ήττα του Εργατικού κόμματος στις εκλογές του 1959, κυκλοφόρησε μια διάσημη μπροσούρα με τον τίτλο «είναι το Εργατικό κόμμα καταδικασμένο να χάνει;». Σήμερα, κινδυνεύουμε από μια παρόμοια κρίση μοιρολατρίας. Δεν πρέπει να αφεθούμε όμως. Ας θυμόμαστε πως η κοινή γνώμη -αλλά ακόμα κι οι βουλευτές του Συντηρητικού κόμματος- δεν είναι τόσο βέβαιοι για το τι πρεσβεύει αυτό το κόμμα, ή τι θα κάνει αν αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας.
Αδιαμφισβήτητα, οι οιωνοί είναι εναντίον μας. Αλλά εξακολουθώ να πιστεύω πως μπορούμε να κερδίσουμε στις επόμενες εκλογές. Συμφωνώ με τον Τζακ Στρο (Jack Straw) πως το τελευταίο που χρειαζόμαστε είναι ένα καλοκαίρι εσωστρέφειας. Είναι βασικό να μην αρχίσουμε να τσακωνόμαστε για τα πρόσωπα, αλλά να πείσουμε για το έργο μας, το όραμά μας για το μέλλον, για το πώς πιστεύουμε πως μπορούμε να κάνουμε αυτό το όραμα πράξη.
Όταν οι πολίτες ακούνε υπερβολές, υπεραισιόδοξες ή υπεραπαισιόδοξες, κλείνουν τα αυτιά τους. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί πολιτικοί αποτυχαίνουν να επικοινωνήσουν με τον κόσμο.
Αν θέλουμε να εισακουστούμε, χρειάζεται να είμαστε πιο μετρημένοι με τις δυσκολίες μας, πιο ενθουσιώδεις για τις επιτυχίες μας.
Εκ των υστέρων κατανοούμε πως θα έπρεπε να έχουμε μεταρρυθμίσει νωρίτερα το «εθνικό σύστημα υγείας» (NHS). Χρειαζόμασταν καλύτερη στρατηγική για να νικήσουμε στο Ιράκ -και όχι απλά στον πόλεμο του Ιράκ. Θα έπρεπε να έχουμε αφαιρέσει εξουσίες από την κεντρική διοίκηση. Να έχουμε προσπαθήσει περισσότερο να γίνουμε μια λιγότερο ενεργοβόρα και ρυπογόνα οικονομία, όχι μόνο για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, αλλά και για φτηνότερη ενέργεια.
Αλλά τα δέκα συνεχή χρόνια αυξανόμενης ευημερίας, το ξαναστήσιμο του συστήματος υγείας στα πόδια του, η καταπληκτική βελτίωση των δικαιωμάτων των γυναικών και των μειονοτήτων, όλα αυτά δεν έγιναν κατά τύχη. Στο κάτω-κάτω, οι Συντηρητικοί εναντιώθηκαν σε όλα τα κυβερνητικά μας μέτρα που βελτίωναν τα πράγματα, από τη φορολόγηση των ιδιωτικοποιημένων εταιρειών κοινής ωφελείας έως τα μέτρα συμφιλίωσης εργασίας-οικογένειας.
Λοιπόν, αυτοί τι μας προσφέρουν; Οι Συντηρητικοί μας λένε πως οι κοινωνικές μας σχέσεις έχουν «διαρραγεί». Μπα, πώς αυτό; Με την αύξηση της εγκληματικότητας; Όχι, το έγκλημα τα τελευταία δέκα χρόνια έπεσε όσο ποτέ άλλοτε εδώ κι εκατό χρόνια. Τα μαχαιρώματα, οι πυροβολισμοί είναι ασφαλώς σοβαρά προβλήματα. Από πέρσι όμως, που ασχοληθήκαμε με την παράνομη χρήση πυροβόλων, το σχετικό έγκλημα έπεσε κατά 13%. Θα πρέπει να κάνουμε το ίδιο και με τα μαχαιρώματα.
*Μήπως το έγκλημα αυξάνεται λόγω της επιδείνωσης των κοινωνικών συνθηκών; Λόγω του ότι περισσότερες μόνες μητέρες εξαρτώνται από τα κρατικά επιδόματα; Όχι, η απασχόληση μόνων γονέων αυξήθηκε εντυπωσιακά, διότι το κράτος χρηματοδότησε βρεφονηπιακούς σταθμούς -κι αύξησε τους μισθούς.
*Μήπως χειροτέρεψαν οι επιδόσεις στα σχολειά μας; Όχι, βελτιώθηκαν.
*Μήπως αυξήθηκαν οι μετανάστες; Όχι, αλλάξαμε τις προδιαγραφές για παροχή ασύλου και μειώσαμε τη λαθρομετανάστευση, όπως είχαμε υποσχεθεί.
Οι Συντηρητικοί υπογραμμίζουν με ένταση όλα όσα δεν τους αρέσουν, κυρίως διότι δε γνωρίζουν τι υποστηρίζουν. Διαφωνούσα με τη Μάργκαρετ Θάτσερ (Margaret Thatcher) αλλά τουλάχιστο ήταν απολύτως σαφές τι ήθελε να κάνει. Δεν ένιωθε τόσο άνετα στο Συντηρητικό κόμμα, διότι ήταν ριζοσπάστης, όχι συντηρητική. Ήθελε αλλαγή, κι ήταν έτοιμη να αναλάβει μη δημοφιλείς αποφάσεις για να την πετύχει.
Το πρόβλημα με τον Ντέιβιντ Κάμερον (David Cameron) είναι ακριβώς το ανάποδο. Το πρόβλημά του είναι πως είναι ατόφιος συντηρητικός, όχι ριζοσπάστης. Δεν έχει καμία διάθεση για αλλαγές. Μπορεί να είναι συμπαθής, ίσως να μην βρίσκεις πολλά να διαφωνήσεις μαζί του, αλλά αυτό συμβαίνει διότι είναι κενός περιεχομένου. Είναι πολιτικός του κατεστημένου (έστω, ενός κατεστημένου που το καταψήφισε ουκ ολίγες φορές) όχι της αλλαγής.
Στην κομματική του κάρτα, κάθε μέλος του Εργατικού κόμματος μπορεί να διαβάσει την αποστολή του κόμματός μας: να παραδίδει ολοένα την εξουσία, τον πλούτο και τις ευκαιρίες στα χέρια των πολλών, όχι των λίγων. Όταν αλλάζουμε τη δημόσια διοίκηση, τη φορολογία ή το σύνταγμά μας, το κάνουμε για να προσαρμόσουμε αυτό το ιδεώδες μας στις σύγχρονες συνθήκες.
Τι γράφει όμως η κομματική κάρτα του Κάμερον; Ποιο είναι το όραμά του για τη Βρετανία; Δεν έχει ιδέα. Θέλει να «απολυμάνει στο Συντηρητικό κόμμα», όχι να αλλάξει τη χώρα. Μοχθεί να αντιγράψει τη στρατηγική των «νέων Εργατικών», την ώρα ακριβώς που η συγκυρία επιτάσσει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση.
Στην οικονομία, έχουμε μπει σε μία ριζικά νέα περίοδο. Ο κόσμος απαιτεί προστασία από την κρίση της «Ουολ Στριτ». Η χώρα καλείται να αντιδράσει σε μια κατάσταση όπου αυξάνει διαρκώς η ζήτηση για νέες υπηρεσίες (ασφαλιστικές, εκπαιδευτικές, υγειονομικές, καλλιτεχνικές), όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά και στη νέα κινέζικη και ινδική μεσαία τάξη.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο δημόσιος τομέας είναι επίσης πρωτοφανείς. Αποστολή των κυβερνήσεων μετά το 1997 ήταν βασικά η διάσωσή του. Τώρα πρέπει να βρούμε τρόπους να αναδιανείμουμε στους πολίτες περισσότερο έλεγχο και επιρροή για την υγεία, την εκπαίδευση και τις κοινωνικές υπηρεσίες που τους παρέχονται.
Ιδού η νέα κοινωνική πρόκληση: να δημιουργήσουμε μια αυθεντικά πιο συνεκτική και υπεύθυνη κοινωνία, θεμελιωμένη σε μεγαλύτερη προστασία από τις εξωτερικές απειλές και περισσότερο έλεγχο των πολιτών στα εσωτερικά μας ζητήματα.
Είμαι απόλυτα πεπεισμένος πως μόνο εμείς, το Εργατικό κόμμα, το κόμμα που ιστορικά εκφράζει το συνδυασμό της κρατικής παρέμβασης με την ατομική ελευθερία, είμαστε εις θέση να πετύχουμε αυτά που το Συντηρητικό κόμμα προσπαθεί να μας πείσει πως επιτέλους αποδέχεται.
Εκσυγχρονισμός του Εργατικού κόμματος σημαίνει να πετυχαίνουμε τους παραδοσιακούς μας στόχους με σύγχρονες μεθόδους. Οι Συντηρητικοί το βλέπουν ανάποδα. Μας λένε πως έχουν αποδεχτεί «μοντέρνους στόχους» (την κοινωνική δικαιοσύνη, τη βελτίωση των δημοσίων υπηρεσιών, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής) αλλά επιμένουν πως μπορούν αυτά να τα πετύχουν με τις παραδοσιακές Συντηρητικές μεθόδους: τη φιλανθρωπία, την απορρύθμιση, τη μείωση των κρατικών δαπανών. Δε βγαίνει νόημα.
Για να ενδυναμωθεί ο λαός και να αναλάβουν περισσότερο τις ευθύνες τους οι επιχειρήσεις, το κράτος οφείλει να παρέμβει σαν καταλύτης. Τα προϊόντα που ρυπαίνουν δε θα εξαφανιστούν ως δια μαγείας, χωρίς κυβερνητικές ρυθμίσεις. Η δημιουργία νέων σταθμών πυρηνικής ενέργειας χρειάζονται κρατικό έλεγχο και σχεδιασμό. Αν μάλιστα παρέμβουμε στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), μπορούμε να πρασινίσουμε τη μεγαλύτερη ενιαία αγορά του κόσμου.
Από την άλλη, μπορείς πάντα να φλυαρείς οικολογικά και ταυτόχρονα να χαϊδεύεις τον ευρωσκεπτικισμό.
Αλλά όταν είσαι στην κυβέρνηση, είσαι υποχρεωμένος να διαλέξεις.
Οι νέοι Εργατικοί κέρδισαν τρεις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις όχι μόνο με το πρόγραμμά τους, αλλά και αλλάζοντας τους όρους άσκησης της πολιτικής. Μπορούμε να ξανακάνουμε το ίδιο, στις νέες συνθήκες. Ας σταματήσουμε λοιπόν τον αυτοοικτιρμό, ας απολαύσουμε τις διακοπές μας, κι ας σωρεύσουμε ενέργεια ώστε το φθινόπωρο να είμαστε έτοιμοι για την αντεπίθεσή μας.
*Ο David Miliband είναι υπουργός εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου
Αδιαμφισβήτητα, οι οιωνοί είναι εναντίον μας. Αλλά εξακολουθώ να πιστεύω πως μπορούμε να κερδίσουμε στις επόμενες εκλογές. Συμφωνώ με τον Τζακ Στρο (Jack Straw) πως το τελευταίο που χρειαζόμαστε είναι ένα καλοκαίρι εσωστρέφειας. Είναι βασικό να μην αρχίσουμε να τσακωνόμαστε για τα πρόσωπα, αλλά να πείσουμε για το έργο μας, το όραμά μας για το μέλλον, για το πώς πιστεύουμε πως μπορούμε να κάνουμε αυτό το όραμα πράξη.
Όταν οι πολίτες ακούνε υπερβολές, υπεραισιόδοξες ή υπεραπαισιόδοξες, κλείνουν τα αυτιά τους. Αυτός είναι ο λόγος που πολλοί πολιτικοί αποτυχαίνουν να επικοινωνήσουν με τον κόσμο.
Αν θέλουμε να εισακουστούμε, χρειάζεται να είμαστε πιο μετρημένοι με τις δυσκολίες μας, πιο ενθουσιώδεις για τις επιτυχίες μας.
Εκ των υστέρων κατανοούμε πως θα έπρεπε να έχουμε μεταρρυθμίσει νωρίτερα το «εθνικό σύστημα υγείας» (NHS). Χρειαζόμασταν καλύτερη στρατηγική για να νικήσουμε στο Ιράκ -και όχι απλά στον πόλεμο του Ιράκ. Θα έπρεπε να έχουμε αφαιρέσει εξουσίες από την κεντρική διοίκηση. Να έχουμε προσπαθήσει περισσότερο να γίνουμε μια λιγότερο ενεργοβόρα και ρυπογόνα οικονομία, όχι μόνο για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, αλλά και για φτηνότερη ενέργεια.
Αλλά τα δέκα συνεχή χρόνια αυξανόμενης ευημερίας, το ξαναστήσιμο του συστήματος υγείας στα πόδια του, η καταπληκτική βελτίωση των δικαιωμάτων των γυναικών και των μειονοτήτων, όλα αυτά δεν έγιναν κατά τύχη. Στο κάτω-κάτω, οι Συντηρητικοί εναντιώθηκαν σε όλα τα κυβερνητικά μας μέτρα που βελτίωναν τα πράγματα, από τη φορολόγηση των ιδιωτικοποιημένων εταιρειών κοινής ωφελείας έως τα μέτρα συμφιλίωσης εργασίας-οικογένειας.
Λοιπόν, αυτοί τι μας προσφέρουν; Οι Συντηρητικοί μας λένε πως οι κοινωνικές μας σχέσεις έχουν «διαρραγεί». Μπα, πώς αυτό; Με την αύξηση της εγκληματικότητας; Όχι, το έγκλημα τα τελευταία δέκα χρόνια έπεσε όσο ποτέ άλλοτε εδώ κι εκατό χρόνια. Τα μαχαιρώματα, οι πυροβολισμοί είναι ασφαλώς σοβαρά προβλήματα. Από πέρσι όμως, που ασχοληθήκαμε με την παράνομη χρήση πυροβόλων, το σχετικό έγκλημα έπεσε κατά 13%. Θα πρέπει να κάνουμε το ίδιο και με τα μαχαιρώματα.
*Μήπως το έγκλημα αυξάνεται λόγω της επιδείνωσης των κοινωνικών συνθηκών; Λόγω του ότι περισσότερες μόνες μητέρες εξαρτώνται από τα κρατικά επιδόματα; Όχι, η απασχόληση μόνων γονέων αυξήθηκε εντυπωσιακά, διότι το κράτος χρηματοδότησε βρεφονηπιακούς σταθμούς -κι αύξησε τους μισθούς.
*Μήπως χειροτέρεψαν οι επιδόσεις στα σχολειά μας; Όχι, βελτιώθηκαν.
*Μήπως αυξήθηκαν οι μετανάστες; Όχι, αλλάξαμε τις προδιαγραφές για παροχή ασύλου και μειώσαμε τη λαθρομετανάστευση, όπως είχαμε υποσχεθεί.
Οι Συντηρητικοί υπογραμμίζουν με ένταση όλα όσα δεν τους αρέσουν, κυρίως διότι δε γνωρίζουν τι υποστηρίζουν. Διαφωνούσα με τη Μάργκαρετ Θάτσερ (Margaret Thatcher) αλλά τουλάχιστο ήταν απολύτως σαφές τι ήθελε να κάνει. Δεν ένιωθε τόσο άνετα στο Συντηρητικό κόμμα, διότι ήταν ριζοσπάστης, όχι συντηρητική. Ήθελε αλλαγή, κι ήταν έτοιμη να αναλάβει μη δημοφιλείς αποφάσεις για να την πετύχει.
Το πρόβλημα με τον Ντέιβιντ Κάμερον (David Cameron) είναι ακριβώς το ανάποδο. Το πρόβλημά του είναι πως είναι ατόφιος συντηρητικός, όχι ριζοσπάστης. Δεν έχει καμία διάθεση για αλλαγές. Μπορεί να είναι συμπαθής, ίσως να μην βρίσκεις πολλά να διαφωνήσεις μαζί του, αλλά αυτό συμβαίνει διότι είναι κενός περιεχομένου. Είναι πολιτικός του κατεστημένου (έστω, ενός κατεστημένου που το καταψήφισε ουκ ολίγες φορές) όχι της αλλαγής.
Στην κομματική του κάρτα, κάθε μέλος του Εργατικού κόμματος μπορεί να διαβάσει την αποστολή του κόμματός μας: να παραδίδει ολοένα την εξουσία, τον πλούτο και τις ευκαιρίες στα χέρια των πολλών, όχι των λίγων. Όταν αλλάζουμε τη δημόσια διοίκηση, τη φορολογία ή το σύνταγμά μας, το κάνουμε για να προσαρμόσουμε αυτό το ιδεώδες μας στις σύγχρονες συνθήκες.
Τι γράφει όμως η κομματική κάρτα του Κάμερον; Ποιο είναι το όραμά του για τη Βρετανία; Δεν έχει ιδέα. Θέλει να «απολυμάνει στο Συντηρητικό κόμμα», όχι να αλλάξει τη χώρα. Μοχθεί να αντιγράψει τη στρατηγική των «νέων Εργατικών», την ώρα ακριβώς που η συγκυρία επιτάσσει μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση.
Στην οικονομία, έχουμε μπει σε μία ριζικά νέα περίοδο. Ο κόσμος απαιτεί προστασία από την κρίση της «Ουολ Στριτ». Η χώρα καλείται να αντιδράσει σε μια κατάσταση όπου αυξάνει διαρκώς η ζήτηση για νέες υπηρεσίες (ασφαλιστικές, εκπαιδευτικές, υγειονομικές, καλλιτεχνικές), όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά και στη νέα κινέζικη και ινδική μεσαία τάξη.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο δημόσιος τομέας είναι επίσης πρωτοφανείς. Αποστολή των κυβερνήσεων μετά το 1997 ήταν βασικά η διάσωσή του. Τώρα πρέπει να βρούμε τρόπους να αναδιανείμουμε στους πολίτες περισσότερο έλεγχο και επιρροή για την υγεία, την εκπαίδευση και τις κοινωνικές υπηρεσίες που τους παρέχονται.
Ιδού η νέα κοινωνική πρόκληση: να δημιουργήσουμε μια αυθεντικά πιο συνεκτική και υπεύθυνη κοινωνία, θεμελιωμένη σε μεγαλύτερη προστασία από τις εξωτερικές απειλές και περισσότερο έλεγχο των πολιτών στα εσωτερικά μας ζητήματα.
Είμαι απόλυτα πεπεισμένος πως μόνο εμείς, το Εργατικό κόμμα, το κόμμα που ιστορικά εκφράζει το συνδυασμό της κρατικής παρέμβασης με την ατομική ελευθερία, είμαστε εις θέση να πετύχουμε αυτά που το Συντηρητικό κόμμα προσπαθεί να μας πείσει πως επιτέλους αποδέχεται.
Εκσυγχρονισμός του Εργατικού κόμματος σημαίνει να πετυχαίνουμε τους παραδοσιακούς μας στόχους με σύγχρονες μεθόδους. Οι Συντηρητικοί το βλέπουν ανάποδα. Μας λένε πως έχουν αποδεχτεί «μοντέρνους στόχους» (την κοινωνική δικαιοσύνη, τη βελτίωση των δημοσίων υπηρεσιών, την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής) αλλά επιμένουν πως μπορούν αυτά να τα πετύχουν με τις παραδοσιακές Συντηρητικές μεθόδους: τη φιλανθρωπία, την απορρύθμιση, τη μείωση των κρατικών δαπανών. Δε βγαίνει νόημα.
Για να ενδυναμωθεί ο λαός και να αναλάβουν περισσότερο τις ευθύνες τους οι επιχειρήσεις, το κράτος οφείλει να παρέμβει σαν καταλύτης. Τα προϊόντα που ρυπαίνουν δε θα εξαφανιστούν ως δια μαγείας, χωρίς κυβερνητικές ρυθμίσεις. Η δημιουργία νέων σταθμών πυρηνικής ενέργειας χρειάζονται κρατικό έλεγχο και σχεδιασμό. Αν μάλιστα παρέμβουμε στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), μπορούμε να πρασινίσουμε τη μεγαλύτερη ενιαία αγορά του κόσμου.
Από την άλλη, μπορείς πάντα να φλυαρείς οικολογικά και ταυτόχρονα να χαϊδεύεις τον ευρωσκεπτικισμό.
Αλλά όταν είσαι στην κυβέρνηση, είσαι υποχρεωμένος να διαλέξεις.
Οι νέοι Εργατικοί κέρδισαν τρεις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις όχι μόνο με το πρόγραμμά τους, αλλά και αλλάζοντας τους όρους άσκησης της πολιτικής. Μπορούμε να ξανακάνουμε το ίδιο, στις νέες συνθήκες. Ας σταματήσουμε λοιπόν τον αυτοοικτιρμό, ας απολαύσουμε τις διακοπές μας, κι ας σωρεύσουμε ενέργεια ώστε το φθινόπωρο να είμαστε έτοιμοι για την αντεπίθεσή μας.
*Ο David Miliband είναι υπουργός εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου
