Bertelsmann και Friedrich Ebert: Ζητείται κοινωνική δικαιοσύνη

Κώστας Καλλίτσης, Η Καθημερινή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2014-11-02

Τροφή για προβληματισμό, από δύο γερμανικά ιδρύματα. Με τρία κοινά στοιχεία. (α) Κοινή η ανησυχία τους ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση είτε θα αλλάξει είτε θα ρισκάρει την αυτοδιάλυσή της. (β) Κοινή η κατεύθυνση των αλλαγών που προτείνουν: Υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης. (γ) Και τα δύο έχουν δεχθεί κριτική από ακτιβιστές και διανοούμενους της Αριστεράς, ως πολύ ή λιγότερο συντηρητικά. Ενα είναι το Ιδρυμα Bertelsmann, ο μεγαλύτερος γερμανικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός. Κατέχει το 80,9% του πολυεθνικού ομίλου μέσων ενημέρωσης Bertelsmann, που δραστηριοποιείται σε 50 χώρες και απασχολεί περίπου 105.000 εργαζόμενους στις επιχειρήσεις του, στις οποίες συγκαταλέγονται οι εκδόσεις Penguin Random House και το RTL, ο μεγαλύτερος ραδιοτηλεοπτικός ευρωπαϊκός όμιλος. Στα 37 χρόνια λειτουργίας, έχει δαπανήσει 1 δισ. ευρώ σε 800 ερευνητικά προγράμματα. Τελευταίο, η έρευνά του για την κοινωνική δικαιοσύνη στις 28 χώρες της Ε.Ε., που πριν από λίγες ημέρες δημοσιοποίησε τα αποτελέσματά της (Social Justice in the EU-A Cross-national Comparison).

Το λιγότερο εντυπωσιακό είναι η κατάταξη της χώρας μας στη χειρότερη θέση. Η Ελλάδα είναι 28η στη γενική κατάταξη, 25η στην αντιμετώπιση της φτώχειας, 28η στην παροχή ίσων ευκαιριών εκπαίδευσης, 28η στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας και πρώτη στους μακροχρόνια ανέργους και την ανεργία των νέων, 28η στην κοινωνική συνοχή και στην καταπολέμηση των διακρίσεων, 25η στην ισοκατανομή των εισοδημάτων, 24η στην πρόσβαση στην περίθαλψη και, τέλος, 28η στη δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών: Ζούμε σε βάρος των παιδιών μας, χωρίς πολιτικές στήριξης στο ξεκίνημά τους, καταστρέφοντας το περιβάλλον που θα ζήσουν, δεν επενδύουμε στην έρευνα, κληροδοτούμε κι ένα τεράστιο χρέος.

Αλλά, η έρευνα δεν έγινε για την Ελλάδα, έγινε για την Ευρώπη. Και διαπιστώνει ότι: (α) Η κοινωνική δικαιοσύνη έχει υποχωρήσει σε όλη τη γραμμή της Ε.Ε. Και το χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου διευρύνθηκε ώστε «έχει διαμορφωθεί εξαιρετικά εκρηκτική κατάσταση όσον αφορά την κοινωνική συνοχή και την κοινωνική σταθερότητα στην Ευρωπαϊκή Ενωση (...) Αν αυτή η κοινωνική διχοτόμηση διατηρηθεί για κάμποσο χρόνο, θα τεθεί σε κίνδυνο η βιωσιμότητα της ίδιας της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης». (β) Η επιδείνωση της κοινωνικής αδικίας είναι πολύ σημαντική στις χώρες που πλήττει βαρύτερα η κρίση, όπως η Ελλάδα, οφείλεται και στις πολιτικές αυστηρής λιτότητας και διαρθρωτικών αλλαγών, ιδιαίτερα επειδή «οι περικοπές δεν γίνονται με τρόπο κοινωνικά δίκαιο».

Και ακολουθεί η (γ) πιο ενδιαφέρουσα διαπίστωση: Η κοινωνική δικαιοσύνη δεν συναρτάται αυτόματα με τη μεταβολή του ΑΕΠ. Τα παραδείγματα της Τσεχίας (καταπολέμηση της φτώχειας), της Σλοβενίας και της Εσθονίας (πρωτοπορεί στην εκπαίδευση), αποδεικνύουν ότι ένας συγκριτικά υψηλός βαθμός κοινωνικής δικαιοσύνης είναι εφικτός και χωρίς αστραφτερά οικονομικά αποτελέσματα. Αντιθέτως, η Ελλάδα έχει περίοπτη θέση στην κατηγορία των χωρών που, αν και έχουν συγκριτικά υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ, είναι (και ήταν...) τελευταίες στην κοινωνική δικαιοσύνη. Και που «κόβουν τα πόδια τους» διότι συρρικνώνουν την εκπαίδευση και την έρευνα, με μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες.

«Ηθικό δίδαγμα»: Μέσα σε δεδομένα οικονομικά περιθώρια, παράλληλα με την προσπάθεια οικονομικής σταθεροποίησης, υπάρχουν δυνατότητες ενίσχυσης της κοινωνικής δικαιοσύνης, αρκεί αυτό να τεθεί ως στόχος και να ασκηθούν οι πρόσφορες δράσεις. Προς τούτο, προϋποτίθεται ριζικά διαφορετική πολιτική. Ανευ αυτής, με την παράταση ή την επιδείνωση βαθιάς κοινωνικής διχοτόμησης, δεν υπάρχει δυνατότητα σταθερής διακυβέρνησης. Το δεύτερο ίδρυμα είναι το Ιδρυμα Friedrich Ebert, ανεξάρτητο αλλά με στενές σχέσεις με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) που συγκυβερνά με το κόμμα της κ. Μέρκελ, με αντιπροσωπείες σε περίπου 100 χώρες (και στην Ελλάδα) και ισχυρή επιρροή στη Γερμανία και διεθνώς. Προχθές, δημοσιοποίησε μια τεκμηριωμένη μελέτη (Contours of a European Minimum Wage Policy) με την οποία εισηγείται την καθιέρωση κατώτατου μισθού σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, το ύψος του οποίου σταδιακά θα ανέλθει στο 60% του μέσου εθνικού μισθού. Διότι «μέχρι σήμερα –αναφέρεται- οι κατώτατοι μισθοί σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι τόσο χαμηλοί, ώστε δεν αποτρέπουν τη φτώχεια λόγω εισοδήματος».

Με βάση τα στοιχεία του ΟΟΣΑ (2012), ο κατώτατος μισθός στην Ελλάδα καλύπτει το 43% του μέσου εθνικού μισθού και η χώρα μας κατατάσσεται σε μια από τις τελευταίες ευρωπαϊκές θέσεις. Αλλά, κι αυτή η μελέτη δεν έγινε για την Ελλάδα, έγινε για την Ευρώπη. Με την πρόταση του Ιδρύματος Ebert, υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί το εισόδημα του 16% των μισθωτών της Ε.Ε. Και, έτσι, καταλήγει η μελέτη δηλώνοντας τον στόχο και υποδηλώνοντας τη μεγάλη ανησυχία της, «θα δοθεί ουσία στην ιδέα της κοινωνικής Ευρώπης και η υπόθεση της ευρωπαϊκής ενοποίησης θα βοηθηθεί να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των ευρωπαϊκών λαών».

Θέματα επικαιρότητας: Οικονομική κρίση

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Περισσότερα
Φίλιππος Σαχινίδης

Προοδευτικές προτάσεις για την οικονομία σε συνθήκες permcrisis

Φίλιππος Σαχινίδης, 2022-11-21

H λέξη της χρονιάς για το 2022 σύμφωνα με το λεξικό Collins είναι...

Περισσότερα
Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Η αδιέξοδη οικονομική πολιτική θα φέρει λουκέτα και ανεργία

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2021-02-02

Η πανδημία του Covid19 άλλαξε ριζικά τα δεδομένα παγκοσμίως...

Περισσότερα
Γιάννης Βούλγαρης

Τι μαθαίνουμε από την τριπλή κρίση;

Γιάννης Βούλγαρης, 2020-09-12

Λίγες ήταν ευτυχώς οι φορές που η μεταπολιτευτική Ελλάδα...

Περισσότερα

Εικόνα δύσβατης πορείας

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2020-06-25

Είναι αλήθεια πως στην Ελληνική πραγματικότητα συχνά υπάρχει...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Από τη χαμένη 10ετία, μην πάμε στη χαμένη γενιά

Κώστας Καλλίτσης, 2020-05-10

Η καταιγίδα έχει όνομα, λέγεται ανεργία. Και θα είναι σφοδρή....

Περισσότερα
Αντώνης Λιάκος

Πλοήγηση μέσω κρίσεων

Αντώνης Λιάκος, 2020-05-03

Η τωρινή κρίση της πανδημίας, και η οικονομική που σέρνει...

Περισσότερα

Μειώστε τους φόρους στους μισθωτούς

Αντώνης Καρακούσης, 2019-10-20

Η μακρόχρονη κρίση και το πλήθος των μέτρων, μνημονιακών...

Περισσότερα

Άρθρα

Σωκράτης Φάμελλος

Κυβερνητική πρόταση από το Συνέδριο

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-06-08

Η Ιστορία, όχι μόνο στην Ελλάδα, έχει δείξει ότι οι πολιτικές...

Σωκράτης Φάμελλος

Στη Γάζα συντελείται γενοκτονία, αρνούμαστε να κλείσουμε τα μάτια και να σιωπήσουμε

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-05-22

Στη Γάζα συντελείται μια γενοκτονία τόσο κοντά σε εμάς....

Μάνος Ματσαγγάνης

Το χαμένο στοίχημα της γεωργίας

Μάνος Ματσαγγάνης, 2025-06-08

Είναι τόσο εξόφθαλμα και τόσο εξοργιστικά όσα έχουν έρθει...

Κώστας Καλλίτσης

Προεκλογική περίοδος

Κώστας Καλλίτσης, 2025-06-08

Κάτι μάλλον ασυνήθιστο (ακόμα και) για τα ελληνικά δεδομένα...

Η “έσχατη προδοσία” έλειπε από την χορηγία της αντιπολίτευσης προς τον Μητσοτάκη

Γιάννης Τριάντης, 2025-06-07

...Τι εισπράττει η κοινωνία όταν ακούει ότι εγκαλείται κάποιος...

Τα Τέμπη επιστρέφουν

Αγγελική Σπανού, 2025-06-05

Με τέσσερις προτάσεις για τη σύσταση Προανακριτικής, δύο...

Γιώργος Σιακαντάρης

Ο Μακρόν, ο Αντρέας, η Μονή του Σινά και ο υπερήλικας

Γιώργος Σιακαντάρης, 2025-06-04

Το χειρότερο ήταν τ’ ότι ο Μακρόν κατηγορήθηκε πως επέτρεψε...

Ο πελαργός, η αλεπού και το Ταμείο Ανάκαμψης

Αλέκος Κρητικός, 2025-06-04

...Σύμφωνα με το σχετικό ρεπορτάζ, σήμερα αναμένουμε την...

Γιάννης Μεϊμάρογλου

Κυβερνητικό μπασκετικό αλαλούμ

Γιάννης Μεϊμάρογλου, 2025-06-04

...Όσο η κυβέρνηση θα συνεχίσει να κλείνει τα μάτια σε μια...

Θόδωρος Τσίκας

Έχει χάσει η Ουκρανία τον πόλεμο;

Θόδωρος Τσίκας, 2025-06-01

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διατηρήσει τη ηθική και γεωπολιτική...

Κώστας Καλλίτσης

Στεγαστικό και μαύρο χρήμα

Κώστας Καλλίτσης, 2025-06-01

Θα επιλυθεί το στεγαστικό πρόβλημα έτσι; Όχι. Μήπως, τουλάχιστον,...

Γιάννης Βούλγαρης

Η Ευρώπη στην εποχή των πολέμων

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-05-31

Από τις εκλογές που έγιναν τελευταία στον ευρωπαϊκό χώρο,...

×
×