Καιροί ενδιαφέροντες, καιροί ζοφεροί

Κώστας Καρακώτιας, Έθνος, Δημοσιευμένο: 2016-06-29

H συχνά χρησιμοποιούμενη έκφραση «ενδιαφέροντες καιροί» προέρχεται από την παλιά κινέζικη κατάρα «να ζήσει σε ενδιαφέροντες καιρούς» ο μισητός αποδέκτης της. Δηλαδή να ζήσει σε εποχές όπου έχει διακοπεί η ήρεμη και σχετικά πληκτική καθημερινότητα και υπάρχουν πόλεμοι, βιαιότητες, καταστροφές, μετακινήσεις, διωγμοί και ξεριζωμοί. Η μεγάλη φιλόσοφος Χάνα Αρεντ προσέδωσε μεγαλύτερη ένταση στη γλωσσική αποτύπωση παρόμοιων εποχών και καταστάσεων με τη χρήση της έκφρασης «ζοφεροί καιροί», εξ ου και ο τίτλος του βιβλίου της «Ανθρωποι σε ζοφερούς καιρούς». Για την Αρεντ οι «ζοφεροί καιροί» ήταν βέβαια η βιωμένη τραγική εμπειρία του μεσοπολέμου και των αποτελεσμάτων του. Η οικονομική κρίση, η κατάρρευση των κρατικών δομών, η γενικευμένη ανασφάλεια, η εξαθλίωση, η βία και οι ταραχές, η άνοδος των άκρων και τέλος η επικράτηση των ολοκληρωτισμών συνθέτουν το νόημα των ζοφερών καιρών της Αρεντ.

Ο Ευρωπαίος πολίτης για μισό αιώνα και πλέον ήταν ευαίσθητος παρατηρητής του ζόφου των άλλων. Οι πολλές και ποικίλες τραγωδίες σε διάφορα μέρη του πλανήτη και η ειδησεογραφική τηλεοπτική αναπαραγωγή τους τάραζαν για λίγο την απόλαυση του υψηλού βιοτικού του επιπέδου και αρκετών δικαιωμάτων και μετά επέστρεφαν ξανά στη λήθη του εξωτικού.

Τώρα όμως οι ενδιαφέροντες και ζοφεροί καιροί είναι εδώ. Ενα προείκασμά τους, μάλιστα, βιώνουν ήδη κάποιες ευρωπαϊκές κοινωνίες, με προεξάρχουσα την εγχώρια. Οχι βέβαια με τη μεσοπολεμική ένταση ή την τραγικότητα των τριτοκοσμικών αιματηρών και ανθρωπιστικών κρίσεων, αλλά με τον υποβιβασμό του μέχρι τώρα επιπέδου ζωής, τη σταδιακή αποξήλωση των κοινωνικών δομών, τη γενικευμένη ανασφάλεια. Μια απλοϊκή όμως και ανορθολογική ερμηνεία της υπαρκτής συνολικής κρίσης αποδίδει την εκδήλωσή της στη διάρθρωση και την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μεγάλα τμήματα του πληθυσμού των ευρωπαϊκών κοινωνιών μπροστά στο δύσκολο παρόν υποκύπτουν στις «Σειρήνες» ενός δημαγωγικού αντισυστημικού λαϊκισμού και αναζητούν τη «σωτηρία» στη θαλπωρή της παλαιάς εθνοκρατικής κυριαρχίας και της ταυτοτικής και πολιτισμικής ομοιομορφίας. Η αλλοπρόσαλλη απόφαση των Βρετανών για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ενωση μορφοποιεί πλέον αυτό το εφιαλτικό σενάριο και ήδη πολλές άλλες αντιευρωπαϊκές λαϊκιστικές δυνάμεις ελλοχεύουν με ισχυρή δυναμική σχεδόν σε όλα τα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Στον ορίζοντα προβάλλουν πλέον η κατάρρευση της υπάρχουσας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής και η επακόλουθη κοινωνικοπολιτική αταξία. Αντίθετα το σχέδιο της Ενωμένης Ευρώπης, με υπερδιογκωμένα τα υπαρκτά του λάθη από τους δημαγωγούς και υποφωτισμένα τα προφανή του οφέλη και βέβαια τα πολιτισμικά του ιδεώδη, αδυνατεί να εμπνεύσει και να καταστεί προωθητική υλική δύναμη. Δυστυχώς.

Σχετικά κείμενα

Θέματα επικαιρότητας: Πολιτικό Σύστημα

Σωκράτης Φάμελλος

Πολύ λίγα και πολύ αργά κύριε Μητσοτάκη....

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-04-26

Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις του κ. Μητσοτάκη, για τη διάθεση...

Περισσότερα

Διαφάνεια Ποτέμκιν

Πάσχος Μανδραβέλης, 2025-04-10

Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου,...

Περισσότερα

Ο ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ως ΜΑΤΑΙΟΤΗΤΑ

Λευτέρης Κουσούλης, 2025-03-17

’Δεν έχει καμία πρωτοτυπία να επιδιώκει κανείς με έναν...

Περισσότερα
Στέργιος Καλπάκης

20 γρήγορες σκέψεις για προοδευτική διέξοδο

Στέργιος Καλπάκης, 2025-03-17

1. Η χώρα βρίσκεται σε πολιτικό αδιέξοδο. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη...

Περισσότερα

Δυσπιστία και πολιτική κρίση

Λευτέρης Κουσούλης, 2025-03-09

Η πολιτική κριση της δυσπιστίας όλων προς όλους οδυνηρά...

Περισσότερα
Για να λυθούν  τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

Για να λυθούν τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

2025-01-18

...Η υποψηφιότητα της Λούκας Κατσέλη είναι η πιο κατάλληλη...

Περισσότερα
Δημήτρης Χατζησωκράτης

Συνέδριο καμπής…

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2024-11-07

Αύριο το απόγευμα ξεκινάει τις εργασίες του το Έκτακτο...

Περισσότερα
Πέτρος Ιωαννίδης

Το Κέντρο είναι αυτό που ορίζει τις πλειοψηφίες

Πέτρος Ιωαννίδης, Ηλίας Τσαουσάκης, 2024-01-15

Δύο πολιτικοί επιστήμονες που επιμελήθηκαν τον συλλογικό...

Περισσότερα

Άρθρα/ Κίνηση Ιδεών

Μια μάλλον απαισιόδοξη ματιά στο σήμερα

Κώστας Κωστής, 2025-03-23

Η θεματική μας είναι «Η Ελλάδα και ο καταιγισμός των νέων...

Ο ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ως ΜΑΤΑΙΟΤΗΤΑ

Λευτέρης Κουσούλης, 2025-03-17

’Δεν έχει καμία πρωτοτυπία να επιδιώκει κανείς με έναν...

Δυσπιστία και πολιτική κρίση

Λευτέρης Κουσούλης, 2025-03-09

Η πολιτική κριση της δυσπιστίας όλων προς όλους οδυνηρά...

Αντώνης Λιάκος

Μήπως ζούμε σε μια εποχή που τείνει να εξαντληθεί η ηθική και νομική δύναμη του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου;

Αντώνης Λιάκος, 2025-02-09

Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε απρόσμενα,...

Γιάννης Βούλγαρης

Πολιτικές νοσταλγίες σε σκληρούς καιρούς

Γιάννης Βούλγαρης, 2024-10-12

Το ότι το κομματικό μας σύστημα εμφανίζει «ασυμμετρία»...

Το Zeigeitst της τελετής

Πάσχος Μανδραβέλης, 2024-08-01

Εμείς οι παλιότεροι, ως εραστές της γραμμικής αφήγησης...

Το Είναι και το Φαίνεσθαι

Κώστας Κωστής, 2023-12-24

...Δεν έχω τίποτε εναντίον των ιδιωτικών πανεπιστημίων,...

Αυτοκίνητο που μαρσάρει μέσα στη λάσπη

Τάσος Τσακίρογλου, 2023-09-29

Ένας ακμαίος πολιτισμός αντιλαμβάνεται έγκαιρα τα προβλήματά...

Η διάκριση Δεξιάς - Αριστεράς

Θανάσης Γιαλκέτσης, 2023-07-08

Αρθρο του Μάρκο Ρεβέλι που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα...

Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Το ύφος και το βάθος

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2023-07-08

Ο Ελύτης έγραψε κάποτε ότι ο Σολωμός είναι «ένας από τους...

Ορντολιμπεραλισμός, κοινωνική οικονομία της αγοράς και σοσιαλδημοκρατία

Θεόδωρος Ν. Τσέκος, 2023-06-20

Υπάρχει τα τελευταία χρόνια διάχυτη σε κύκλους της Κεντροαριστεράς...

Αντώνης Λιάκος

Η Δικαιοσύνη και το βάρος της Ιστορίας

Αντώνης Λιάκος, 2023-06-13

Υπάρχει μια υπόθεση που έχει γαγγραινιάσει εκεί στη Θεσσαλονίκη,...

×
×