Η σκευωρία του εθνικού νομίσματος και το σαμποτάζ στη Δημοκρατία

Αργά το μεσημέρι ο Πρωθυπουργός μιας χώρας της ευρωζώνης που έχει υποστεί τις συνέπειες μιας πολυετούς οικονομικής κρίσης είναι μόνος του στο γραφείο του. Λίγος χειμωνιάτικος ήλιος μπαίνει από ένα από τα λευκά παράθυρα της βόρειας πλευράς με θέα στην πολυκατοικία με ιδιοκτήτες βαθύπλουτους απογόνους πλοιοκτητών. Στο χώρο του γραφείου κυριαρχεί το γλυκό κίτρινο φως που αντανακλάται στις ξύλινες επιφάνειες και στα έπιπλα αντίκες. Άδεια είναι η καινούρια γωνιά των συναντήσεων με τους επιφανείς, δηλαδή οι δύο καρέκλες δίπλα από ένα στρογγυλό τραπέζι με λεπτά σιδερένια πόδια που θυμίζει τραπεζάκι κήπου.

Είναι η γωνιά του πρωθυπουργικού γραφείου που διαμορφώθηκε μέσα στις πρώτες εβδομάδες της ανάληψης της εξουσίας από τον συγκεκριμένο πολιτικό. Πρόκειται εμφανώς για απομίμηση μιας παραδοσιακής γωνιάς του Οβάλ Γραφείου του Λευκού Οίκου και συγκεκριμένα το σαλονάκι με τις πολυθρόνες με τις φαρδιές μπλε και μπεζ ρίγες μπροστά στο μαρμάρινο τζάκι που βρίσκεται κάτω από το πορτρέτο του Τζορτζ Ουάσιγκτον με τη χρυσή κορνίζα.

Στο φτωχικό πρωθυπουργικό σαλονάκι δεν υπάρχει εκείνη την ώρα κάποιος υψηλός προσκεκλημένος, ούτε στρογγυλοκάθονται υπουργοί που ανταλλάσσουν γραπτά μηνύματα με δημοσιογράφους όπως συμβαίνει στο περιθώριο πολύωρων συσκέψεων που αφιερώνονται στην εθνική προσπάθεια για την καταπολέμηση της λογικής. Δεν είναι μόνο οι απόρρητες εκθέσεις για το Κλαμπ του Παρισίου που κάποιοι κακεντρεχείς επιμένουν ότι υπάρχουν μέσα στα πρωθυπουργικά «X – files» (και για τις οποίες θα μιλήσουμε παρακάτω…).

Όπως βεβαιώνουν άνθρωποι που γνωρίζουν, ο πρόεδρος συχνά βυθίζεται στη μελέτη των δημοσκοπήσεων, όπως άλλωστε έκανε πάντοτε. Ο Πρωθυπουργός, εκτός από επικεφαλής της κυβέρνησης, είναι ένας από τους πιο προσεκτικούς και εύστοχους αναλυτές δημοσκοπήσεων στη χώρα αυτή.

«Το κόμμα δεν είναι αυτοσκοπός»

«Ο πρόεδρος αντιλαμβάνεται την ποιοτική διάσταση των ποσοτικών δεδομένων», αποκαλύπτει πρόσωπο που εργάστηκε μαζί του στο παρελθόν, «όπως επίσης διακρίνεται από μια διαισθητική αντίληψη για τον τρόπο με τον οποίο τα δεδομένα μιας μέτρησης αλληλοεξαρτώνται και αλληλοεπηρεάζονται». Αυτός ο πρώην συνεργάτης εννοεί ότι ο Πρωθυπουργός, συχνά με μια ματιά στα διαγράμματα, μπορεί να αναγνωρίσει τους άρρητους συσχετισμούς ανάμεσα σε φαινομενικά «αθώα» και ουδέτερα ευρήματα.

Η αντίληψη των συσχετισμών και των αλληλεπιδράσεων είναι εκείνη που του προσφέρει ένα χρήσιμο συγκριτικό πλεονέκτημα. Ως εκ τούτου, μάλλον πλανώνται όσοι φαντάζονται έναν Πρωθυπουργό σε απόγνωση να διαβάζει έντρομος τα υπό κατάρρευση ποσοστά πρόθεσης ψήφου του κόμματός του – ενός αριστερού συνασπισμού πολιτικών ομάδων, ορισμένες από τις οποίες είναι κομμουνιστικές και αναρχικές και έχουν διακριθεί στη συστηματική δολιοφθορά της αστικής δημοκρατίας μέσα από την υποδαύλιση της αγανάκτησης και τις επιθέσεις σε κτίρια – σύμβολα. Δεν είναι τυχαίο ότι η πρωτεύουσα της χώρας αυτής διανύει την πιο ήρεμη περίοδο αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας από το κόμμα αυτό, σαν η αύξηση της φτώχειας να ήταν αυτό που ήθελαν οι «κατσαρόλες» για να πάψουν να βράζουν από θυμό.

Ήταν όλα αποτέλεσμα, όχι ακριβώς ενός «σχεδίου», αλλά κάτι βαθύτερου από «σχέδιο», μιας κουλτούρας δολιοφθοράς, μιας τεχνογνωσίας ανατροπής βγαλμένης μέσα από τα λενινιστικά εγχειρίδια της εξαπάτησης των μαζών, μιας μεθόδου και με τα χρόνια, από γενιά σε γενιά, έγινε τρόπος σκέψης. Γιατί το καλύτερο σχέδιο είναι να γίνεις εσύ το σχέδιο…

Το κόμμα αυτό, λοιπόν, έχει σχεδόν εκπληρώσει την αποστολή του και δεν είναι πια ο σκοπός, είναι απλώς ένα από τα μέσα, το κυριότερο μέσο, για την επίτευξη του μεγαλύτερου, του ιστορικού σκοπού.

Διότι εκείνο που κυρίως ενδιαφέρει σήμερα τον Πρωθυπουργό δεν είναι το ποσοστό του κόμματός του, αλλά η πολιτική συμπεριφορά του μεγάλου μπλοκ του «ΟΧΙ στην Ευρώπη», όλων εκείνων οι οποίοι στο πρόσφατο παρελθόν αποδοκίμασαν την Ευρώπη χωρίς να υποψιάζονται ότι κάποιοι τους οδήγησαν χαιρέκακα ως εκεί υπονομεύοντας κάθε οικονομική θεραπεία και σαμποτάροντας συνειδητά και συστηματικά την εφαρμογή του σχεδίου σταθεροποίησης, που θα έφερνε την επιστροφή στην ομαλότητα, όπως αποδείχθηκε ότι συνέβη σε άλλες χώρες που χτυπήθηκαν από την κρίση. Υπονόμευσαν τη θεραπεία για να δυναμώσουν την ασθένεια που τώρα είναι έτοιμη να πνίξει τη Δημοκρατία.

Συνομιλία με την ψυχή του λαού

Ο Πρωθυπουργός ρωτά: Τι λένε σήμερα οι οπαδοί του ΟΧΙ στην Ευρώπη; Είναι έτοιμοι να αλλάξουν καθεστώς νομίζοντας ότι αποκαθιστούν τη Δημοκρατία; Τι πιστεύουν όσοι δεν καταγράφονται πουθενά, σε καμία δημοσκόπηση, αλλά εκδηλώνονται μόνο στην κάλπη; Πώς οι άνθρωποι γίνονται υποχείρια των ψευδών ειδήσεων, των υστερόβουλων αναλύσεων και της συναισθηματικής εκμετάλλευσης;

Στο πλαίσιο αυτών των ανώτερων αναζητήσεων τα ποσοστά του κύριου κυβερνητικού κόμματος είναι μια μικρή, σχεδόν δευτερεύουσα παράμετρος της «μεγάλης εικόνας».Και η «μεγάλη εικόνα» θυμίζει την αλληγορία ενός παζλ που όταν κάποιος ολοκληρώνει επάνω στο τραπέζι σχηματίζεται η εικόνα του δωματίου όπου βρίσκεται με τον ίδιο να έχει μόλις ολοκληρώσει το παζλ και να διακρίνει μέσα στο παζλ μια επικίνδυνη παρουσία πίσω από την πλάτη του.

Κατ’ αναλογία, οι πολιτικοί αντίπαλοι του Πρωθυπουργού κινδυνεύουν να συνειδητοποιήσουν μόνο όταν θα είναι πολύ αργά ότι η κύρια πολιτική μέριμνα του αντιπάλου τους δεν είναι η προκήρυξη εκλογών για να τους χαρίσει την εξουσία, αλλά να αυξάνει το ποσοστό των ψηφοφόρων του ΟΧΙ στην Ευρώπη. Να εξασφαλίζει ότι το μεγάλο αυτό «μπλοκ», όσο κι αν τον κατακρίνει, όσο κι αν έχει θυμώσει μαζί του, δεν έχει φτάσει ακόμα στο οριακό σημείο ώστε να τον απορρίψει.

Με πρότυπο τον ηγέτη του Εμφυλίου

Ο Πρωθυπουργός διακρίνεται από κομουνιστική συγκρότηση και ιδιοσυγκρασιακή αντιπαλότητα απέναντι στη Δύση και στην Ευρώπη. Δεν είναι όμως ένας ανόητος μονομανής έτσι ώστε να διατυμπανίζει τις εμμονές του και να γίνεται γραφικός. Είναι ένας ευγενικός και ευέλικτος πολιτικός με ανεπτυγμένη αίσθηση της σωστής χρονικής στιγμής. Δεν συμφωνεί καθόλου με τη φυσιογνωμία της δυτικής αστικής δημοκρατίας, κι ενώ δεν το λέει, συχνά φροντίζει να το δείχνει. Για παράδειγμα, η είδηση δεν θα έπρεπε να είναι ότι ορισμένοι κομμουνιστές θεατές μιας πολιτικά φορτισμένης παράστασης αποδοκίμασαν τον Πρωθυπουργό όταν προσήλθε στο θέατρο αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά. Η είδηση έπρεπε να ήταν ότι από όλες τις θεατρικές παραστάσεις ο Πρωθυπουργός επέλεξε να αρχίσει τη νέα χρονιά με ένα έργο που αφορά τη ζωή του ιστορικού κομμουνιστή ηγέτη που περισσότερο από κάθε άλλη προσωπικότητα της δεκαετίας του ’40 επέμενε στη ρήξη και έσυρε τη χώρα του στον πιο σκληρό, απάνθρωπο και αιματηρό Εμφύλιο Πόλεμο στην ιστορία της. Του ανθρώπου που ζητώντας διαρκώς από τη Μόσχα να υποστηρίξει τις στρατιωτικές δυνάμεις του με στόχο την επιβολή κομμουνιστικού καθεστώτος.

Ο νεότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της χώρας αυτής, σχεδόν 70 χρόνια μετά από τη λήξη αυτού του Εμφυλίου Πολέμου δείχνει έναν γνήσιο πολιτικό θαυμασμό για τον κομμουνιστή ηγέτη του Εμφυλίου, σαν να θέλει να είναι κληρονόμος της σκέψης ενός ανθρώπου που τελικά αυτοκτόνησε απομονωμένος στη Σιβηρία. Ο νέος αυτός πολιτικός δείχνει σαν να πιστεύει στην λεγόμενη «παράλληλη ιστορία», σαν να συμπλέει με το ρεύμα όλων εκείνων που πίστεψαν ότι ο Εμφύλιος δεν τελείωσε στο τέλος της δεκαετίας του ‘40.Δεν είναι «τρέλα».Οι ιδεολογίες, ακριβώς όπως οι θρησκείες, ταξιδεύουν στο χρόνο και μεταδίδονται σαν να είναι ξενιστές που αναζητούν νέα μυαλά για να διαμορφώσουν. Στη δεδομένη περίπτωση, οι ηττημένοι του Εμφυλίου μεταλαμπάδευσαν τις ιδέες τους στην επόμενη και στη μεθεπόμενη γενιά, στα παιδιά που γεννήθηκαν τις δεκαετίες του ’50 και του ’70, στη «γενιά των δράκων», για να χρησιμοποιήσουμε ένα νοητικό σχήμα βετεράνου στελέχους του κυβερνητικού κόμματος που είναι γονέας ενός από τους «δράκους», δραστήριου στην προπαγάνδα και αρχιτέκτονα της στρατηγικής του κόμματος.

Η σκοτεινή ύλη της κοινωνίας

Όταν σε ένα διαμέρισμα πέμπτου ορόφου που βρίσκεται σε δήμο κοντινό στο κέντρο της πρωτεύουσας ρέει το κόκκινο κρασί επάνω σε τραπέζι με χειροποίητο τραπεζομάντιλο, τότε αντιλαμβάνεται κανείς ότι βρίσκεσαι σε ένα dinner party της Κεντροαριστεράς. Το δείπνο περιλαμβάνει κατσικάκι ψητό στο φούρνο με άγριο ρύζι και σαλάτα με βαλεριάνα, ξερά σύκα, ρόδι και αβοκάντο. Οι συνδαιτημόνες είναι οι «συνήθεις ύποπτοι», δηλαδή φιλήσυχες προσωπικότητες των επιστημών, της ακαδημαϊκής κοινότητας, της δημοσιογραφίας και των τεχνών που συζητούν για το «αδιέξοδο της αριστερής κυβέρνησης» και την ανάγκη ενός «νέου κόμματος στο Κέντρο». Είναι η ίδια συζήτηση που επαναλαμβάνεται τα τελευταία χρόνια σε άπειρα dinner parties χωρίς κανείς να διερωτάται γιατί καταλήγει πάντοτε σε ένα φτωχό αποτέλεσμα. Κάποιοι όμως, έστω κι αργά, αρχίζουν να αμφιβάλλουν. Και να υποψιάζονται πως ίσως το πραγματικό αδιέξοδο να είναι εκείνο στο οποίο βρίσκεται η Κεντροαριστερά, που οπλισμένη με μουσειακά μοντέλα πολιτικής σκέψης παραμένει συστηματικά αποκομμένη από μια κοινωνία που κοχλάζει.

Οι κεντροαριστεροί σκεπτικιστές αντιλαμβάνονται πλέον ότι η φιλοευρωπαϊκή φυσιογνωμία αυτής της κοινωνίας ήταν ένας λεπτός φλοιός πάνω στον οποίο χτίστηκαν πολλές αυταπάτες. Ο αριστερός πυρήνας του αντιδυτικισμού παρέμενε πάντοτε ενεργός και αποτέλεσε την πιο δυναμική συνιστώσα του σοσιαλιστικού κινήματος που ιδρύθηκε μετά τη δικτατορία αλλά κατέρρευσε μετά από 35 χρόνια επειδή η αριστερή του ψυχή υποτίθεται ότι χάθηκε επειδή το «κίνημα» υπέκυψε στην εφαρμογή σχεδίου σταθεροποίησης για την αποτροπή μιας ασύντακτης χρεοκοπίας. Η αριστερή ψυχή, όμως, δεν χάθηκε. Μετακόμισε στην Αριστερά. Και σήμερα η Αριστερά συμμαχεί και συνασπίζεται με δυνάμεις με αντικομουνιστική ή και φασιστική καταγωγή και δράση σχηματίζοντας ένα μεγάλο πλειοψηφικό μπλοκ που εκφράζει, ελέγχει και χειραγωγεί τη χώρα. Αριστεροί και αντικομουνιστές, για πρώτη φορά μαζί. Αυτό το πολιτικό φαινόμενο, που όλοι παριστάνουν σαν να μην υπάρχει, αυτή η πολιτική σύντηξη, όσο κι αν οφείλεται στην οικονομική κρίση, άλλο τόσο είναι ένα επίτευγμα του Πρωθυπουργού, του πρώτου σύγχρονου πολιτικού που μπόρεσε να γίνει εκφραστής αυτού του «κινήματος» – ενός κινήματος που εκτείνεται σε όλη την ελληνική κοινωνία, όπως απλώνεται η «σκοτεινή ενέργεια» στο σύμπαν.

Η τεχνολογία του ολοκληρωτισμού

Αμφιβολία δεν υπάρχει ότι το μίσος που εκδηλώθηκε στο ρήγμα ανάμεσα στα μεγάλα μπλοκ του «Ναι» και του «Όχι» στην Ευρώπη είναι προγενέστερο της κρίσης καθώς συνδέεται με τους θεμελιώδεις μύθους για το ρόλο των ξένων δυνάμεων και των εγχώριων πολιτικών παρατάξεων. Όμως η χειροτέρευση της οικονομίας το όξυνε ακόμα περισσότερο. Ίσως γι’ αυτό η κυβέρνηση επιστρατεύει κάθε πρόσχημα προκειμένου να αποτρέψει την επιστροφή στην οικονομική ομαλότητα. Η οικονομική ομαλότητα αποδυναμώνει τον Πρωθυπουργό, τον επικεφαλής εκφραστή της «παράλληλης ιστορίας». Γι’ αυτό παριστάνει ότι την επιδιώκει την ίδια ώρα που την υπονομεύει. Αν αποκατασταθεί η οικονομική ομαλότητα τότε η κοινωνία, που πάντα θα είναι δυσαρεστημένη από την πραγματικότητα, θα στραφεί εναντίον του και θα τον αντικαταστήσει. Έτσι λειτουργούν οι Δημοκρατίες. Ενώ η οικονομική καχεξία και η θεσμική διάλυση μπορεί πάντοτε να ερμηνευτεί ως το έργο όλων εκείνων που «μας οδήγησαν ως εδώ».Και έτσι η Δημοκρατία, εγκλωβισμένη σε λούπα, αναπαράγει το ίδιο αδιέξοδο. Γι’ αυτό κάθε ημέρα στη χώρα αυτή μοιάζει με την ημέρα της μαρμότας, μια ημέρα που οι πολίτες είναι αναγκασμένοι να ζουν κάθε μέρα, ξανά και ξανά …

Κατά συνέπεια, όσοι επιμένουν να ερμηνεύουν τον Πρωθυπουργό ως ένα ακόμα ηγέτη έτοιμο να συρθεί σε εκλογές απόδρασης και ήττας, το κάνουν γιατί διακρίνονται από μια λειτουργική αδυναμία να σκεφτούν με βάση την παράλληλη λογική της Αριστεράς που ηγείται σήμερα όλων των συνιστωσών του διακομματικού αντιδυτικού συνασπισμού. Δεν συμφέρει αυτόν τον συνασπισμό κανένας συμβιβασμός, γι’ αυτό κάθε περίοδος ηρεμίας είναι πρόσκαιρη, ένας ελιγμός για να συνεχιστεί αργότερα ο ίδιος πόλεμος. Όσοι παρακολουθούν προσεκτικά τον λόγο του Πρωθυπουργού διακρίνουν τη «διπλή γλώσσα» που επαναλαμβάνεται μονότονα εγκλωβίζοντας μια ολόκληρη χώρα σε ένα προσχεδιασμένο αδιέξοδο: Δηλώνει πάντοτε ότι είναι έτοιμος να συζητήσει τα πάντα για να εξασφαλίσει συμφωνία με τους δανειστές υπό την προϋπόθεση ότι θα αναθεωρήσουν τις θεμελιώδεις εκτιμήσεις τους (!). Αμέτρητες φορές έχει επαναληφθεί αυτό το τέχνασμα. Και κάθε φορά τα μέσα ενημέρωσης πέφτουν στην ίδια παγίδα: «Έτοιμος να δώσει τα πάντα για συμφωνία ο Πρωθυπουργός», λένε. Δεν μπορούν να διανοηθούν ότι απευθύνεται στους δανειστές λέγοντας το ακριβώς αντίθετο: «Θα συζητούσα τα πάντα, μόνο αν συμφωνούσατε μαζί μου».Μα αν συμφωνούσαν μαζί του, τότε δεν θα χρειαζόταν καμία συζήτηση. Η αντίφαση βρίσκεται πάντοτε στον πυρήνα κάθε εξαπάτησης.

Ο μελαγχολικός μάντης

Οι θαμώνες μιας καφετέριας που βρίσκεται κοντά σε μεγάλο και ιστορικό ξενοδοχείο διεθνούς αλυσίδας που τα τελευταία χρόνια έχει συνδεθεί με τις διαπραγματεύσεις με τους διεθνείς δανειστές αναγνωρίζουν έναν επιστήμονα των δημοσκοπήσεων που κάθεται σκυθρωπός σε ένα μικρό τραπεζάκι κοντά στην είσοδο. Ο επιστήμονας έχει παραγγείλει έναν γαλλικό καφέ λίγη ώρα προτού μεταβεί στο studio καναλιού για να παρουσιάσει σε κεντρικό δελτίο ειδήσεων μια νέα δημοσκόπηση που δείχνει τη συνέχιση της υποχώρησης του κύριου κυβερνητικού κόμματος. Παρ’ όλα αυτά, παρότι αντικαθεστωτικός, δεν είναι χαρούμενος.

«Ο βασικός κυβερνητικός εταίρος υποχωρεί σταθερά, αλλά ταυτόχρονα ενισχύεται συνεχώς το ποσοστό εκείνων που πιστεύουν ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει και δεν λειτουργεί η δημοκρατία, όχι γιατί η κυβέρνηση χειραγωγεί τον Τύπο και τη Δικαιοσύνη, αλλά γιατί κάποιοι την εμπόδισαν να εφαρμόσει το «ΟΧΙ» απέναντι στους δανειστές», εξηγεί με μια έκφραση στο πρόσωπό του που συνδυάζει τη μελαγχολία και τη ματαιότητα κάτω από ένα αχνό χαμόγελο. «Το 75% του λαού απαντά ότι «δεν υπάρχει Δημοκρατία» ή «μάλλον δεν υπάρχει Δημοκρατία», εξηγεί, «αλλά αυτό το εύρημα δεν θα το δείξουμε στους τηλεθεατές γιατί βρισκόμαστε σε αμηχανία και δεν έχουμε συμφωνήσει πώς θα μπορούσαμε να το σχολιάσουμε. Προτιμούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι απευθυνόμαστε σε μια κοινωνία που πιστεύει ότι αυτό που ζει σήμερα δεν είναι Δημοκρατία!».

Ο καπετάνιος με το «κουφετί» κοστούμι

Ας είμαστε, λοιπόν, σαφείς. Ο Πρωθυπουργός αυτής της χώρας, όπως όλα δείχνουν, προετοιμάζει τις συνθήκες για ένα δημοψήφισμα για το ευρώ. Για τον Πρωθυπουργό το σχέδιο σταθεροποίησης δεν είναι ένα ορθολογικό οικονομικό μοντέλο, αλλά ένας «νεοφιλελεύθερος μηχανισμός» επιβολής της εξουσίας των διεθνών κέντρων ισχύος στους λιγότερο ισχυρούς λαούς. Και ο ίδιος, ως φορέας μιας «κουλτούρας αντίστασης» δεν μπορεί παρά να σαμποτάρει αυτόν τον «μηχανισμό». Γιατί αν ο μηχανισμός αυτός πετύχει να επαναφέρει την ευημερία, τότε θα απειληθεί η διαστρεβλωμένη πραγματικότητα που με κόπο και χρόνο η Αριστερά έχει θεμελιώσει στη χώρα αυτή ως κυρίαρχη αντίληψη. Επομένως, σε όσους νομίζουν ότι η κυβέρνηση «έχει συμβιβαστεί», η απάντηση έχει δοθεί: «Ο συμβιβασμός που κάναμε δεν θυμίζει τον συμβιβασμό στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου γιατί τότε παρέδωσαν τα όπλα, ενώ σήμερα δεν παραδώσαμε τα όπλα γιατί τα όπλα είναι η εξουσία», έχει πει πολλές φορές κορυφαίος υπουργός, ένας από τους αστραφτερούς αριστερούς «καπετάνιους», που έγινε γνωστός όταν υποστήριξε σε τηλεοπτική εκπομπή ότι η βία και η ανυπακοή σε ένα πρόγραμμα σταθεροποίησης προβλέπονται από το Σύνταγμα (!) ενώ χαρακτηρίζεται για τη μάλλον υπερβολική του αυταρέσκεια, τη γαλλική κώμη και τα κουφετί κοστούμια.

Σταλινισμός στον 21ο αιώνα

Η εξουσία, λοιπόν, ως όπλο, προφανώς όχι για την εφαρμογή, αλλά για την ανατροπή του προγράμματος, όχι για την αναστήλωση, αλλά για την ανατροπή του αστικού χαρακτήρα του πολιτεύματος και κατ’ επέκταση για την ανατροπή των πολιτικών συσχετισμών, αλλά και των πολιτικών θεσμών που συνδέονται με την περιφρούρηση της ευρωπαϊκής προοπτικής. Και βέβαια, ουδείς ταράζεται που το ερμηνευτικό πλαίσιο ενός Εμφυλίου Πολέμου, όχι μόνο επιβιώνει, αλλά προσδιορίζει την πολιτική διαπάλη τρεις γενιές μετά το τέλος του.

Οι προσεκτικοί αναλυτές, που διστάζουν να μιλήσουν δημόσια, διακρίνουν ότι η Αριστερά διεκδικεί αυτή τη ρεβάνς μέσα από την εφαρμογή μιας πολύ παλιάς και ξεχασμένης συνταγής. Εφαρμόζει ξανά τη στρατηγική του 1941, το στρατηγικό σχέδιο της Μόσχας για την αναχαίτιση του ναζισμού. Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό τα κομμουνιστικά κόμματα σε όλη την Ευρώπη αντικατέστησαν στο ιδεολογικό τους οπλοστάσιο το διεθνιστικό με το εθνικό στοιχείο. Χάρη σε αυτή τη μεταβολή ίδρυσαν Απελευθερωτικά Μέτωπα και συνάσπισαν σε αυτά λαϊκές δυνάμεις από όλο το πολιτικό φάσμα. Στη συνέχεια αγωνίζονταν για τη νίκη κατά του ναζισμού ενώ παράλληλα καραδοκούσαν έτσι ώστε να αντικαταστήσουν την Κατοχή με μια Δικτατορία του Προλεταριάτου. Σήμερα η στρατηγική αυτή επαναλαμβάνεται, επεκτείνεται και ενσωματώνει στο Μέτωπο κατά της Δύσης δυνάμεις και εκφράσεις της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς, κάτι που η Αριστερά δεν είχε κατορθώσει ούτε κατά τη διάρκεια των πρώτων δύο «αθώων» ετών του πολέμου, όταν εκδηλώθηκε πραγματική εθνική αντίσταση. Οι σκονισμένες συνταγές της σταλινικής προπαγάνδας έχουν φρεσκαριστεί και εφαρμόζονται ξανά, όχι μόνο στη χώρα του παραλόγου, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο. Άλλωστε, όταν στην ισχυρότερη χώρα της Δύσης ηγείται πλέον μια προσωπικότητα που εκφράζει θεμελιώδεις αντιδυτικές αξίες, ποια είναι ακριβώς σήμερα η «Δύση»;

Πώς η Αριστερά απονευρώνει τη Δεξιά

Ο Πρωθυπουργός είχε την ιδεολογική ευελιξία να μην ορθώσει ένα «αντιδεξιό» μέτωπο που θα τον εγκλώβιζε σε βέβαιο αδιέξοδο, αλλά να αναλύσει τη Δεξιά σε συνιστώσες και να επιχειρήσει να διαμορφώσει παράλληλα μοντέλα συμπόρευσης, ανοχής ή συνεργασίας με την καθεμία από τις συνιστώσες αυτές. Σήμερα τέσσερις κεντρικές συνιστώσες της Δεξιάς, η παραδοσιακή, η εθνικιστική, η θρησκευτική και η ακραία ουσιαστικά συμπορεύονται μαζί του, η καθεμία σε διαφορετικό βαθμό και με διαφορετικό τρόπο. Το αποτέλεσμα είναι μεγάλα τμήματα της Δεξιάς, τόσο του στελεχιακού δυναμικού, όσο κυρίως του ίδιου του απλού λαού να είναι ναρκωμένα, ανενεργά και ανυποψίαστα για τον απώτερο σκοπό του Πρωθυπουργού.

Η σταθερή συμμαχία του Πρωθυπουργού με προσωπικότητα της εθνικιστικής δεξιάς και το μικρό ρωσόφιλο και παλαιοημερολογίτικο κόμμα στο οποίο ηγείται, η συμπόρευση με την παραδοσιακή δεξιά με διαμεσολαβητή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας καθώς και οι σχέσεις ανοχής, αλληλοκατανόησης και αλληλοβοήθειας με την ακροδεξιά δεν ήρθαν τυχαία. Επιτεύχθηκαν μέσα από πολλές επαφές και συνεννοήσεις πολλών ετών. Ο Πρωθυπουργός, λοιπόν, δεν είναι ένας «αποτυχημένος πρωθυπουργός», όπως θέλουν να τον παρουσιάζουν όσοι αφήνουν την αντιπάθεια που αισθάνονται για το πρόσωπό του να θολώνει την κρίση τους. Αντιθέτως είναι μάλλον ένας από τους πιο επιτυχημένους πρωθυπουργούς στην υλοποίηση του σχεδίου του. Με τον τρόπο που κυβερνά πλάθει και ενδυναμώνει την κοινή γνώμη που χρειάζεται για να επιτύχει κάτι που πολλοί μπορεί να χαρακτηρίσουν ως «αλλαγή καθεστώτος» ή «μετάλλαξη της Δημοκρατίας».

Πώς γκρεμίζεται μια Δημοκρατία

Τι σχέση έχει το εθνικό νόμισμα με ένα τέτοιο σχέδιο; Πώς συνδέεται η νομισματική αλλαγή με το τέλος της Δημοκρατίας όπως την ξέρουμε; Το εθνικό νόμισμα είναι το «κλειδί» για τη μετάλλαξη της Δημοκρατίας η οποία πραγματοποιείται σε τρία βήματα: Το πρώτο βήμα είναι το σαμποτάζ στο πρόγραμμα σταθεροποίησης έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η ασφυξία στην οικονομία. Το δεύτερο βήμα είναι να αποδοθούν οι ευθύνες της αποτυχίας στην Ευρώπη με σκοπό να αυξηθεί το ποσοστό όσων επιθυμούν την αποκόλληση της χώρας από τους θεσμούς της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Το τρίτο βήμα είναι η νομισματική μεταβολή και η αξιοποίηση του σοκ της φτώχειας που θα προκαλέσει για να μετεξελιχθεί η κυβερνητική εξουσία σε ένα νέο καθεστώς το οποίο με πρόσχημα την αναστήλωση της «εθνικής αξιοπρέπειας» θα λογοκρίνει και θα περιθωριοποιήσει όλους εκείνους που θα διεκδικούν την αποκατάσταση της αστικής δημοκρατίας.

Τα δύο πρώτα βήματα έχουν σχεδόν ολοκληρωθεί. Οι κύριοι πυλώνες αυτής της κυβέρνησης δεν πιστεύουν στη Δημοκρατία, αλλά σε μια «άλλη Δημοκρατία» που βαφτίζουν «πραγματική» (σε αντίθεση με την «αστική Δημοκρατία» που θεωρούν ότι είναι πλαστή και ψευδεπίγραφη). Επειδή όμως δεν μπορούν να ταχθούν ανοιχτά κατά της Δημοκρατίας, τάσσονται κατά της Ευρώπης γιατί ξέρουν ότι σπρώχνοντας την Ελλάδα έξω από την Ευρώπη επιτυγχάνουν την ανατροπή της αστικής Δημοκρατίας. Δεν είναι κεραυνός εν αιθρία αυτό που συμβαίνει. Πολλοί είχαν προειδοποιήσει ότι το μνημόνιο μπορεί να υπονομεύσει τη Δημοκρατία. Ελάχιστοι όμως είχαν προβλέψει τον τρόπο με τον οποίο αυτό θα γινόταν. Όλες οι παρατάξεις φρόντισαν επί δεκαετίες ώστε ο ελληνικός τρόπος σκέψης να υπαγορεύει ότι η Αριστερά δεν έχει καμία σχέση με τον ολοκληρωτισμό. Πρόκειται για μια μοναδική διαφοροποίηση σε σχέση με ό,τι πιστεύουν οι ευρωπαίοι πολίτες σχεδόν σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη.

Στο πλαίσιο αυτό η κατηγορία της αντιπολίτευσης προς την κυβέρνηση ότι «δεν διαπραγματεύεται» είναι άτοπη γιατί η κυβέρνηση – αλλά και κάθε κυβέρνηση και κάθε αντιπολίτευση – ξέρει πολύ καλά ότι δεν υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης απέναντι στα αριθμητικά μεγέθη. Το πρόγραμμα δεν χρειάζεται «διαπραγμάτευση». Χρειάζεται εφαρμογή. Επίσης, είναι λάθος να κατηγορούνται οι κυβερνητικοί ότι «λαϊκίζουν» ή ότι «φοβούνται να πάρουν μέτρα».Οι κυβερνητικοί δεν φοβούνται να πάρουν μέτρα (και το απέδειξαν όταν έπρεπε να πραγματοποιήσουν τον στρατηγικό ελιγμό τους…), ούτε λαϊκίζουν με την συνήθη πολιτική έννοια. Μεθοδεύουν απλώς τον αποκλεισμό της χώρας από την Ευρώπη και την εκμετάλλευση της έκρηξης που θα προκληθεί για την ενεργοποίηση έκτακτων θεσμικών μέτρων… Η νίκη του εθνικού νομίσματος σε ένα δημοψήφισμα θα ανοίξει το δρόμο για εθνικές εκλογές – εξπρές, που θα επικυρώσουν τη διάλυση μιας ήδη ηττημένης αντιπολίτευσης και θα σφραγίσουν την επιβολή μονοκρατορίας.

Όταν έκλαψε ο Χέγκελ

Επομένως, ο Πρωθυπουργός δεν μπορεί να ερμηνευτεί μονοδιάστατα ως πρόεδρος ενός αριστερού κυβερνητικού κόμματος, αλλά ως επικεφαλής της εθνικοπατριωτικής και αντιδυτικής παράταξης που αποτελείται από συνιστώσες μέσα σε όλες τις παρατάξεις. Μια διακομματική παράταξη που θα συνεχίσει να ενισχύεται για όσο καιρό υπάρχει ένας Πρωθυπουργός που οξύνει την κρίση. Και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο η κρίση δεν πρόκειται να αντιμετωπιστεί από αυτή την κυβέρνηση. Η όξυνση της κρίσης – θα το επαναλάβουμε – μοιάζει με προϋπόθεση για την πραγματοποίηση του κυβερνητικού σχεδιασμού. Γι’ αυτό ο λαός μπορεί να εγκαταλείπει ένα κυβερνητικό κόμμα επειδή «δεν μπορεί να κυβερνήσει», όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις που καθησυχάζουν όσους τις διαβάζουν επιφανειακά, αλλά πυκνώνει ταυτόχρονα τις τάξεις του μπλοκ που επιθυμεί επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, αρχηγός του οποίου έχει κατορθώσει να είναι ο ηγέτης του κόμματος που «δεν μπορεί να κυβερνήσει».

Αν ισχύει η προτροπή του Χέγκελ ότι στην πολιτική πρέπει να εντοπίσεις το παράδοξο, αυτό είναι το κεντρικό παράδοξο που ερμηνεύει την σημερινή πολιτική πραγματικότητα στη χώρα αυτή, η οποία μάλιστα θα ιδρύσει και διαστημική υπηρεσία, ίσως για να διευκολυνθεί η μετανάστευση σε αφιλόξενους πλανήτες όλων όσοι θα διεκδικήσουν για τον εαυτό τους το ανθρώπινο δικαίωμα να ζήσουν υπό συνθήκες καλύτερες εκείνων που θα επικρατούν στη χώρα τους.

«Το μυστικό είναι ότι δεν θα γίνουν εκλογές»

Στη χιονισμένη πρωτεύουσα βρισκόμαστε σε ένα από τα πιο ιστορικά υπουργικά γραφεία, εκεί όπου σε προηγούμενες εποχές διέπρεψαν ως υπουργοί ορισμένες από τις φυσιογνωμίες της πολιτικής ζωής αυτού του βραχώδη και θαλάσσιου τόπου, εκεί που γράφτηκαν νομοσχέδια που έμειναν στην ιστορία, άλλοτε γιατί ήταν νόμοι πρωτοποριακοί, νόμοι που έδωσαν στην τοπική αυτοδιοίκηση νέους βαθμούς ελευθερίας (και νέες δυνατότητες διαφθοράς…) κι άλλοτε γιατί ήταν νόμοι τόσο «αναπτυξιακοί» ώστε η ψήφισή τους γέμιζε με εκατομμύρια δολάρια ελβετικούς λογαριασμούς πυροδοτώντας σκάνδαλα και ειδικά δικαστήρια.

Σε αυτό λοιπόν το ιστορικό γραφείο με θέα στο σπουδαιότερο μνημείο του δυτικού πολιτισμού, στο γραφείο όπου γράφτηκαν οι καλύτεροι εκλογικοί νόμοι για την κακομεταχείριση της Δημοκρατίας, οι τοίχοι με την ξύλινη επένδυση που έχουν αυτιά (γιατί πάντα οι τοίχοι έχουν αυτιά…) άκουσαν μια ενδιαφέρουσα συζήτηση. «Αν γίνουν εκλογές την άλλη Κυριακή φυσικά θα κερδίσει το μεγάλο κόμμα της Κεντροδεξιάς», λέει πρόσωπο που συμμετέχει στη συζήτηση, για να συμπληρώσει με νόημα: «Αλλά το μυστικό είναι ότι δεν θα γίνουν εκλογές την επόμενη Κυριακή».

Το μυστικό είναι ότι το κλειστό κυβερνητικό επιτελείο δεν προετοιμάζει εκλογές, αλλά ένα δημοψήφισμα με καθαρό ερώτημα την έναρξη διαπραγμάτευσης για την αποχώρηση από την ευρωζώνη, ακριβώς στο πρότυπο του Brexit. Ας δούμε λοιπόν αν μπορεί να γίνει αυτό το δημοψήφισμα, (δηλαδή αν είναι «συνταγματικό»), ποιες είναι οι ενδείξεις ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός πράγματι ετοιμάζεται για κάτι τέτοιο και πόσο αξιόπιστες είναι αυτές οι ενδείξεις, ποια είναι η άποψη των ξένων δυνάμεων, που πάντοτε επενεργούν στη χώρα αυτή, ποια μπορεί να είναι τα επακόλουθα της προκήρυξης ενός δημοψηφίσματος, ποιες είναι οι πιθανότητες να επικρατήσει η λύση της εξόδου και, τέλος, ποια θα είναι εκείνα τα αποτελέσματα, πολιτειακά, εθνικά και οικονομικά σε περίπτωση που επικρατήσει σε ένα τέτοιο δημοψήφισμα η άποψη ότι θα πρέπει να αρχίσει μια διαπραγμάτευση για την αποχώρηση από την ευρωζώνη.

Ο Πρόεδρος που δεν ξέρει να λέει «όχι»

Όσο κι αν δυσαρεστούνται πολλές και πολλοί, κυρίως κεντροαριστεροί επιφανείς της επιστήμης και του στοχασμού, ένα δημοψήφισμα για το ευρώ δεν θα κριθεί στις επιστημονικές αντιπαραθέσεις μεταξύ των συνταγματολόγων για το αν είναι ή όχι συνταγματικό. Ακολουθεί πραγματικός διάλογος μεταξύ εραστών του συνταγματικού λόγου:

– Δεν μπορεί να γίνει δημοψήφισμα για το ευρώ.

– Γιατί δεν μπορεί να γίνει;

– Το απαγορεύει το Σύνταγμα.

– Πώς ακριβώς το απαγορεύει το Σύνταγμα;

– Η συμμετοχή στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης αποκρυσταλλώνεται σε άρθρο του Συντάγματος.

– Ναι, αλλά το ευρώ δεν μπορεί να θεωρείται ως αναπόσπαστο τμήμα αυτού που αποκαλούμε «Ευρωπαϊκή Ένωση».

– Γιατί;

– Γιατί πολλές χώρες της ΕΕ λειτουργούν με το εθνικό τους νόμισμα.

Κατά συνέπεια ένας Πρωθυπουργός που αρέσκεται στα πολιτειακά πειράματα μάλλον δεν περιορίζεται από κάποιο «συνταγματικό φρένο» για την προκήρυξη ενός δημοψηφίσματος για το εθνικό νόμισμα. Το μόνο φρένο θα ήταν η προσωπικότητα και οι απόψεις του Προέδρου της Δημοκρατίας. Ο συγκεκριμένος Πρόεδρος όμως δεν έχει επιβάλλει «κόκκινες γραμμές» στον Πρωθυπουργό (όπως έκαναν προηγούμενοι κάτοχοι του ύπατου πολιτειακού αξιώματος) και ταυτόχρονα δεν επιθυμεί να τηρεί αποστάσεις και να λειτουργεί υπεράνω των πολιτικών δυνάμεων. Με το γνωστό κατανυκτικό ύφος σεμνότητας και ταπεινότητας εκφράζει έναν νέο τύπο Προέδρου που προτιμά τον ρόλο ενός πολυπράγμονος «ειδικού διαμεσολαβητή», που συνομιλεί μυστικά και διαρκώς με όλους. Εμφανίζεται περισσότερο ως ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ.

Κάποιοι πολιτικοί που επιχειρούν να φιλοτεχνήσουν το ψυχολογικό του πορτρέτο ισχυρίζονται ότι αδυνατώντας να αποδεχθεί εσωτερικά ότι πλέον δεν υπάρχει κάποιος ανώτερος πολιτειακά από τον ίδιο, αδυνατώντας να αποδεχθεί ότι τώρα πρέπει να βρίσκεται υπεράνω όλων των άλλων, πράττει ασυναίσθητα αυτό που ξέρει καλύτερα, δηλαδή να διευκολύνει τη δουλειά του διπλανού ανώτερου, και στη συγκεκριμένη περίπτωση του κατόχου του ανώτατου κυβερνητικού αξιώματος, δηλαδή του Πρωθυπουργού. «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι καλός, αλλά έχει ένα πρόβλημα», λέει άνθρωπος που τον συμπαθεί. «Δεν ξέρει να λέει όχι». Κάπως έτσι, μη μπορώντας να πει όχι, στήριξε κάποτε ακόμα και το «όχι» στην Ευρώπη…

Οι διαταραχές ύπνου ενός πολιτικού

Πολύ κοντά στη Βουλή, στο γραφείο πρώην προέδρου ενός πρώην μεγάλου κόμματος επικρατεί χαμηλός φωτισμός και γκρίζα χρώματα πίσω από τις κλειστές γρίλιες των παραθύρων. Ίσως η ατμόσφαιρα να εκφράζει τη βαθύτερη απαισιοδοξία των ευφυών ανθρώπων για τις πραγματικές δυνατότητες μιας οργανωμένης κοινωνίας. Ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κάθεται σε μια μαύρη πολυθρόνα και ομολογεί σε συνομιλητή του ότι «δεν κοιμάται καλά τα βράδια».Ο γνωστός πολιτικός συνδυάζει μοναδικά το παράδοξο, να αντιμετωπίζεται από τον λαό με ψυχρότητα, ακόμα και αντιπάθεια, ενώ ταυτόχρονα να απολαμβάνει την πάνδημη αποδοχή για τις ικανότητες και την ευφυία του. Ωστόσο, οι διαταραχές στον ύπνο του δεν οφείλονται σε αυτή τη λαϊκή διχοστασία, αλλά μάλλον συνδέονται με μια μυστική επικοινωνία του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Η δημόσια έκκληση του συγκεκριμένου πολιτικού προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, να εμποδίσει την προκήρυξη ενός τέτοιου δημοψηφίσματος συνοδεύτηκε από επιθετικές διαρροές μηνυμάτων «κύκλων της Προεδρίας» που επισήμαιναν ότι ο Πρόεδρος δεν διαθέτει την αρμοδιότητα να αποτρέπει δημοψηφίσματα. Ο ευέλικτος Πρόεδρος οχυρώθηκε πίσω από μια τυπολατρική ερμηνεία του Συντάγματος και αγνόησε το νόημα της προτροπής του πολιτικού, που ήταν να εμποδίσει ένα καταστροφικό δημοψήφισμα ενεργοποιώντας την απειλή της παραίτησης που οδηγεί στη διάλυση της Βουλής.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όμως δεν θα απειλήσει ότι θα παραιτηθεί, όχι τόσο γιατί είναι προσκολλημένος στο αξίωμα (που ασφαλώς και είναι…) αλλά γιατί απλούστατα δεν είναι βέβαιο ότι ταράζεται από την ιδέα της επιστροφής στο εθνικό νόμισμα. Δύσκολα θα συγκρουστεί με τον Πρωθυπουργό για το θέμα αυτό όταν ουσιαστικά έχει ταχθεί κατά των προγραμμάτων διάσωσης της χώρας με σειρά από ενστάσεις οι οποίες έγιναν βιβλίο που εκδόθηκε προ ετών από έναν ιστορικό εκδοτικό οίκο που ταυτίστηκε με τη σοσιαλιστική διακυβέρνηση επί δεκαετίες και σήμερα πρωτοστατεί στις πρωτοβουλίες του πατριωτικού τόξου, εκδίδει τα πονήματα των αντιδυτικών διανοούμενων (που μετά γίνονται υπουργοί…) και έχει διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις για την επιλογή των δύο τελευταίων προέδρων της Δημοκρατίας…

Ο Θησέας του Προεδρικού Μεγάρου

Το βιβλίο αυτό που αναφέρεται στο δημόσιο δίκαιο και στην οικονομική κρίση (και που σήμερα έχει αποσυρθεί από τα βιβλιοπωλεία…) εκδόθηκε λίγο μετά την επέτειο των τριών ετών από την υπογραφή της συμφωνίας με τους δανειστές και αποτελεί το αντιευρωπαϊκό μανιφέστο του μετέπειτα Προέδρου της Δημοκρατίας. Το βιβλίο αυτό ασφαλώς συνέβαλλε στην ανατροφοδότηση των θερμών σχέσεων με τον επερχόμενο τότε Πρωθυπουργό, σχέσεων που διατηρούσε από την εποχή που ο συγγραφέας ήταν υπουργός επί των Εσωτερικών υποθέσεων, όταν, όπως τον κατηγορεί μέχρι σήμερα μια μεγάλη μερίδα του κόμματος από το οποίο προέρχεται, επέτρεψε την πυρπόληση των κεντρικών λεωφόρων της πρωτεύουσας από ομάδες εφόδου που πρωτοστάτησαν στην πολυετή και συστηματική δολιοφθορά του αστικού καθεστώτος.

Ο πολύκροτος «Μινώταυρος του νεοφιλελευθερισμού», φράση που έχει αναφερθεί σε ορισμένες προεδρικές ομιλίες προκαλώντας αίσθηση και ποικίλα σχόλια, εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε αυτό το βιβλίο, αλλά τότε κανείς δεν έδωσε σημασία γιατί όλοι πίστευαν ότι ο τότε βουλευτής και πρώην υπουργός σύντομα θα αποχωρούσε από την πολιτική. Στο βιβλίο αυτό ο πολιτικός εμμέσως παρομοίαζε τον εαυτό του με «θεσμικό Θησέα» που θα έμπαινε μέσα στο «Λαβύρινθο» της βαθιάς οικονομικής κρίσης και θα εξόντωνε τον νεοφιλελεύθερο «Μινώταυρο» της «απορρύθμισης» που επιβάλλεται με μια «μνημονιακής κοπής» νομοθεσία εις το όνομα ενός «νεφελώδους» δημοσιονομικού δημόσιου συμφέροντος. Ένας «Μινώταυρος» που πλήττει ευθέως «εμβληματικά» δικαιώματα του ανθρώπου και εν τέλει την ίδια την αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, η μελέτη αυτή δεν ήταν παρά μια «νεφελώδη», αλλά πολιτικά αποδοτική «τρικυμία εν κρανίω».

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της χώρας αυτής λοιπόν, πλέον ως «θεσμικός Θησέας», όχι μόνο δεν θα εμποδίσει ένα δημοψήφισμα για το ευρώ, αλλά δεν είναι καθόλου απίθανο να συνεργάζεται ήδη με τον Πρωθυπουργό για την προετοιμασία του. Δεν υποψιάζεται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ότι σχεδόν 10 χρόνια μετά την εγκατάλειψη της πρωτεύουσας (και άρα των εννοιών και των συμβόλων της αστικής δημοκρατίας) στα χέρια των δυνάμεων της ρεβάνς είναι έτοιμος τώρα να διευκολύνει και την πυρπόληση ολόκληρης της χώρας. Αποφεύγει να αντιληφθεί ότι ο πραγματικός Μινώταυρος είναι ο κυβερνητικός συνασπισμός αριστερών και δεξιών και η θέση στην Ευρώπη το θύμα που ορέγεται να κατασπαράξει.

Οι προσευχές του Αρχιεπισκόπου

Ο τελευταίος ανασχηματισμός ήταν στοχευμένος για να εξασφαλίζει την παράταση της υποστήριξης του πατριωτικού τόξου προς τον Πρωθυπουργό. Οι τέσσερις από τις κύριες συνιστώσες της Δεξιάς, η εθνικιστική, η θρησκευτική, η παραδοσιακή και η ακραία, που σχηματίζουν τη ραχοκοκαλιά της δεξιάς υποστήριξης στο εκκολαπτόμενο καθεστώς, είναι ταυτόχρονα τα «κλειδιά» που ερμηνεύουν πλήρως και τον ανασχηματισμό. Ο ανασχηματισμός έγινε για να ανανεωθεί η συνοχή αυτής της συμμαχίας και να παραταθεί έτσι η απονεύρωση της Δεξιάς. Για παράδειγμα, η θυσία του υπουργού Παιδείας, ενός αριστερού πολιτικού που επιδίωκε τη σύγκρουση με την Εκκλησία μέσα από την αναμόρφωση του μαθήματος των θρησκευτικών στα σχολεία, έγινε για τον εξευμενισμό του Αρχιεπισκόπου και τη συνέχιση της άτυπης συμμαχίας της Εκκλησίας με την πολιτική εξουσία.

Ο επικεφαλής της Εκκλησίας, κεντρώος στα νιάτα του, θυμάται τον Εμφύλιο και φοβάται την Αριστερά, όπως ευθέως ομολογεί στις ιδιωτικές συζητήσεις του, αλλά για όσο καιρό δεν θίγονται ευθέως τα συμφέροντα της Εκκλησίας, διστάζει να συγκρουστεί με την κυβέρνηση. Η αιτία δεν είναι τόσο η εσωστρεφής και επιφυλακτική προσωπικότητά του, όσο η εκτίμησή του ότι το χριστεπώνυμο πλήθος, παραδοσιακά καχύποπτο απέναντι στην Ευρώπη, χαρακτηρίζεται σήμερα από βαθύτατα αντιδυτικές και αντιευρωπαϊκές απόψεις με αποτέλεσμα δύσκολα να τον ακολουθήσει αν αποφασίσει να συγκρουστεί με τον Πρωθυπουργό. Παράλληλα, κρυφοί λάτρεις του Πρωθυπουργού και εχθροί της Ευρώπης είναι σχεδόν όλοι οι Δεξιοί υπερσυντηρητικοί ιεράρχες με τις διπλές ζωές, τη στυγνή εκμετάλλευση των νέων ανθρώπων (αλλά και των ηλικιωμένων με παχυλές περιουσίες …) και τα αλλεπάλληλα διαζύγια με τη λογική.

Οι γνωρίζοντες υπενθυμίζουν ότι το αριστερό μασάζ στην Εκκλησία ξεκίνησε τρία χρόνια προτού φθάσει η Αριστερά στην εξουσία, ως κεντρικό τμήμα της στρατηγικής για την απονεύρωση κρίσιμων συνιστωσών της Δεξιάς. Τώρα ο Αρχιεπίσκοπος απλώς αρέσκεται να μονολογεί στο αθηναϊκό του διαμέρισμα και να κάνει το σταυρό του σκεπτόμενος τις εξελίξεις. Δεν είναι βέβαιο ότι αρκεί το σταυροκόπημα μια που ο Θεός της Ορθοδοξίας δεν μιλάει μόνο ελληνικά και η άλλη γλώσσα που κυρίως μιλάει, μια γλώσσα που ευδοκιμεί σε πιο ψυχρά κλίματα, η γλώσσα του Ντοστογιέφσκι, είναι ιδιαίτερα ευμενής προς το εκκολαπτόμενο καθεστώς των Αθηνών.

Το ζεύγος του εθνικού νομίσματος

Μια άλλη συνιστώσα της Δεξιάς που μετατράπηκε σε εξάρτημα της αριστερής εξουσίας είναι η συνιστώσα της εθνικιστικής και ακραίας δεξιάς που εκπροσωπείται από κόμματα με ονόματα που αναδίδουν το βαρύ άρωμα του εθνικισμού, του στρατοκρατικού φασισμού, αλλά και μιας εκδοχής ελληνικού αποκρυφισμού που επανήλθε ανανεωμένος μέσα από την μακρόχρονη επαφή του με τη ναζιστική παράδοση. Ας μη μιλήσουμε όμως για τη ναζιστική συνιστώσα του πολιτικού φάσματος που χάρη στην Αριστερά, σταθερά και αθόρυβα απεμπλέκεται από τις περιπέτειές της με τη Δικαιοσύνη. Ας θυμηθούμε την εκπροσώπηση των θρησκόληπτων εθνικιστών στην κυβέρνηση που μετά τον ανασχηματισμό είναι ισχυρότερη από ποτέ.

Το καλύτερο όμως είναι ότι ο Πρωθυπουργός της χώρας αυτής τοποθέτησε ως υπουργό – τοποτηρητή της οικονομικής ανάπτυξης έναν καθηγητή κολεγίου των ΗΠΑ που είναι θερμός υποστηρικτής του εθνικού νομίσματος στις επιστημονικές δημοσιεύσεις του. Ο εν λόγω κεϋνσιανός οικονομολόγος, σύνδεσμος με προσωπικότητες των ΗΠΑ και συνομιλητής κερδοσκόπων που πρωταγωνιστούν στις διεθνείς αγορές (αλλά και στο τραπεζικό σύστημα της χώρας του υπουργού …), υποστηρίζει εδώ και χρόνια το λεγόμενο «παράλληλο νόμισμα», ενώ η σύζυγός του, ενεργός αρωγός στις νομισματικές καινοτομίες, ήδη διακονεί την κυβέρνηση στην προσπάθειά της να καταπολεμήσει την ανεργία. Πρόκειται για το «ζευγάρι του εθνικού νομίσματος», που έφερε αέρα Βόρειας Αμερικής σε μια υπόθεση που στόχο έχει να μετατρέψει τη χώρα σε χώρα λατινοαμερικανική, σε μια γκρίζα ζώνη στο άκρο της Ευρώπης.

Ο αριστερός δημοσκόπος

Υπέρ των σεναρίων για στήσιμο κάλπης (αλλά όχι κάλπης εθνικών εκλογών…) είναι και η τοποθέτηση σημαντικού επιστήμονα των δημοσκοπήσεων στο «συμβούλιο ασφαλείας» του πρωθυπουργικού γραφείου. Ο βλοσυρός, αλλά μειλίχιος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών μεγάλου πανεπιστημίου, εκτός από οξυδερκής δημοσκόπος τα τελευταία 25 χρόνια, ήταν επίσης, στην αρχή της διακυβέρνησης, ένας από τους ελάχιστους αποτελεσματικούς υπουργούς της Αριστεράς, αλλά μετατέθηκε σε μια νέα υπουργική θέση άνευ χαρτοφυλακίου, σε μια θέση ενός κατ’ ουσία «εξ’ απορρήτων» συμβούλου στην αποκρυπτογράφηση της κοινής γνώμης. Αν προείχε η διακυβέρνηση και η αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων και όχι η προετοιμασία κάποιου είδους κάλπης τότε ο καθηγητής θα παρέμενε στην αρχική υπουργική θέση του στην ευρύτερη δημόσια διοίκηση και δεν θα μετακόμιζε σε γραφείο που βρίσκεται ελάχιστα μέτρα από εκείνο του Πρωθυπουργού.

Εν κατακλείδι, επάνω στον ανασχηματισμό βρίσκονται τα αποτυπώματα του εθνικού νομίσματος, ενός σχεδίου για μια πιθανή μετάβαση στο εθνικό νόμισμα. Τα δημοψηφίσματα εντάσσονται σε μια τεχνολογία εξουσίας εφαρμοσμένη σε πολλές χώρες και η οποία υπαγορεύει την επιλεκτική ενεργοποίηση δημοκρατικών θεσμών με σκοπό τη χειραγώγηση της Δημοκρατίας και τη δέσμευση της λαϊκής βούλησης σε απλουστευτικές και αγελαίες επιλογές ασύμβατες με τη σύνθετη οργάνωση μιας σύγχρονης κοινωνίας. Στη προκειμένη περίπτωση ένας τέτοιος ανασχηματισμός, εφόσον συμβάλλει στην ενίσχυση της συνοχής του αντιευρωπαϊκού και αντιδυτικού διακομματικού τόξου του «ΟΧΙ» στην Ευρώπη, ασφαλώς υπηρετεί περισσότερο έναν σχεδιασμό δημοψηφίσματος, παρά μία πρόθεση εκλογών. Οι εθνικές εκλογές είναι αντίθετες με την εφαρμοζόμενη πολιτική ενίσχυσης των αντιευρωπαϊκών δυνάμεων. Σε μια κάλπη εθνικών εκλογών οι αντιευρωπαϊκές δυνάμεις θα μοιραστούν σε όλα τα κόμματα και θα διασπαστούν, αλλά σε μια κάλπη δημοψηφίσματος θα ενωθούν σε μία κοινή επιλογή. Γι’ αυτό οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες υποδεικνύουν ότι στο βάθος βρίσκεται κάλπη δημοψηφίσματος και όχι εκλογών.

Η φθορά ενός οικόσημου

Ποιος είναι ο ρόλος της «παραδοσιακής συνιστώσας» της Δεξιάς σε αυτό το αριστερό σχέδιο; Η παρατεταμένη πολιτική αφωνία ενός πρώην Πρωθυπουργού και ιστορικού κληρονόμου του κυρίαρχου κόμματος της Δεξιάς, η αφωνία η δική του αλλά και όλων των πολιτικών φίλων του, η παρασκηνιακή προθυμία του Προέδρου της Δημοκρατίας να συνδράμει την κυβέρνηση ως χειροτέχνης νομοσχεδίων, αλλά και η άνεση με την οποία συμμετέχει στην «κυβέρνηση της Αριστεράς» για να χειρίζεται ευαίσθητα ζητήματα δικαιοσύνης μια προσωπικότητα που υπήρξε επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών στην κυβέρνηση του δεξιού πρώην πρωθυπουργού της προηγούμενης δεκαετίας, επιβεβαιώνουν ότι η παραδοσιακή συνιστώσα της Δεξιάς είναι ένας εμφανής, δραστήριος και ιδιαίτερα αποτελεσματικός εταίρος του Πρωθυπουργού της Αριστεράς. Η επικοινωνία τους είναι διαρκής, αλλά δεν είναι πάντα ειλικρινής. Σε προηγούμενο δημοψήφισμα ο νυν πρωθυπουργός είχε παραπλανήσει τον πρώην. Ο διαμεσολαβητής ανάμεσα στις δύο προσωπικότητες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε διαβεβαιώσει τον πρώην Πρωθυπουργό ότι δημοψήφισμα δεν πρόκειται να προκηρυχθεί. Νωρίς το απόγευμα όμως μιας βροχερής καλοκαιρινής Παρασκευής σχηματίστηκε στην οθόνη του κινητού του πρώην πρωθυπουργού το όνομα του υπουργού Εθνικής Υπερηφάνειας, ηγέτη του έτερου κυβερνητικού εταίρου.

– Πρόεδρε, ανακοινώνουμε δημοψήφισμα για τη συμφωνία.

– Τι είναι αυτά που λες; Ο δικός μας (Σσ.: Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας) με διαβεβαίωσε πριν από λίγο ότι δεν πρόκειται να γίνει κάτι τέτοιο.

– Άλλαξαν τα δεδομένα. Θα δώσουμε ένα μάθημα στους Ευρωπαίους.

– Θα κάνετε μια πολύ μεγάλη μ…..

Ο πρώην Πρωθυπουργός έκλεισε συγχυσμένος το τηλέφωνο. Μέσα στις επόμενες ημέρες έσπασε την πολυετή σιωπή του και πήρε θέση κατά των κυβερνητικών σχεδιασμών. Βλέποντας ωστόσο ότι ο λαός τον αγνόησε μαζί με το σύνολο της «παλιάς» πολιτικής τάξης, δεν απέσυρε την υποστήριξή του στην κυβέρνηση. Ο ίδιος και το κλειστό κλαμπ της παραδοσιακής Δεξιάς που την προηγούμενη δεκαετία ταυτίστηκε με μια οικονομική πολιτική που οδήγησε τη χώρα στην χρεοκοπία γνωρίζουν ότι χρειάζονται ένα αριστερό συγχωροχάρτι, αλλά και την επικράτηση της λήθης για τις επιλογές τους. Οι πολίτες (και οι βουλευτές) που εξακολουθούν να τον θεωρούν σημείο αναφοράς μπορούν να υποστηρίζουν την κυβέρνηση της Αριστεράς απλώς και μόνο μέσα από μια στάση αποστασιοποίησης αντίστοιχη εκείνης που συστηματικά υιοθετεί ο ίδιος. Αυτή η στάση ενθουσιάζει τους σημερινούς κυβερνώντες αφού η βουδιστική αταραξία σίγουρα δεν βοηθά τον αντίπαλό τους, την κεντροδεξιά παράταξη να αφυπνιστεί για να επιτύχει ανατροπές.

Προφανώς, σε ένα νέο δημοψήφισμα με ευθύ νομισματικό ερώτημα ο 60άρης πλέον πρώην Πρωθυπουργός θα «καθαρίσει» με μια δήλωση υπέρ του ευρώ, αλλά μετά θα περιμένει το εθνικό νόμισμα. Η βέβαιη ισοπέδωση που αυτό θα προκαλέσει (κάτι που ο ίδιος, όπως λένε, με βεβαιότητα έχει προβλέψει…), ενδεχομένως θα του προσφέρει περισσότερες ελπίδες για κάποιου είδους επιστροφή, ίσως ως πρόεδρος της Δημοκρατίας το 2020. Κατά βάθος δεν πιστεύει ότι ο «μικρός» (όπως αποκαλεί τον νυν πρωθυπουργό) θα παραμείνει για πολύ ακόμα στην εξουσία, ακόμα κι αν κερδίσει αυτό το δημοψήφισμα. Οι «κουρασμένοι» του παρελθόντος θα επιστρέψουν ξεκούραστοι για να διαχειριστούν τα συντρίμμια του εθνικού νομίσματος. Έτσι θέλουν να πιστεύουν. Σε κάθε περίπτωση όμως, ο συμβολισμός της πλέον παραδοσιακής οικογένειας της Δεξιάς ως προστάτιδας του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της χώρας μάλλον θα πρέπει να ανήκει πλέον οριστικά στο παρελθόν.

Η πρωθυπουργική στρεψοδικία

Η λογική που οδηγεί έναν ηγέτη να ταξιδεύσει χιλιάδες χιλιόμετρα και να φτάσει στο νησιωτικό κράτος – κάστρο του αντιδυτικισμού στο άκρο του Ατλαντικού Ωκεανού για την κηδεία ενός διεθνούς συμβόλου της Επανάστασης και ο τρόπος σκέψης που τον ωθεί να πληροφορήσει την υφήλιο ότι η μικρή ευρωπαϊκή χώρα του επίσης «έχει δυνάστες» (!) είναι ίδια με εκείνη που τον ώθησε να αναβαθμίσει τη δεύτερη σε μέγεθος πόλη της πατρίδας του ως πρόσφορο κέντρο πρωτοβουλιών για τη διάδοση του αντιευρωπαϊκού μηνύματος. Η ίδρυση Γραφείου Πρωθυπουργού στην πόλη αυτή έγινε για να έχει ο Πρωθυπουργός μια καλή αφορμή για να την επισκέπτεται συχνότερα. Ο στόχος είναι να εδραιωθεί ως η κυρίαρχη προσωπικότητα στην πολιτική ζωή μιας πόλης που χαρακτηρίζεται ως κέντρο της πατριωτικής, της θρησκευτικής, της παραδοσιακής και της εθνικιστικής Δεξιάς.

Παράλληλα, τα δοσίματα στους συνταξιούχους μέσα από τη μοιρασιά ενός τεχνητού πλεονάσματος που παρουσιάστηκε σαν ένα στατιστικό θαύμα μέσα σε μια παραπαίουσα οικονομία εξασφάλισε την επίτευξη δύο σκοπών ταυτόχρονα. Συνέβαλλε στην τόνωση του φιλολαϊκού προφίλ του Πρωθυπουργού την ίδια ώρα που προκάλεσε την αντίδραση των πιστωτών η οποία πυροδότησε με τη σειρά της μια νέα αποδοκιμασία της κοινής γνώμης εναντίον της Ευρώπης. Η κυβέρνηση δεν ρώτησε τους θεσμούς για το θαύμα του πολλαπλασιασμού των άρτων που επιχείρησε, όχι λόγω αβλεψίας, αλλά ακριβώς για να προκαλέσει το πάγωμα της αξιολόγησης του προγράμματος σταθεροποίησης. Μια τέτοια μονομερή πρωτοβουλία, καθώς δεν εντάσσεται στην συμφωνημένη πρακτική, ήταν βέβαιο ότι θα εξασφάλιζε την αντίδραση των δανειστών και κατ’ επέκταση την ενίσχυση μιας αίσθησης ασφυξίας και αγανάκτησης μέσα στη χώρα που οδηγεί στην πολυπόθητη άνοδο του αντιευρωπαϊσμού.

Το σαμποτάζ στην ομαλότητα

Εν τω μεταξύ η «ατέρμονη διαπραγμάτευση» για το «κλείσιμο της αξιολόγησης» εξελίσσεται σε ένα ακόμα επεισόδιο του εθνικού θρίλερ που αξιοποιείται για να εξωθηθεί ο κόσμος για μια ακόμα φορά πέρα από τα όρια της ψυχολογικής αντοχής του. Η κοινή γνώμη ενθαρρύνεται να αποδίδει την ευθύνη για το τέλμα και τη σήψη στους Ευρωπαίους που υποτίθεται ότι εκδικούνται τον εγκλωβισμένο, αλλά αδούλωτο λαό. Η κοινή γνώμη εμποδίζεται να διακρίνει ότι το τέλμα και η σήψη οφείλεται στο σαμποτάζ του προγράμματος από την κυβέρνηση που εξελίσσεται απρόσκοπτα κάτω από το μόνιμο πρόσχημα ότι «οι ξένοι απαιτούν μέτρα που δεν μπορούν να εφαρμοστούν».

Αυτό το σαμποτάζ δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς τον συστηματικό αποπροσανατολισμό, τον προσεταιρισμό και την απονεύρωση κρίσιμων συνιστωσών της Δεξιάς. Οι «χρήσιμοι ανόητοι» του σήμερα (αυτοί που κατά τον Λένιν είναι ανένταχτοι και ουδέτεροι συνοδοιπόροι…) είναι οι Δεξιοί. Κάπως έτσι ένα αριστερό κόμμα, χάρη στην εκμετάλλευση της οικονομικής κρίσης, φτάνει όλο και πιο κοντά στη «ρεβάνς» μέσα από την εκθεμελίωση του στηρίγματος του φιλελεύθερου αστικού καθεστώτος που είναι η συμμετοχή στην Ευρώπη.

Η «χρήσιμη ανόητη» χώρα

Όμως ο μεγαλύτερος «χρήσιμος ανόητος» ίσως είναι η ίδια η χώρα. Διότι την ίδια ώρα που γίνονται όλα αυτά οι ξένες δυνάμεις βρίσκονται σε μια διεργασία επαναδιαπραγμάτευσης των σχέσεων και των ισορροπιών τους. Προσωπικότητες που συνδέονται με τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, παρακολουθούν ανήσυχοι τις εξελίξεις. Σε μια καφετέρια χώρου τέχνης και πολιτισμού που βρίσκεται πολύ κοντά στο Υπουργείο Εξωτερικών, βετεράνος διπλωμάτης αφηγείται σε επιχειρηματία τη δική του ανάγνωση για τα τεκταινόμενα.

Σύμφωνα με την αφήγηση αυτή, η πιο μεγάλη χώρα της ευρωζώνης έχει επαναφέρει το σχέδιο του δύστροπου (αλλά σχεδόν αναντικατάστατου) υπουργού Οικονομικών της για την έξοδο του απροσάρμοστου εταίρου από την ευρωζώνη, αφού πλέον αυτό το σχέδιο φαίνεται να εντάσσεται σε ένα μεγαλύτερο σχέδιο για μια μικρότερη Ευρώπη. Η μεγάλη αυτή χώρα, που πάντα δρα προνοητικά έχοντας εναλλακτικά σενάρια πλήρως επεξεργασμένα μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια, δεν επιθυμεί να μετασχηματίσει την οικονομία της με βάση ένα ξένο προς αυτήν οικονομικό πρότυπο επέκτασης των επενδύσεων και της κατανάλωσης μέσα από την αύξηση του εξωτερικού δανεισμού. Δεν επιθυμεί δηλαδή να δημιουργήσει ελλείμματα στον προϋπολογισμό της για να ενισχύσει τη ζήτηση και την ανάπτυξη σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Αντίθετα, επιμένει ώστε η υπόλοιπη Ευρώπη να οργανώσει την οικονομία της με βάση το δικό της αυστηρό μοντέλο, δηλαδή την δημιουργία πλεονασμάτων μέσα από τη συγκράτηση των δαπανών, τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και τις διαρθρωτικές αλλαγές. Με άλλα λόγια, η ατμομηχανή της Ευρώπης, προκειμένου να διατηρήσει άθικτο το οικονομικό μοντέλο της, μάλλον είναι έτοιμη να πυροδοτήσει τον ανασχεδιασμό της Ευρώπης, να αποδεχθεί δηλαδή μια μικρότερη Ευρώπη που θα λειτουργεί κατά το επιθυμητό πρότυπο. Αν λοιπόν η μικρή απροσάρμοστη χώρα αποφασίσει να είναι εκείνη η «χρήσιμη ανόητη» που θα ενεργοποιήσει το σχέδιο για μια μικρότερη Ευρώπη, τότε η μεγαλύτερη χώρα, που πιστεύει ότι έχει κάνει πάρα πολλά για την μικρότερη ίσως καλωσορίσει ένα δημοψήφισμα για την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Άρα, η πιθανή έξοδος της μικρής αυτής χώρας από την Ευρώπη (και το κόστος που θα πληρώσει) μοιάζει πλέον να συμφέρει τους υπόλοιπους εταίρους της. Η ισχυρότερη χώρα της Ευρώπης που δεν έκανε το παραμικρό για να αποτρέψει το Brexit, δείχνοντας ψυχραιμία και αυτοπεποίθηση απέναντι στο ενδεχόμενο μιας σημαντικά μικρότερης Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν προβλέπεται ότι θα συγκινηθεί από την οικειοθελή αποκόλληση μιας μικρής χώρας από την ευρωζώνη.

Παράλληλα, οι μεγάλες πολιτικές μεταβολές στην υπερδύναμη με την ανάδειξη στην προεδρία ενός επιχειρηματία που μετατρέπει την πολιτική σε reality show και τη διακυβέρνηση σε μια παρωδία δημοκρατίας με αποχρώσεις ολοκληρωτισμού, προφανώς δεν μπορεί να αφήσει τον υπόλοιπο κόσμο ανεπηρέαστο. Μια προσωπικότητα εχθρική προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση που ήδη υποστήριξε το Brexit γιατί πιστεύει στην επιστροφή σε έναν κόσμο από έθνη – κράτη, όταν κατέχει πλέον το ισχυρότερο πολιτικό αξίωμα στον κόσμο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υποστηρίξει σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα τα «αποσχιστικά κινήματα» με στόχο την αποδυνάμωση της Ευρώπης. Το ίδιο εύχεται και προωθεί και ο αειθαλής τσάρος που αντλώντας δύναμη και πίστη από τις επισκέψεις του στο άβατο της Ορθοδοξίας ηγεμονεύει ανατολικά της Κεντρικής Ευρώπης στο ευρύ γεωγραφικό πεδίο της Ευρασίας. Εάν λάβει λοιπόν ένα νέο τηλεφώνημα από τον Πρωθυπουργό για την εκτύπωση εθνικού νομίσματος, ίσως το αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη κατανόηση και γενναιοδωρία.

Όταν η ημισέληνος καραδοκεί

Μια άλλη περιφερειακή δύναμη, η χώρα της ημισελήνου θα επιθυμούσε επίσης την υπερήφανη απομάκρυνση της γειτονικής της χώρας από το ευρώ διότι υπολογίζει ότι το σοκ του εθνικού νομίσματος θα μπορούσε να την αποδυναμώσει και να την απομονώσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να ανοίξει επιτέλους ο δρόμος για την υλοποίηση των δικών της διεκδικήσεων σε θαλάσσιες και νησιωτικές περιοχές. Αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα του «ξανθού γένους» που οικοδομεί στρατηγική συμμαχία με τη χώρα της ημισελήνου δεν είναι δεδομένο ότι θα διαφωνήσει με αυτή τη διεκδίκηση. Και η Δύση σε αυτή την περίπτωση ίσως τηρήσει ουδέτερη στάση για να μην πλήξει ακόμα περισσότερο τις ισορροπίες της με την περιφερειακή δύναμη αλλά και για να νουθετήσει τη μικρή δυτική χώρα που εγκλωβίστηκε στην ύβρη των αντιδυτικών πειρασμών (μια τέτοια σπάνια σύγκλιση δυτικών και ανατολικών συμφερόντων έχει ξανασυμβεί στο παρελθόν, και μάλιστα ακριβώς έτσι, στην ίδια περίπου περιοχή, το 1922 …)

Κατά συνέπεια, δύσκολα οι ξένες δυνάμεις θα κάνουν πολλά αυτή τη φορά για να αποτρέψουν έναν «αντιστασιακό» Πρωθυπουργό από ένα αντιδυτικό δημοκρατικό ξέσπασμα. Αντίθετα μπορεί ακόμα και να τον ενθαρρύνουν γιατί διευκολύνει πιθανά σενάρια για τον ανασχεδιασμό της Ευρώπης και τον διαμελισμό της χώρας του. Βεβαίως, όπως έχει αποδειχθεί ιστορικά, ο διαμελισμός μιας χώρας δεν είναι πάντοτε βέβαιο ότι πλήττει έναν εμπνευσμένο ηγέτη αφού αυτός μπορεί άριστα να παρουσιάσει στον απαθή λαό την απώλεια εθνικού εδάφους ως σκευωρία των ξένων.

Το τελευταίο ταγκό στο Κλαμπ του Παρισίου

Η επικαιρότητα είναι πλούσια σε κακούς οιωνούς. Το αντιδυτικό μήνυμα ανυπακοής που εκπέμπει η υποτιμητική κινησιολογία μπροστά στον (πρώην) πρόεδρο της υπερδύναμης, η αποκάλυψη ότι ο Πρωθυπουργός παρακάλεσε προ διετίας ηγέτη μεγάλης χώρας να του εξασφαλίσει την εκτύπωση εθνικού νομίσματος, η πρόσφατη «παραγγελιά» σε νεαρούς για την αποφυγή Χριστουγεννιάτικων καλάντων που ταυτίζονται με το ευρώ (!), η συζήτηση περί εθνικού νομίσματος όταν ανοίγει σε προσυμφωνημένο πλαίσιο από τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του κυβερνώντος κόμματος, η μυστική πρωθυπουργική επίσκεψη σε ιστορική διεθνή τράπεζα στο Παρίσι συνδεδεμένη επί αιώνες με τη διαχείριση εθνικών χρεών, όλα σχηματίζουν την εικόνα της «αντίστασης» και διαμορφώνουν τις προϋποθέσεις για την τελική ρήξη. Σε λιτή ταβέρνα της περιοχής του κέντρου της πρωτεύουσας της πολύπαθης χώρας συντρώγει πολιτικός της αντιπολίτευσης και οικονομολόγος με διεθνή σταδιοδρομία και διασυνδέσεις. Η συζήτηση, που ξεκινά ο οικονομολόγος, είναι αποκαλυπτική:

– Ίσως το ταξίδι στο Παρίσι να είναι ένα πρώτο βήμα για το εθνικό νόμισμα …

– Τι εννοείς;

– Η διαδικασία μεγάλης περικοπής των μη βιώσιμων κρατικών χρεών γίνεται στο «κλαμπ του Παρισίου».

– Τι είναι αυτό ακριβώς;

– Όταν το ΔΝΤ αποφασίσει ότι ένα εθνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο τότε αναθέτει την υπόθεση στο «κλαμπ του Παρισίου».Το κλαμπ αποτελείται από τις κυρίαρχες δανείστριες χώρες, δηλαδή τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την Αγγλία, τη Γαλλία, τη Ρωσία, την Ιταλία, το Ισραήλ, την Ελβετία και άλλες.

– Και τι κάνουν ακριβώς;

– Το Κλαμπ είναι το παγκόσμιο κουρείο. Το κουρείο του ΔΝΤ. Το έστησαν για να κουρεύει μη βιώσιμα κρατικά χρέη. Το κουρείο έχει τη δικαιοδοσία να κουρεύει μέχρι και το 90% ενός χρέους. Επιβάλλει βέβαια νέα λιτότητα και νέες μεταρρυθμίσεις…

– Και γιατί αυτό σημαίνει απαραίτητα εθνικό νόμισμα;

– Παραβλέπεις αυτό που επαναλαμβάνει συνεχώς ο σκληρός υπουργός της ευρωζώνης. Τι λέει αυτός; «Αν θέλεις κούρεμα, βγες».Με δεδομένο λοιπόν ότι η ευρωζώνη δεν λειτουργεί με περικοπές κρατικών χρεών, παρά μόνο με επιμηκύνσεις αποπληρωμής και μειώσεις επιτοκίων, η προσφυγή στο κλαμπ του Παρισίου περνάει μέσα από την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα.

– Άρα, αυτός ήταν ο σκοπός του μυστικού ταξιδιού στο Παρίσι;

– Είναι πολύ πιθανό να έγινε μια τέτοια συζήτηση …

– Και η επίσκεψη σε εταιρεία καλλυντικών;

– Με δεδομένο ότι όπως έχει δηλώσει ο Πρωθυπουργός είμαστε «χώρα – πειραματόζωο», ίσως ενδιαφέρθηκε να μάθει περισσότερα για τα πειράματα στα ζώα…

Η εφιαλτική συζήτηση συνεχίστηκε για πολλές ώρες. Οι δύο συνομιλητές, που έμειναν τελευταίοι στην ταβέρνα, έμοιαζαν σαν να είδαν μπροστά τους ένα πιθανό μέλλον που έπρεπε οπωσδήποτε να αποφευχθεί. Συνειδητοποίησαν ότι αν ο Πρωθυπουργός δεν ήθελε σε καμία περίπτωση το εθνικό νόμισμα δεν θα είχε υιοθετήσει μια στρατηγική που ενισχύει τις κοινωνικές δυνάμεις εκείνες που επιθυμούν την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Όπως κάποιοι προκάτοχοί του θεωρούσαν ότι η σταθεροποίηση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς το ΔΝΤ, λόγω του δυσθεώρητου δημοσίου χρέους που είχε συσσωρευτεί, έτσι και αυτός μάλλον θεωρεί ότι η ανάκαμψη δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς κούρεμα χρέους, χωρίς εθνικό νόμισμα και χωρίς το Κλαμπ του Παρισίου (διότι αυτά τα τρία συνδέονται άρρηκτα).

Ωστόσο, ο Πρωθυπουργός δεν μπορεί ακόμα να ρισκάρει ένα δημοψήφισμα γιατί το πιθανότερο είναι ότι θα το χάσει. Ο μόνος λόγος που αυτό το δημοψήφισμα, το οριστικό δημοψήφισμα, έχει καθυστερήσει είναι ότι παρά τη συστηματική διαστρέβλωση της πραγματικότητας, παρά το σαμποτάζ στην οικονομία που αυξάνει τη δυσαρέσκεια και την αποδοκιμασία των πολιτών απέναντι στους ίδιους τους δημοκρατικούς θεσμούς, η υποστήριξη απέναντι στο εθνικό νόμισμα αν τεθεί ευθέως το ερώτημα, δύσκολα αγγίζει αυτή την ώρα το 40%. Γι’ αυτό ο επικεφαλής της κυβέρνησης χρειάζεται μερικές ακόμα δραματικές εβδομάδες ή ακόμα και μήνες μέσα στους οποίους να υποκρίνεται ότι κάνει τα πάντα για την Ευρώπη, αλλά η Ευρώπη για μια ακόμα φορά θα θέλει να τιμωρήσει τον λαό του. Χρειάζεται ο Πρωθυπουργός ένα νέο δράμα, χρειάζεται τη θυματοποίηση της χώρας του για να εξασφαλίσει την περαιτέρω αύξηση της λαϊκής αγανάκτησης και της επιθυμίας για έναν νέο χορό του Ζαλόγγου με τα smartphones στο χέρι.

Όταν μια χώρα μεγαλουργεί …

Με μια επιστροφή στο εθνικό νόμισμα ο λαός θα έχει διαμορφώσει τις συνθήκες για ένα ακόμα «αποτυχημένο κράτος» στην ευρύτερη περιοχή – κι αυτό όχι γιατί η κυβέρνησή του θα έχει κάνει λάθος εκτιμήσεις, αλλά γιατί αυτός ακριβώς είναι ο απώτερος στόχος της, ένα τέλειο αποτυχημένο κράτος. Γιατί μόνο στα αποτυχημένα κράτη αναπτύσσονται καθεστώτα που οικοδομούν μια συμβιωτική σχέση με τη φτώχεια και … «μεγαλουργούν» για πολλά χρόνια. Στις αστικές Δημοκρατίες τα κόμματα εναλλάσσονται συχνά στην εξουσία κι αυτό ασφαλώς δεν αρέσει σε όσους έχουν τη φιλοδοξία να «αλλάξουν τον κόσμο» αφού η «αλλαγή του κόσμου» απαιτεί πολλά χρόνια και δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί υπό τους θεσμικούς και χρονικούς περιορισμούς μιας τυπικής δημοκρατικής θητείας. Η ακραία φτώχεια λοιπόν θεωρείται ως η απαραίτητη προϋπόθεση για την αλλαγή του κόσμου διότι μόνο η ακραία φτώχεια έχει το χαρακτηριστικό να παγιδεύει τη Δημοκρατία και να αναστέλλει την ομαλή εναλλαγή στην εξουσία εξασφαλίζοντας τον απαραίτητο χρόνο που χρειάζεται ένας ηγέτης για να «αλλάξει τον κόσμο».

Το παράδειγμα πολλών χωρών σε ολόκληρο τον κόσμο επιβεβαιώνει ότι όσο πιο φτωχή είναι μια κοινωνία τόσο πιο αδύναμη είναι να υποστηρίξει τη Δημοκρατία. Η Δημοκρατία είναι αγαθό των οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών με ευρεία και εύρωστη μεσαία τάξη. Το παραμικρό πλήγμα στη μεσαία τάξη μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργίες στη Δημοκρατία, κάτι που βιώνουν σήμερα, εξαιτίας των προβλημάτων του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού υπό συνθήκες τεχνολογικής παγκοσμιοποίησης, ακόμα και οι ισχυρότερες δυτικές χώρες. Πάντως, η μοναδική πιθανότητα να αποτραπεί το δημοψήφισμα για το εθνικό νόμισμα είναι να παραμείνει το ποσοστό όσων επιθυμούν το εθνικό νόμισμα κάτω από το 40 – 45%.Κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο με αφύπνιση και ενημέρωση της κοινής γνώμης. Προτού η κυβέρνηση αιφνιδιάσει με δημοψήφισμα η αντιπολίτευση οφείλει να την αιφνιδιάσει πρώτη μέσα από την αποκάλυψη των πραγματικών σχεδίων και των συνεπειών τους.

Πώς θα επιστρέψουμε στη φτώχεια

Οι περισσότεροι απλοί οπαδοί του εθνικού νομίσματος είναι μάλλον άδολοι και δεν έχουν υποψιαστεί τίποτα για το σχέδιο που βρίσκεται σε εξέλιξη, δεν έχουν σκεφτεί ότι το εθνικό νόμισμα είναι ο Δούρειος Ίππος, όχι μόνο για ένα πραξικόπημα με δημοκρατικό μανδύα, αλλά για μια «παρισινή» βόμβα φτώχειας σε κάθε σπίτι καθώς και για την (οριστική;) έκλειψη του δυτικού μεταπολεμικού χαρακτήρα της χώρας. Πολλοί εθελοτυφλούν. Φαντάζονται ότι το εθνικό νόμισμα ισοδυναμεί με την επιστροφή σε μια εποχή πληθωρισμού και πλήρους απασχόλησης, όπως ήταν ο κανόνας για τη μικρή αυτή χώρα επί δεκαετίες. Όμως αυτός ο «κανόνας» είναι μία από τις πολλές παραλλαγές για το πώς επενεργεί σε μια οικονομία ένα εθνικό νόμισμα. Άλλες χώρες έχουν διαφορετικές εμπειρίες με τα εθνικά τους νομίσματα και το πιθανότερο είναι ότι η χώρα αυτή, με την επιστροφή στο εθνικό της νόμισμα δεν θα επιστρέψει στο δικό της παρελθόν, αλλά θα εισάγει ως δικό της μέλλον το δεινό παρελθόν και το ακόμη χειρότερο παρόν άλλων χωρών που καταδικάζονται από τα καθεστώτα τους να ζουν απομονωμένες από το διεθνές οικονομικό σύστημα.

Αν η εν λόγω χώρα λοιπόν αποχωρήσει από την ευρωζώνη το χρέος της δεν θα διαγραφεί φυσικά, αλλά, όπως είπαμε παραπάνω, θα γίνει αντικείμενο μιας διαπραγμάτευσης των ξένων δανειστών στο Κλαμπ του Παρισίου, πάντοτε υπό την υψηλή εποπτεία του ΔΝΤ, χωρίς οι εκπρόσωποι της χώρας αυτής να βρίσκονται στο τραπέζι παρά μόνο τυπικά. Άλλωστε δεν θα έχουν πολύ χρόνο για διαπραγματεύσεις αφού θα πανηγυρίζουν στα κανάλια επειδή «έδιωξαν το ΔΝΤ».Το χρέος λοιπόν θα το ρυθμίσουν μεταξύ τους οι δανειστές χωρίς η ρύθμιση να επηρεάζει ουσιαστικά τη ζωή των ανθρώπων της χώρας αυτής. Θα το τεμαχίσουν, θα το περικόψουν, θα το απλώσουν σε 100 χρόνια. Χαμένοι δεν θα βγουν.

Η δημόσια περιουσία της χώρας θα παραμείνει νομικά δεσμευμένη υπό ξένο έλεγχο. Αν μια κυβέρνηση αποφασίσει να τη δημεύσει για να την επαναφέρει σε εθνικό έλεγχο θα ξέρει ότι με αυτό τον τρόπο θα δυναμιτίσει τις σχέσεις της με τις μεγάλες δυνάμεις που είναι και θα παραμείνουν οι μεγάλοι δανειστές της. Και καμία τρίτη χώρα δεν θα τη βοηθήσει να προχωρήσει σε δήμευση. Γιατί μια μεγάλη δύναμη να εμπλακεί και να διακινδυνεύσει σειρά από επιπλοκές με τις υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις σε άλλα διμερή ζητήματα; Γι’ αυτό οι μεγάλες δυνάμεις έχουν ιδρύσει το Κλαμπ του Παρισίου. Για να διαχειρίζονται τα θέματα αυτά από κοινού.

Οι τράπεζες (και τα ενέχυρά τους, δηλαδή όλες οι επιχειρήσεις και τα δάνειά τους που κατά 96% βρίσκονται ήδη στη ζώνη υψηλού κινδύνου σε αυτή τη χώρα…), για τους ίδιους λόγους, θα παραμείνουν στα χέρια των hedge funds που εδώ και ενάμισι χρόνο επίσημα τις ελέγχουν. Τι απομένει λοιπόν προς «διαπραγμάτευση» μετά από την έξοδο από το ευρώ; Μόνο οι όροι υποστήριξης του εθνικού νομίσματος και του συγχρονισμού του με το δολάριο και το ευρώ. Η εκτύπωση νομίσματος δεν λύνει κανένα πρόβλημα. Όσο χαρτονόμισμα κι αν εκτυπώσεις θα καταστεί παλιόχαρτο μέσα σε μια μέρα. Κανείς δεν θα το αποδέχεται αν πράγματι δεν αντιστοιχεί σε μια οικονομία που με τις εξαγωγές της κερδίζει το συνάλλαγμα που χρειάζεται για τις εισαγωγές της.

Προς το παρόν η οικονομία της χώρας αυτής δεν διαθέτει τη δυνατότητα να εξάγει αγαθά και να έλκει στο εσωτερικό της όσα δολάρια χρειάζεται για τα αγαθά που εισάγει από το εξωτερικό. Και δεν είναι μόνο αυτό το έλλειμμα που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί, αλλά και η ακινητοποίηση των εμπορικών συναλλαγών λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης που θα προκαλέσει στους ξένους προμηθευτές η επιθυμία και μόνο της μετάβασης στο εθνικό νόμισμα. Όλοι θα σταματήσουν περιμένοντας να δουν τι θα γίνει προκαλώντας αυξανόμενες δυσχέρειες στον ανεφοδιασμό με αποτέλεσμα την έκρηξη της μαύρης αγοράς, την αποθησαύριση αγαθών και τη λήψη εκτάκτων μέτρων για την εξασφάλιση των βασικών για κάθε οικογένεια (προφανώς με δελτίο).

Το σκληρό δάνειο σε δολάριο

Το εθνικό νόμισμα λοιπόν για όλους αυτούς τους λόγους και μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα θα χρειαστεί δάνειο σε δολάριο για να μην είναι το νέο χαρτονόμισμα μια χαρτοπετσέτα χωρίς αξία. Το νέο δάνειο σε δολάριο (που θα εγκρίνουν τα μέλη του Κλαμπ του Παρισίου μετά την περικοπή του ήδη υπάρχοντος χρέους) θα χρειαστεί για να λειτουργήσει ως «εγγύηση σε δολάριο» και να εξασφαλίσει ότι οι εισαγωγές πετρελαίου, φαρμάκων, κρέατος κλπ, θα πληρωθούν και άρα θα εκτελεστούν και δεν θα ακυρωθούν. Το δάνειο σε δολάριο θα δοθεί από το αρμόδιο να δίδει τέτοια δάνεια Κλαμπ του Παρισίου με τους όρους, που συνήθως δίνονται τα δάνεια του Κλαμπ στις χώρες με επισφαλές νόμισμα: Μείωση συντάξεων όσο πιο πολύ γίνεται για να επιβαρύνεται ο προϋπολογισμός όσο γίνεται λιγότερο από το έλλειμμα των ταμείων (με τελικό στόχο να τεθεί ανώτατο όριο στα σημερινά 180 ευρώ). Σύνταξη στα 67 και στα 70 για όλους χωρίς εξαιρέσεις. Μισθοί δημοσίου στο ανώτατο όριο που αντέχει το δημόσιο (που θα αντιστοιχούν σε 300 – 400 ευρώ). Αυτό το μοντέλο έχει εφαρμοστεί σε άλλες χώρες. Στη χώρα αυτή όμως, παρά το γεγονός ότι κανείς δεν το διανοείται, εφαρμόστηκε ως τώρα ένα μοντέλο πολύ πιο γενναιόδωρο. Αυτό έγινε ακριβώς επειδή η χώρα αυτή είναι μέλος του ευρώ. Έξω από το ευρώ σημαίνει υποβιβασμός στην «κανονική κατηγορία» χωρών που σπεύδουν να στηριχτούν στα «κανονικά προγράμματα» του ΔΝΤ και του Κλαμπ του Παρισίου.

Κάποιοι καθησυχάζουν τους συνομιλητές τους λέγοντας ότι «η έξοδος δεν θα είναι ασύντακτη». Πράγματι, δεν θα είναι ασύντακτη γιατί δεν είναι στο χέρι της χώρα αυτής να πραγματοποιήσει μια «ασύντακτη» έξοδο. Καμία χώρα δεν έχει «κατορθώσει» να χρεοκοπήσει «ασύντακτα» γιατί ακόμα κι αυτές που το επιλέγουν στην αρχή, μετά από λίγο, για να μην επικρατήσει ο πρωτογονισμός και η ανθρωποφαγία, ζητούν να συνεχίσουν να χρεοκοπούν «συντεταγμένα» προκειμένου να αποκατασταθεί ο ανεφοδιασμός σε αλεύρι, λάδι και πατάτα – και ευτυχώς υπάρχουν ακόμα διεθνείς θεσμοί (όπως το ΔΝΤ) που αυτό το εξασφαλίζουν. Βεβαίως, το οικονομικό πρόβλημα δεν θα είναι το μικρότερο από τα προβλήματα. Εξίσου μεγάλο πρόβλημα θα είναι το πολιτειακό. Όσες φορές κι αν επαναληφθεί η επίκληση του κινδύνου, δεν θα είναι αρκετές: Μέσα σε συνθήκες διάλυσης ριζώνουν καθεστώτα με χαρακτηριστικά ολοκληρωτισμού.

Οι μνηστήρες της Επανάστασης

Ο Πρωθυπουργός επισκέφτηκε το Παρίσι διότι δεν είναι αδαής ώστε να πιστεύει ότι η χώρα του μπορεί να αγνοήσει τις μεγάλες δυνάμεις και να λάβει μονομερείς αποφάσεις χωρίς συνεννόηση με κάποιες ή με κάποια από αυτές προκειμένου να αναλάβει τον λογαριασμό. Οι «επαναστάσεις» χρειάζονται χορηγούς. Για να είμαστε ακόμα πιο συγκεκριμένοι, τα καθεστώτα που επιβλήθηκαν στις λατινοαμερικανικές χώρες που είναι χώρες – πρότυπα για τον Πρωθυπουργό, συχνά συνοδεύονταν από την πολιτική και οικονομική υποστήριξη μεγάλης ξένης δύναμης που έρχεται να συμπληρώσει τις διευθετήσεις χρεών των διεθνών θεσμών. Είναι λοιπόν πιθανό ότι ο Πρωθυπουργός οργανώνει το σχέδιο αποχώρησης από το ευρώ στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής υπονόμευσης της ευρωζώνης γιατί προσβλέπει σε μια καθαρή πολιτική και οικονομική στήριξη δύναμης ή δυνάμεων που έχουν συμφέρον να αποδυναμωθεί η Ευρώπη.

Ωστόσο, ξεχνά ότι η χώρα του είναι μάλλον μια πολυδάπανη «κτήση» για οποιονδήποτε νέο μνηστήρα. Ένας γεωπολιτικός χορηγός που θα θελήσει να αναλάβει την ευθύνη μιας τόσο ένδοξης χώρας θα πρέπει να έχει μια ατελείωτη τσέπη για να καλύψει τις ανεξάντλητες ανάγκες της παραπαίουσας οικονομίας της και να αποζημιώσει τους δυτικούς που έχουν στηρίξει τη χώρα με άφθονα κεφάλαια. Με άλλα λόγια, μια ξένη δύναμη που θα θελήσει να γίνει χορηγός της χώρας αυτής, είτε θα πρέπει να δεσμεύσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ, είτε θα πρέπει να προχωρήσει σε ρήξη με ολόκληρη τη Δύση διακινδυνεύοντας πολλά άλλα συμφέροντά της. Κανείς δεν θα κάνει τίποτα από τα δύο. Η στήριξη θα είναι περιορισμένη. Η χώρα θα αγοραστεί φτηνά. Δεν είναι ακριβώς το οικόπεδο ανεκτίμητης αξίας που νομίζουν οι αιθεροβάμονες ηγέτες της (και ο τωρινός Πρωθυπουργός της δεν είναι ο πρώτος που διακρίνεται από φαντασιώσεις εθνικής μοναδικότητας …).

Μπορεί λοιπόν ο Πρωθυπουργός να εξακολουθεί να θεωρεί ότι είναι «μέγας παίκτης» στο διεθνές γεωπολιτικό σκηνικό και να δρα με αυτή τη βεβαιότητα ζωγραφισμένη στο πρόσωπο και στα λόγια του, αλλά οι ξένοι ηγέτες που συνομιλούν μαζί του μπορεί να προβλέπουν και να προεξοφλούν πλέον τις κινήσεις του και να τις εντάσσουν σε μια στρατηγική εξυπηρέτησης των δικών τους συμφερόντων. Κλείνοντας το μακρό αυτό αφηγηματικό ρεπορτάζ, δεν έχουμε παρά να προσθέσουμε ότι αν σε κάποιους οι περιγραφές θυμίζουν οικεία πρόσωπα και γεγονότα, ας μην ρωτήσουν κανέναν αν αυτά ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Ας δώσουν την απάντηση μόνοι τους κι ας λάβουν τις αποφάσεις τους. Κινδυνεύουμε μετά από 50 χρόνια η εποχή μας να χαρακτηρίζεται «ενδιαφέρουσα» από όλους αυτούς που θα έχουν την τύχη να μην την έχουν ζήσει. Ας το αποτρέψουμε. Ό,τι κι αν αποκαλύπτουν οι άρρητοι συσχετισμοί στα ευρήματα των δημοσκοπήσεων που μελετά ο Πρωθυπουργός, ακόμα υπάρχει λίγος χρόνος για να αποτραπεί το σαμποτάζ στη Δημοκρατία και να ματαιωθεί η διολίσθηση προς μια εθνική καταστροφή.