Η επιστήμη των κακών ειδήσεων

Στο θέατρο της οδού Κυκλάδων παίζεται ακόμα το σημαντικό έργο του Χάουαρντ Μπάρκερ το Ύστατο Σήμερα, σε σκηνοθεσία του Λευτέρη Βογιατζή, με τον ίδιο στον ρόλο του ξένου που φέρνει στην Αθήνα την είδηση της μεγάλης καταστροφής των Αθηναίων στη Σικελία και τον Δημήτρη Ήμελλο στον ρόλο του κουρέα στον οποίο μεταφέρονται οι κακές ειδήσεις.

Έξω από το θέατρο η πραγματικότητα. Από την κυβέρνηση, την αντιπολίτευση, τα Μέσα Mαζικής Eνημέρωσης (ελληνικά και ξένα), φτάνουν συνεχώς οι κακές ειδήσεις από την εκστρατεία για την ανάκτηση της χαμένης αξιοπιστίας μας στις αγορές, την Επιτροπή, την ΕΚΤ, το ΔΝΤ και τους εταίρους μας στη ζώνη του ευρώ, που μας απειλούν, όπως η Πελοποννησιακή Συμμαχία απειλούσε την Αθήνα στον τρομερό εκείνο πόλεμο.

Η παράσταση είναι έξοχη και δεν χρειάζεται να κάνω διαφήμιση για ένα έργο που σπάει ταμεία. Αντίθετα, η πραγματικότητα που ζούμε είναι απογοητευτική. Όμως υπάρχουν πολλά κοινά ανάμεσα στο Ύστατο Σήμερα του Μπάρκερ και το σήμερα της ελληνικής οικονομίας, κοινωνίας και πολιτικής.

Όπως γράφει ο Σ. Ι. Ράγκος στην έκδοση της νέας Σκηνής (Οκτώβριος 2009), στο έργο «ο ξένος λειτουργεί ως καταλύτης προκειμένου να αναδυθεί αυτό που ο κουρέας ήδη γνώριζε». Η παρουσία του ξένου το «επιμερίζει και το εξειδικεύει». Πρόκειται «εντέλει για μια πολύ απλή επιστήμη, την επιστήμη των κακών ειδήσεων», σύμφωνα με τον ξένο του Μπάρκερ.

Αυτή δεν είναι και η κατάσταση που ζούμε σήμερα; Η Επιτροπή, η ΕΚΤ, το ΔΝΤ, οι εταίροι μας λειτουργούν ως καταλύτες μιας κατάστασης που την ξέραμε από καιρό και στην οποία, όπως στην εκστρατεία στη Σικελία, μας οδήγησαν άφρονες πολιτικοί, οι οποίοι, όπως ο Αλκιβιάδης, θα κάνουν τα πάντα για να μην αντιμετωπίσουν τις ευθύνες τους.

Στο έργο του Μπάρκερ, όπως γράφει ο Ράγκος, τον ξένο «τον αντικρίζουμε πάντα μέσα από έναν καθρέφτη. Με τον κουρέα ταυτιζόμαστε, ο κουρέας είναι άνθρωπος, άνθρωπος που πάσχει σαν κι εμάς, και την απελπισία του την εκδηλώνει με επιθετικότητα κι οργή (...), διαλύει τα πάντα, καταστρέφει τα σύνεργα της τέχνης και της ζωής του. Έτσι όμως αναρρώνει από τον πόνο. Έτσι ανακουφίζεται, έτσι καθαίρεται».

Η αντίδραση του κουρέα στην κακή είδηση («φανταστείτε το χειρότερο, μόνο το χειρότερο και δεν θα πέσετε έξω»), και την καταστροφή που έρχεται, παραπέμπει στην αντίδραση της κοινωνίας στις κακές ειδήσεις και τις μελλοντικές απειλές. Μήπως σήμερα δεν διατρέχουμε τον κίνδυνο, αναζητώντας τη χαμένη αξιοπιστία στις αγορές, να χάσουμε την αξιοπιστία στο κοινωνικό πεδίο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κοινωνία;

Τέλος, στο έργο του Μπάρκερ, όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Κυρτάτας στην έκδοση της νέας Σκηνής, «η τελευταία λέξη του κουρέα είναι αφοπλιστική: ένα απλό ευχαριστώ και ένα αντίο. Θα φορέσει και πάλι την καθαρή του ποδιά για να συνεχίσει την εργασία του, για όσο χρόνο αυτό θα παραμένει εφικτό».

Ας βάλουμε λοιπόν την καθαρή μας ποδιά κι ας δούμε πώς θα βγούμε από τον φαύλο κύκλο στον οποίο οδηγηθήκαμε από άφρονες πολιτικούς και «εμπειρογνώμονες» κακών ειδήσεων. «ΤΟ ΚΟΥΡΕΙΟ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟ ΜΑΣ».