Αυλαία και πάμε…

Η αυλαία των δεύτερων (και αχρείαστων) εκλογών πέφτει, αφήνοντας πίσω τα μικρά και μεγάλα συμβάντα της προεκλογικής περιόδου: τα βιαστικά μερεμέτια στη «γαλάζια πολυκατοικία» της ΝΔ, τον «υπαρκτό σουρρεαλισμό» του ΣΥΡΙΖΑ, την επιλογή της ήττας από το ΠΑΣΟΚ, τον πλήρη απομονωτισμό του ΚΚΕ, τους μπράβους της Χρυσής Αυγής. Από μια σκοπιά, όλα αυτά φαντάζουν μικρά και ασήμαντα σε μια χώρα που συνεχίζει να κλυδωνίζεται από την ακυβερνησία, μπροστά στο ορατό πλέον ενδεχόμενο της εξόδου από την ευρωζώνη και το ευρώ. Από αυτή τη σκοπιά, αν ήθελε κανείς να βρει ποια ήταν η κεντρική πολιτική είδηση των εκλογών, νομίζω πως θα έπρεπε να την αναζητήσει στην πρόσφατη συνέντευξη του Φρανσουά Ολάντ.

Στη συνέντευξη αυτή, λοιπόν, ο Ολάντ υποστήριξε πως είναι υπαρκτός ο κίνδυνος της εξόδου της Ελλάδας από το Ευρώ, αν η επόμενη κυβέρνηση επιλέξει τις μονομερείς καταγγελίες των διεθνών και διακρατικών συμβάσεων με τους δανειστές της. Η πολιτική σημειολογία έχει κι αυτή πάντα την αξία της. Τα λόγια αυτά ειπώθηκαν στην πρώτη μεγάλη συνέντευξη σε ξένο μέσο (που ήταν ένα μεγάλο ελληνικό κανάλι), την ώρα που ο ίδιος ανήγγειλε το πρόγραμμα μιας νέας πολιτικής στην Ευρώπη, και σε μια συγκυρία που οι Γάλλοι και Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες ανοίγουν ένα ενιαίο μέτωπο για την πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης, αναζητώντας νέα εργαλεία για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Ο Ολάντ, ο νέος πρωταγωνιστής της πλοκής, ξεκαθάρισε προχτές ποιο είναι το πολιτικό κάδρο της αλλαγής των πολιτικών στην Ευρώπη, ποια είναι τα όρια της επαναδιαπραγμάτευσης και ποιες είναι οι «πολιτικές οικογένειες» των κομμάτων που θα πάρουν τις ενδεχόμενες νέες πρωτοβουλίες.

Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, φαντάζει σχεδόν γραφική και γελοία η ταυτόχρονη δήλωση του κ. Τσίπρα : «το νόμισμα δεν είναι φετίχ». Γραφική μεν αλλά απόλυτα δικαιολογημένη ∙ γιατί στην Ευρώπη που περιγράφει ο Ολάντ, η «αριστερά» του κ. Τσίπρα και του κ. Λαφαζάνη δεν χωράει. Το θέμα όμως δεν είναι αν χωράει ο ΣΥΡΙΖΑ στην Ευρώπη αλλά αν χωράει η Ελλάδα, με την αποτύπωση της πλειοψηφικής βούλησης των Ελλήνων πολιτών στο σχήμα μιας νέας κυβέρνησης συνεργασίας. Γιατί ας μη το ξεχνάμε. Σε καμία δημοσκόπηση ως τώρα, δεν έχει αλλάξει αυτό το «σκληρό δεδομένο» : οι Έλληνες πολίτες επιθυμούν τη σταθερή παραμονή στην Ευρωζώνη και στο ευρώ, με παράλληλη αλλαγή των πολιτικών που τους οδήγησαν και στη λιτότητα και στη χρεοκοπία, και με μια κυβέρνηση συνεργασίας (και όχι αυτοδυναμίας), που θα υποχρεωθεί και να κυβερνήσει και να διαπραγματευτεί με τους Ευρωπαίους εταίρους.

Αν έχουν έτσι τα πράγματα, μένει να δούμε τη διάταξη των κομμάτων που θα διαμορφώσουν το περιεχόμενο αυτής της πολιτικής στις 18 του μηνός. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αυτό-εξαιρεθεί από αυτή τη διαδικασία γιατί έχει ήδη από τώρα επιλέξει το «φωτεινό μονοπάτι» της αιώνιας αντιπολίτευσης. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του αρχηγού του, δεν θα συμμετάσχει σε καμία «οικουμενική κυβέρνηση» και θα αποταθεί στο ΚΚΕ, στη ΔΗΜΑΡ και στους «Ανεξάρτητους Έλληνες» για να φτιάξει την «κυβερνώσα αριστερά». Το ΚΚΕ θα πει «όχι σε όλα», η ΔΗΜΑΡ θα επαναλάβει ότι δεν συμπορεύεται με «μονομερείς καταγγελίες» και οι (εντελώς «καμένοι») «Ανεξάρτητοι Έλληνες θα επικαλεστούν «διάφορα εθνικά ζητήματα». «Ήρεμα, ήσυχα κι απλά», που έλεγε και το παλιό τραγούδι, λοιπόν, ο ΣΥΡΙΖΑ θα αρκεστεί στην αντιπολίτευση, προσπαθώντας να καταγράψει το παράξενο «κομματικό ταμείο» του. Και το ταμείο αυτό, θα είναι εκρηκτικό. Για πρώτη φορά από την ίδρυση του, τα ψηλά νούμερα δεν θα τα έχουν φέρει οι «συνιστώσες» της ριζοσπαστικής αριστεράς κλπ. αλλά ένας κόσμος που θα έχει προέλθει από το «αγανακτισμένο» πελατειακό-λαϊκιστικό ΠΑΣΟΚ, το οποίο, την επόμενη μέρα, θα θέλει να έχει λόγο στο «μαγαζί – γωνία». Έτσι είναι ∙ όταν θεωρείς πως θα πουλάς ολίγον «κρατισμό του ‘80», ολίγον «δραχμή» και ολίγον «εθνοτσαμπουκά» πρέπει να είσαι έτοιμος, την επόμενη μέρα, να αντιμετωπίσεις τις «λεγεώνες του διαβόλου». Τα χειρότερα για τον ΣΥΡΙΖΑ αρχίζουν την επόμενη μέρα. Δυστυχώς ένα μεγάλο μέρος των παρενεργειών αυτού του «μεταλλαγμένου ΠΑΣΟΚ» θα τα υποστεί και η χώρα, όσο δεν υπάρχει σαφής διαφοροποίηση αυτής της (ως τώρα) τυχοδιωκτικής αριστεράς στο θέμα της κυβερνητικής ευθύνης, ή έστω στη στάση μιας ορθολογικής αντιπολίτευσης.

Μένει να δούμε τους δύο άλλους κρίσιμους παίκτες της κυβερνητικής λύσης αλλά και την ποιοτική τους αξιολόγηση σε ένα «εθνικό μέτωπο ευθύνης» απέναντι στην Ευρώπη. Η ΝΔ, βεβαρυμένη από την άθλια διακυβέρνηση Καραμανλή και τις αδιανόητες πιρουέτες της στο θέμα του Μνημονίου, βρίσκεται σήμερα να διεκδικεί με χαμηλά ποσοστά όχι την προοπτική της λύσης αλλά την διαχείριση του αδιεξόδου. Το ΠΑΣΟΚ μιλάει για «συνευθύνη» και «εθνικό σχέδιο ανάπτυξης», όταν λίγο πριν θεωρούσε πως αποκλειστική σωτηρία της χώρας ήταν αυτό το συγκεκριμένο Μνημόνιο που διέλυσε την κοινωνία. Η φερεγγυότητα των δύο αυτών κομμάτων είναι στο ναδίρ της πολιτικής τους δυναμικής, και σίγουρα δεν μπορούν να διαμορφώσουν ένα νέο «πολιτικό ορίζοντα προσδοκίας», πέρα από την άθροιση κοινοβουλευτικών εδρών για το σχηματισμό κυβέρνησης.

Στις επόμενες μέρες, λοιπόν, ο πραγματικός και αποφασιστικός πρωταγωνιστής των δεύτερων εκλογών είναι – και πρέπει να είναι - η ΔΗΜΑΡ., ακόμα και για εκείνους τους πολίτες που «ψήφισαν αλλιώς» στις πρώτες εκλογές. Επιμένω στην θετική ψήφο στη ΔΗΜΑΡ όχι μόνο γιατί απέκτησε έναν ρυθμιστικό ρόλο με το ποσοστό της αλλά κυρίως γιατί απέδειξε έμπρακτα ότι είναι έτοιμη να αποδεχτεί το μερίδιο της κυβερνητικής ευθύνης που της αναλογεί, γιατί διαθέτει ένα ρεαλιστικό πρόγραμμά χωρίς να εκθέτει τον τόπο σε νέες περιπέτειες και γιατί είναι η μόνη πολιτικά φερέγγυα δύναμη που μπορεί να συμβάλει στην προοδευτική διακυβέρνηση με ευρωπαϊκό προσανατολισμό, στο βαθμό, μάλιστα, που τα αποτελέσματα δεν θα ευνοούν την αυτοδυναμία, όπως αναμένεται.

Η ψήφος στη ΔΗΜΑΡ συμπυκνώνει τρία αιτούμενα για τον προοδευτικό κόσμο, «απ’ όπου κι αν προέρχεται» : α) την «εντολή για λύση» στο θέμα της κυβερνητικής ευθύνης, β) τον «τρίτο πόλο» για την ανασυγκρότηση του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού, της Ευρωαριστεράς και της πολιτικής Οικολογίας, και γ) το καταλυτικό «αριστερό ανάχωμα» απέναντι στα δύο μνημονιακά κόμματα – όχι της «συνευθύνης»- αλλά της συνυπαιτιότητας.

«Αυλαία και πάμε λοιπόν»! Μόνο που αυτή τη φορά, το καινούργιο έργο που θα κρίνει την τύχη της χώρας μπορεί να παιχτεί με καλύτερους όρους, για όσους προοδευτικούς πολίτες αποφασίσουν πως δεν θα είναι κομπάρσοι αλλά πρωταγωνιστές στην πολιτική σκηνή, ψηφίζοντας τη ΔΗΜΑΡ. Καλή ψήφο, λοιπόν! Με τρίτο πόλο, άλλη λύση, νέα εντολή!

-----

Ο Γιάννης Παπαθεοδώρου διδάσκει Νεοελληνική Φιλολογία

στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

Είναι υποψήφιος στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας της ΔΗΜΑΡ.