Γράμμα από την Αμερική για τον πόλεμο στο Ιράκ
Διονύσης Γουσέτης, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2007-04-27
Δυο βδομάδες που βρέθηκα στην Αμερική, είχα την ευκαιρία να διαβάσω, να ακούσω, να μιλήσω για θέματα που υποπτεύομαι ότι ενδιαφέρουν τον αναγνώστη. Πρόκειται για θέματα, της καθημερινότητας τα περισσότερα, που φανερώνουν μιαν αντιμετώπιση διαφορετική από τη δική μας.
Ένα τέτοιο θέμα είναι ο συνεχιζόμενος πόλεμος στο Ιράκ. Πριν από μόλις μερικούς μήνες, η πλειοψηφία των Αμερικανών υποστήριζε την πολιτική της κυβέρνησης Μπους και τη συνέχιση του πολέμου στο Ιράκ. Σήμερα, το 60% του πληθυσμού έχει ταχθεί υπέρ του τερματισμού του πολέμου και της αποχώρησης των στρατευμάτων. Στις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων φιγουράρει το βιβλίο του Τόμας Ρικς, ανταποκριτή της έγκυρης εφημερίδας "Ουάσιγκτον Ποστ" στο πεντάγωνο, με τον χαρακτηριστικό τίτλο "Φιάσκο".
Παρόμοια αντιστροφή διαθέσεων είχε σημειωθεί και στον πόλεμο του Βιετνάμ. Ας μην υπάρξει όμως σύγχυση: η αντίθεση σ εκείνο τον πόλεμο ενείχε, πέρα από τη φρίκη των φερέτρων που έφταναν στην πατρίδα, ισχυρή ιδεολογική φόρτιση. Πολλοί Αμερικανοί, όχι μόνο αριστεροί ή αριστερίζοντες, εκτιμούσαν τον αγώνα των Βιετκόνγκ για την ανεξαρτησία της πατρίδας τους και αποδοκίμαζαν το διεφθαρμένο καθεστώς Θιέου, μαριονέτα της κυβέρνησής τους. Ο αγώνας των Βιετκόνγκ ανταποκρινόταν στα αμερικανικά ιδεώδη της ελευθερίας και του πατριωτισμού. Έτσι εξηγείται η κατά τα λοιπά αξιοθαύμαστη έξαρση των Αμερικανών ενάντια στον ιμπεριαλισμό της πατρίδας τους, τέτοια που δε θυμάμαι να έχει υπάρξει σε άλλες χώρες.
Η αντίθεση στον πόλεμο του Ιράκ δεν εμφορείται από αντίστοιχα ιδεολογικά κίνητρα, αλλά μάλλον από την απογοήτευση για την αποτελεσματικότητά του. Το Ιράκ, όχι μόνο δεν μετατράπηκε σε μια δημοκρατική χώρα όπως υποσχέθηκε ο Μπους και όπως περίμεναν οι Αμερικανοί, αλλά αντίθετα σπαράσσεται από σφαγές. Δεν υπάρχει καμιά συμπάθεια προς έναν αντίπαλο που δεν είναι καν ξεκάθαρη η φυσιογνωμία του. Είναι οι Σουνίτες του πρώην δικτάτορα Σαντάμ; Είναι η Αλ Κάϊντα; Είναι οι Σιίτες που, αν και η αμερικανική εισβολή τους απάλλαξε από τη σανταμική καταπίεση, εντούτοις διαδηλώνουν απαιτώντας την αποχώρηση των δυνάμεων κατοχής; Ξέχασαν οι Σιίτες ότι η αμερικανική επέμβαση τους έδωσε την ευκαιρία να γιορτάσουν για πρώτη φορά, μετά από τριάντα χρόνια, τι δική τους γιορτή για τη γέννηση του Μωάμεθ; Και τελικά τι είδους αντίσταση είναι αυτή που κάθε μια πλευρά της εξοντώνει άοπλους και ανυποψίαστους συμπολίτες των άλλων πλευρών σχεδόν καθημερινά; Και πρόκειται για εσκεμμένες σφαγές, όχι για "παράπλευρες απώλειες" όπως τα θύματα της αμερικανικής εισβολής.
Δεν σκέφτεται ο μέσος Αμερικανός πολίτης ότι γι αυτό το μακελειό ευθύνη έχει και η κυβέρνησή του, η οποία με την εισβολή της ανέτρεψε τη δικτατορία του Σαντάμ -που με σιδηρά πυγμή διατηρούσε την πειθαρχία- και έδωσε έτσι χώρο στους θρησκευτικούς και άλλους φανατισμούς. Η όλη αμερικανική κοσμοθεωρία περί ατομικής ευθύνης δεν του επιτρέπει να εισέλθει στην ψυχολογία των μαζών. Οι εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί δεν αποτελούν θύματα των Αμερικανών, αλλά των φυσικών αυτουργών των δολοφονιών. Καθένας που σκοτώνει έχει ατομική ευθύνη.
Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι η ολοένα εντεινόμενη απομόνωση των ΗΠΑ από τους Ευρωπαίους συμμάχους τους θα ήταν μια αιτία για τη στροφή των Αμερικανών προς τον τερματισμό του πολέμου. Όμως όχι. Η ίδια αμερικανική κοσμοθεωρία πρεσβεύει ότι "δεν πληρώνουν οι Ευρωπαίοι το δικό μας στρατό και συνεπώς δεν θ αποφασίσουν αυτοί για το τι θα κάνει".
Αποδοκιμάζουν βέβαια οι Αμερικανοί, όχι όλοι βέβαια, τους βασανισμούς του Αμπού Γκραίημπ και του Γκουαντάναμο. Δεν παραλείπουν όμως να αντιτείνουν τις ανθρώπινες ασπίδες, τους αποκεφαλισμούς ομήρων, την αξιοποίηση τζαμιών ή νοσοκομειακών αυτοκινήτων για επιθέσεις εναντίον στρατιωτών τους ή και αμάχων.
Η αντιπολίτευση του Δημοκρατικού κόμματος έχει πιάσει όλη αυτή την κατάσταση της φθοράς και επείγεται να αποχωρήσει ο αμερικανικός στρατός το συντομότερο, ώστε να μην έχουν οι ίδιοι το πρόβλημα στην περίπτωση που θα εκλεγεί δικός τους πρόεδρος. Αλλιώς, είναι βέβαιον ότι θα βρεθούν στις ίδιες δυσκολίες που βρίσκεται τώρα ο Μπους, υποχρεωμένοι να κάνουν ό,τι και αυτός και να εισπράξουν τη φθορά που αυτός εισπράττει. Μια αποχώρηση των Αμερικανών μπορεί να σημάνει τη δημιουργία Κουρδικού κράτους στο βορρά και την ένοπλη επέμβαση της Τουρκίας. Μπορεί να σημάνει την κατάρρευση της σημερινής κυβέρνησης και την απόλυτη κυριαρχία των φανατικών Σιιτών, συνεπώς και του Ιράν. Τότε το Iσραήλ θα σκληρύνει αναγκαστικά την πολιτική του. Διαθέτει δε πυρηνικό οπλοστάσιο και το Ιράν ετοιμάζεται να αποκτήσει. Όλα αυτά όμως είναι πολύ περίπλοκα για τη σκέψη του μέσου Αμερικανού (αλλά και του Έλληνα) πολίτη.
e-mail: diongous@central.ntua.gr
Ένα τέτοιο θέμα είναι ο συνεχιζόμενος πόλεμος στο Ιράκ. Πριν από μόλις μερικούς μήνες, η πλειοψηφία των Αμερικανών υποστήριζε την πολιτική της κυβέρνησης Μπους και τη συνέχιση του πολέμου στο Ιράκ. Σήμερα, το 60% του πληθυσμού έχει ταχθεί υπέρ του τερματισμού του πολέμου και της αποχώρησης των στρατευμάτων. Στις βιτρίνες των βιβλιοπωλείων φιγουράρει το βιβλίο του Τόμας Ρικς, ανταποκριτή της έγκυρης εφημερίδας "Ουάσιγκτον Ποστ" στο πεντάγωνο, με τον χαρακτηριστικό τίτλο "Φιάσκο".
Παρόμοια αντιστροφή διαθέσεων είχε σημειωθεί και στον πόλεμο του Βιετνάμ. Ας μην υπάρξει όμως σύγχυση: η αντίθεση σ εκείνο τον πόλεμο ενείχε, πέρα από τη φρίκη των φερέτρων που έφταναν στην πατρίδα, ισχυρή ιδεολογική φόρτιση. Πολλοί Αμερικανοί, όχι μόνο αριστεροί ή αριστερίζοντες, εκτιμούσαν τον αγώνα των Βιετκόνγκ για την ανεξαρτησία της πατρίδας τους και αποδοκίμαζαν το διεφθαρμένο καθεστώς Θιέου, μαριονέτα της κυβέρνησής τους. Ο αγώνας των Βιετκόνγκ ανταποκρινόταν στα αμερικανικά ιδεώδη της ελευθερίας και του πατριωτισμού. Έτσι εξηγείται η κατά τα λοιπά αξιοθαύμαστη έξαρση των Αμερικανών ενάντια στον ιμπεριαλισμό της πατρίδας τους, τέτοια που δε θυμάμαι να έχει υπάρξει σε άλλες χώρες.
Η αντίθεση στον πόλεμο του Ιράκ δεν εμφορείται από αντίστοιχα ιδεολογικά κίνητρα, αλλά μάλλον από την απογοήτευση για την αποτελεσματικότητά του. Το Ιράκ, όχι μόνο δεν μετατράπηκε σε μια δημοκρατική χώρα όπως υποσχέθηκε ο Μπους και όπως περίμεναν οι Αμερικανοί, αλλά αντίθετα σπαράσσεται από σφαγές. Δεν υπάρχει καμιά συμπάθεια προς έναν αντίπαλο που δεν είναι καν ξεκάθαρη η φυσιογνωμία του. Είναι οι Σουνίτες του πρώην δικτάτορα Σαντάμ; Είναι η Αλ Κάϊντα; Είναι οι Σιίτες που, αν και η αμερικανική εισβολή τους απάλλαξε από τη σανταμική καταπίεση, εντούτοις διαδηλώνουν απαιτώντας την αποχώρηση των δυνάμεων κατοχής; Ξέχασαν οι Σιίτες ότι η αμερικανική επέμβαση τους έδωσε την ευκαιρία να γιορτάσουν για πρώτη φορά, μετά από τριάντα χρόνια, τι δική τους γιορτή για τη γέννηση του Μωάμεθ; Και τελικά τι είδους αντίσταση είναι αυτή που κάθε μια πλευρά της εξοντώνει άοπλους και ανυποψίαστους συμπολίτες των άλλων πλευρών σχεδόν καθημερινά; Και πρόκειται για εσκεμμένες σφαγές, όχι για "παράπλευρες απώλειες" όπως τα θύματα της αμερικανικής εισβολής.
Δεν σκέφτεται ο μέσος Αμερικανός πολίτης ότι γι αυτό το μακελειό ευθύνη έχει και η κυβέρνησή του, η οποία με την εισβολή της ανέτρεψε τη δικτατορία του Σαντάμ -που με σιδηρά πυγμή διατηρούσε την πειθαρχία- και έδωσε έτσι χώρο στους θρησκευτικούς και άλλους φανατισμούς. Η όλη αμερικανική κοσμοθεωρία περί ατομικής ευθύνης δεν του επιτρέπει να εισέλθει στην ψυχολογία των μαζών. Οι εκατοντάδες χιλιάδες νεκροί δεν αποτελούν θύματα των Αμερικανών, αλλά των φυσικών αυτουργών των δολοφονιών. Καθένας που σκοτώνει έχει ατομική ευθύνη.
Θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι η ολοένα εντεινόμενη απομόνωση των ΗΠΑ από τους Ευρωπαίους συμμάχους τους θα ήταν μια αιτία για τη στροφή των Αμερικανών προς τον τερματισμό του πολέμου. Όμως όχι. Η ίδια αμερικανική κοσμοθεωρία πρεσβεύει ότι "δεν πληρώνουν οι Ευρωπαίοι το δικό μας στρατό και συνεπώς δεν θ αποφασίσουν αυτοί για το τι θα κάνει".
Αποδοκιμάζουν βέβαια οι Αμερικανοί, όχι όλοι βέβαια, τους βασανισμούς του Αμπού Γκραίημπ και του Γκουαντάναμο. Δεν παραλείπουν όμως να αντιτείνουν τις ανθρώπινες ασπίδες, τους αποκεφαλισμούς ομήρων, την αξιοποίηση τζαμιών ή νοσοκομειακών αυτοκινήτων για επιθέσεις εναντίον στρατιωτών τους ή και αμάχων.
Η αντιπολίτευση του Δημοκρατικού κόμματος έχει πιάσει όλη αυτή την κατάσταση της φθοράς και επείγεται να αποχωρήσει ο αμερικανικός στρατός το συντομότερο, ώστε να μην έχουν οι ίδιοι το πρόβλημα στην περίπτωση που θα εκλεγεί δικός τους πρόεδρος. Αλλιώς, είναι βέβαιον ότι θα βρεθούν στις ίδιες δυσκολίες που βρίσκεται τώρα ο Μπους, υποχρεωμένοι να κάνουν ό,τι και αυτός και να εισπράξουν τη φθορά που αυτός εισπράττει. Μια αποχώρηση των Αμερικανών μπορεί να σημάνει τη δημιουργία Κουρδικού κράτους στο βορρά και την ένοπλη επέμβαση της Τουρκίας. Μπορεί να σημάνει την κατάρρευση της σημερινής κυβέρνησης και την απόλυτη κυριαρχία των φανατικών Σιιτών, συνεπώς και του Ιράν. Τότε το Iσραήλ θα σκληρύνει αναγκαστικά την πολιτική του. Διαθέτει δε πυρηνικό οπλοστάσιο και το Ιράν ετοιμάζεται να αποκτήσει. Όλα αυτά όμως είναι πολύ περίπλοκα για τη σκέψη του μέσου Αμερικανού (αλλά και του Έλληνα) πολίτη.
e-mail: diongous@central.ntua.gr
