Με το βλέμμα στις κάλπες
Τάσος Παππάς, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2022-03-16
Πολλοί δυτικοί ηγέτες προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία για να ανακάμψουν πολιτικά. Ο Μπάιντεν δεν τα πήγαινε καλά. Οι νομοθετικές πρωτοβουλίες του με σοσιαλδημοκρατικό άρωμα σκόνταφταν στην αντίσταση των Ρεπουμπλικανών και στα χαρακώματα που είχε στήσει η δεξιά πτέρυγα των Δημοκρατικών, η δημοφιλία του μειωνόταν, το φιάσκο της άτακτης αποχώρησης από το Αφγανιστάν τού έχει στοιχίσει, ο τραμπισμός τον απειλεί και έχει μπροστά του τις ενδιάμεσες εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις δεν ήταν ευνοϊκές.
Προσπαθεί να γυρίσει το παιχνίδι πιέζοντας φορτικά τον Πούτιν και στο διπλωματικό και στο οικονομικό πεδίο, πιέζοντας και τους δυτικούς συμμάχους του να πάρουν αποφάσεις που θα μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, προτιμώντας τις ακριβότερες λύσεις που προσφέρουν οι ΗΠΑ και αναγκάζοντάς τους να αυξήσουν θεαματικά τις αμυντικές δαπάνες τους, κάτι που θα ωφελήσει τις αμερικανικές εταιρείες.
Πολλές χώρες έχουν αρχίσει τις παραγγελίες. Ανάμεσά τους και αυτές που είχαν εξασφαλίσει ένα καθεστώς ουδετερότητας. Επιδίωξη του Μπάιντεν είναι να αναστήσει το ΝΑΤΟ, να υπονομεύσει τις προσπάθειες για τη δημιουργία ανεξάρτητου ευρωπαϊκού στρατού και να επιστρέψουν οι ΗΠΑ στην ηγεμονική θέση που είχαν και την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης. Μέχρι τώρα φαίνεται να τα καταφέρνει, αλλά ουδείς μπορεί να προδικάσει ότι αυτή η εξέλιξη θα αποτυπωθεί θετικά στις ενδιάμεσες εκλογές. Μερικές φορές, όπως έχει αποδειχτεί στο παρελθόν, οι ψηφοφόροι έχουν περίεργα κριτήρια επιλογής. Τόσο περίεργα που αιφνιδιάζουν δυσάρεστα τις καλοπληρωμένες ομάδες των επικοινωνιακών συμβούλων που πλαισιώνουν και συμβουλεύουν τους πολιτικούς ηγέτες. Για παράδειγμα, ο πατέρας της νίκης Τσόρτσιλ έχασε τις πρώτες εκλογές που έγιναν μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Τζόνσον ήταν περικυκλωμένος από σκάνδαλα, είχαν αρχίσει να εκδηλώνονται φυγόκεντρες τάσεις στο κόμμα του και διαφωνούντες βουλευτές μάζευαν υπογραφές για να ξεκινήσει η διαδικασία αποπομπής του. Με την κρίση στην Ουκρανία ελπίζει πως θα αποφύγει το μοιραίο για τον ίδιο και το κόμμα του. Ο Γάλλος πρόεδρος επιχειρεί να παίξει όλους τους ρόλους – και του σκληρού επικριτή του Πούτιν και του ειρηνοποιού. Πιθανότατα θα του βγει εκλογικά, αν κρίνουμε από το άνετο προβάδισμα που έχει έναντι των αντιπάλων του λίγες εβδομάδες πριν από τη μάχη στις κάλπες. Το ερώτημα είναι αν θα κερδίσει πόντους η στρατηγική του για την αυτονομία της Ευρώπης. Εδώ το πρόβλημα προκύπτει από τη διστακτική Γερμανία.
Ο Ταγίπ Ερντογάν βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση. Η οικονομική κρίση πλήττει τα στρώματα που τον στηρίζουν, τα φαινόμενα της φτώχειας έχουν πάρει εφιαλτικές διαστάσεις και για πρώτη φορά στα είκοσι χρόνια που διοικεί τη χώρα του οι δημοσκοπήσεις τον φέρνουν πίσω και από τον δήμαρχο της Αγκυρας και από τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης. Αποπειράται να παρέμβει στην ουκρανική κρίση για να εκτονώσει την οργή των Τούρκων πολιτών και μέχρι τώρα δεν τα έχει πάει άσχημα αφού συνομιλεί και με τη Δύση και με τη Ρωσία και με τους Ουκρανούς. Αν αυτό θα μεταφραστεί σε εκλογική απήχηση, κανείς δεν μπορεί να το εγγυηθεί. Τα είκοσι χρόνια στην εξουσία είναι πολλά και η φθορά δεν είναι εύκολο να περιοριστεί.
Στην ουκρανική κρίση ποντάρει και ο Ελληνας πρωθυπουργός, αν θεωρήσουμε έγκυρες τις πληροφορίες που κυκλοφορούν από κυβερνητικούς αξιωματούχους, ότι ο κ. Μητσοτάκης σκέφτεται στα σοβαρά τις πρόωρες εκλογές. Για όλα τα δεινά που μαστίζουν την ελληνική κοινωνία φταίει ο Πούτιν, κατά την ανάλυση υπουργών και φιλοκυβερνητικών δημοσιολόγων. Η προσδοκία τους; Οι πολίτες να εκθρονίσουν την ελπίδα, να βάλουν στη θέση της το στομφώδες τίποτα και να παραδοθούν στον επιθετικό κυνισμό.
Προσπαθεί να γυρίσει το παιχνίδι πιέζοντας φορτικά τον Πούτιν και στο διπλωματικό και στο οικονομικό πεδίο, πιέζοντας και τους δυτικούς συμμάχους του να πάρουν αποφάσεις που θα μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο, προτιμώντας τις ακριβότερες λύσεις που προσφέρουν οι ΗΠΑ και αναγκάζοντάς τους να αυξήσουν θεαματικά τις αμυντικές δαπάνες τους, κάτι που θα ωφελήσει τις αμερικανικές εταιρείες.
Πολλές χώρες έχουν αρχίσει τις παραγγελίες. Ανάμεσά τους και αυτές που είχαν εξασφαλίσει ένα καθεστώς ουδετερότητας. Επιδίωξη του Μπάιντεν είναι να αναστήσει το ΝΑΤΟ, να υπονομεύσει τις προσπάθειες για τη δημιουργία ανεξάρτητου ευρωπαϊκού στρατού και να επιστρέψουν οι ΗΠΑ στην ηγεμονική θέση που είχαν και την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης. Μέχρι τώρα φαίνεται να τα καταφέρνει, αλλά ουδείς μπορεί να προδικάσει ότι αυτή η εξέλιξη θα αποτυπωθεί θετικά στις ενδιάμεσες εκλογές. Μερικές φορές, όπως έχει αποδειχτεί στο παρελθόν, οι ψηφοφόροι έχουν περίεργα κριτήρια επιλογής. Τόσο περίεργα που αιφνιδιάζουν δυσάρεστα τις καλοπληρωμένες ομάδες των επικοινωνιακών συμβούλων που πλαισιώνουν και συμβουλεύουν τους πολιτικούς ηγέτες. Για παράδειγμα, ο πατέρας της νίκης Τσόρτσιλ έχασε τις πρώτες εκλογές που έγιναν μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Τζόνσον ήταν περικυκλωμένος από σκάνδαλα, είχαν αρχίσει να εκδηλώνονται φυγόκεντρες τάσεις στο κόμμα του και διαφωνούντες βουλευτές μάζευαν υπογραφές για να ξεκινήσει η διαδικασία αποπομπής του. Με την κρίση στην Ουκρανία ελπίζει πως θα αποφύγει το μοιραίο για τον ίδιο και το κόμμα του. Ο Γάλλος πρόεδρος επιχειρεί να παίξει όλους τους ρόλους – και του σκληρού επικριτή του Πούτιν και του ειρηνοποιού. Πιθανότατα θα του βγει εκλογικά, αν κρίνουμε από το άνετο προβάδισμα που έχει έναντι των αντιπάλων του λίγες εβδομάδες πριν από τη μάχη στις κάλπες. Το ερώτημα είναι αν θα κερδίσει πόντους η στρατηγική του για την αυτονομία της Ευρώπης. Εδώ το πρόβλημα προκύπτει από τη διστακτική Γερμανία.
Ο Ταγίπ Ερντογάν βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση. Η οικονομική κρίση πλήττει τα στρώματα που τον στηρίζουν, τα φαινόμενα της φτώχειας έχουν πάρει εφιαλτικές διαστάσεις και για πρώτη φορά στα είκοσι χρόνια που διοικεί τη χώρα του οι δημοσκοπήσεις τον φέρνουν πίσω και από τον δήμαρχο της Αγκυρας και από τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης. Αποπειράται να παρέμβει στην ουκρανική κρίση για να εκτονώσει την οργή των Τούρκων πολιτών και μέχρι τώρα δεν τα έχει πάει άσχημα αφού συνομιλεί και με τη Δύση και με τη Ρωσία και με τους Ουκρανούς. Αν αυτό θα μεταφραστεί σε εκλογική απήχηση, κανείς δεν μπορεί να το εγγυηθεί. Τα είκοσι χρόνια στην εξουσία είναι πολλά και η φθορά δεν είναι εύκολο να περιοριστεί.
Στην ουκρανική κρίση ποντάρει και ο Ελληνας πρωθυπουργός, αν θεωρήσουμε έγκυρες τις πληροφορίες που κυκλοφορούν από κυβερνητικούς αξιωματούχους, ότι ο κ. Μητσοτάκης σκέφτεται στα σοβαρά τις πρόωρες εκλογές. Για όλα τα δεινά που μαστίζουν την ελληνική κοινωνία φταίει ο Πούτιν, κατά την ανάλυση υπουργών και φιλοκυβερνητικών δημοσιολόγων. Η προσδοκία τους; Οι πολίτες να εκθρονίσουν την ελπίδα, να βάλουν στη θέση της το στομφώδες τίποτα και να παραδοθούν στον επιθετικό κυνισμό.