Μειονοτική ψήφος: Αντανάκλαση της πραγματικότητας;
Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, KReport, Δημοσιευμένο: 2023-06-11
Φαίνεται ότι μειονοτική ψήφος αποτελεί θεμιτό εκλογικό στόχο αλλά με ειδικές ανομολόγητες απαιτήσεις: O μειονοτικός της Θράκης είναι στιγματισμένος, είναι δακτυλοδεικτούμενος, είναι μουσουλμάνος απ’ έξω αλλά Τούρκος από μέσα, ενίοτε είναι Πομάκος ή Ρομά, άσχετα αν το επιθυμεί ή όχι.
Έτσι, διατηρείται γόνιμο έδαφος για κάθε είδους προσεταιρισμούς: εθνικού χαρακτήρα (βλ. τουρκική εξωτερική πολιτική και εθνικιστές), κομματικού (βλ. πολιτικές μαστίγιου και καρότου), θρησκευτικού (βλ. επιρροή των κορανικών σχολείων) ή απλώς πελατειακού χαρακτήρα (βλ. προνόμια, αποκλεισμοί και «φακελάκια» που μοιράζει το τουρκικό προξενείο, αλλά και το Γραφείο Πολιτικών Υποθέσεων της Ξάνθης, το οποίο παλαιότερα η Ντόρα Μπακογιάννη ορθώς είχε ζητήσει να κλείσει).
Η χωρίς προηγούμενο μη συμμόρφωση των ελληνικών δικαστηρίων με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αναφορικά με τους μειονοτικούς συλλόγους, όχι μόνο διασύρει την Ελλάδα ως αναξιόπιστο κράτος για την τήρηση του διεθνούς δικαίου, αλλά καθιστά το τουρκικό προξενείο θεμιτό προστάτη της μειονότητας.
Η ποινική δίωξη των εκλεγμένων μουφτήδων (εν πολλοίς εκλεκτών του τουρκικού προξενείου) κατά τη δεκαετία του 1990, η μη εκλογή διαχειριστικών συμβουλίων των κοινοτικών περιουσιών (βακούφια) από το 1964 μέχρι σήμερα (!), μεταξύ άλλων, αποτελούν μαύρες τρύπες των μειονοτικών πολιτικών των ελληνικών κυβερνήσεων, που τροφοδοτούν τις εκλογικές τάσεις και στάσεις των μειονοτικών ψηφοφόρων.
Αλλά και η υποχρηματοδότηση αναπτυξιακών προγραμμάτων στη Θράκη, με έμφαση στις μειονοτικές περιοχές, η μη ανανέωση του προγράμματος αναβάθμισης των μειονοτικών σχολείων (βλ. «πρόγραμμα για την εκπαίδευση των παιδιών της μειονότητας») αποτελούν θέματα που συνεχώς υπενθυμίζουν στους μειονοτικούς ότι η αρχή της ισότητας για αυτούς έχει διαφορετικό περιεχόμενο.
Η συνέπεια της Ελλάδας
Το άλλο μεγάλο ζήτημα αφορά τη συνέπεια της ελληνικής πολιτικής. Όταν η Ελλάδα αναλαμβάνει τον ρόλο της μητέρας-πατρίδας στο εξωτερικό, τότε μεταμορφώνεται: Ο λόγος και οι πρακτικές ορισμένων ελληνικών κυβερνήσεων ως προς την ελληνική μειονότητα στην Αλβανία, μάλλον ξεπερνούν τα όρια του θεμιτού ενδιαφέροντος.
Ένας εξωτερικός παρατηρητής θα έβλεπε συχνά αθέμιτη παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Αλβανίας. Αν συγκρίνει κανείς τα όσα, δίκαια ή άδικα καταμαρτυρεί η ελληνική πλευρά στην Τουρκία σχετικά με τη στήριξη μειονοτικών υποψηφίων στις εθνικές εκλογές, από τη μια πλευρά, και την ελληνική παρέμβαση σχετικά με την ποινική διαδικασία που ασκήθηκε, πιθανόν καταχρηστικά, κατά ενός από τους δύο μειονοτικούς υποψήφιους στις πρόσφατες τοπικές εκλογές στη Χιμάρα (Μάιος 2023), από την άλλη, ασφαλώς θα διαπιστώσει ακραία αναντιστοιχία.
Η απροβλημάτιστη στήριξη ενός από τους δύο υποψήφιους (και μάλιστα με σκοτεινό πολιτικό και ποινικό παρελθόν) από τον ίδιο τον Έλληνα πρωθυπουργό, φαντάζει τουλάχιστον ανακόλουθη σχετικά με την ρητορική που ασκείται στη Θράκη για παρεμβατικότητα από το τουρκικό προξενείο. Εξάλλου, δεν είναι λίγα τα παράδειγμα ανάμειξης στα εσωτερικά πράγματα της Αλβανίας από την Ελλάδα και της Τουρκίας στην Ελλάδα, ειδικά σε προεκλογικές περιόδους. Ασφαλώς, θα είχε ενδιαφέρον μια συγκριτική αποτίμηση τέτοιων πρακτικών στα Βαλκάνια!
Δύο αδυναμίες
Καταλήγοντας: Η στρεβλή συζήτηση στην όποια ανάμειξη του τουρκικού προξενείου στα εκλογικά πράγματα της Θράκης αποτελεί ένδειξη μιας διπλής αδυναμίας.
Πρώτη, η αδυναμία της μειονότητας να αποτελέσει ένα «φυσιολογικό» κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας, με τα επί μέρους και επάλληλα χαρακτηριστικά της, εθνικά, γλωσσικά, θρησκευτικά. Με διεκδικήσεις για τα δικαιώματα των μελών της, μειονοτικά και γενικά, για την κοινωνική πρόοδο, χωρίς ηγεμονικές εξαρτήσεις από τη μητέρα-πατρίδα. Με πολυφωνική πολιτική έκφραση μέσα στον πολιτικό στίβο των κομμάτων που εκπροσωπούν ιδεολογικές τάσεις στον πολιτικό άξονα «Δεξιά-Αριστερά», και όχι στη βάση της εθνικής ταυτότητας.
Δεύτερη αδυναμία είναι αυτή της ελληνικής πλειονότητας και κυρίως του ελληνικού κράτους που αρνείται να αποδεχτεί ότι η ιδιότητα του Έλληνα πολίτη μπορεί να συμπεριλάβει και άλλες εθνικές ή εθνοτικές ταυτότητες. Που αρνείται το καταστατικό πρόταγμα ότι η ουσιαστική ισότητα δεν συγχωρεί «εξαιρετικά μέτρα» και ότι το εθνικό συμφέρον δεν σημαίνει άσκηση πίεσης στη μειονότητα αλλά αντίθετα τη διασφάλιση της ισονομίας και τον ενεργητικό σεβασμό της διαφορετικότητας, αφού έτσι θα υπηρετεί το συμφέρον του ελληνικού λαού στο απόλυτο σύνολό του.
Ο Κ. Τσιτσελίκης είναι καθηγητής διεθνούς δικαίου δικαιωμάτων του ανθρώπου. Κοσμήτορας της Σχολής Οικονομικών και Περιφερειακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.
Χτες δημοσιεύσαμε το πρώτο εκ των δύο άρθρων του Κ. Τσιτσελίκη, Τι ζητούν οι Τούρκοι στη Θράκη; εδώ.