Στο κενό η πρωτοβουλία Mπλερ

Δεν περνά περισσότερος νεοφιλελευθερισμός στην Eυρώπη

Ελίζα Παπαδάκη, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2005-10-20

Φιλοδοξία της βρετανικής προεδρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυτό το εξάμηνο ήταν να προωθήσει μια νέα οικονομική στρατηγική, πολύ πιο φιλελεύθερη και εξωστρεφή ως προς τη λειτουργία των αγορών από τις πρακτικές που ακολουθούνται έως τώρα. Μόνον έτσι, διατείνονται ο Τόνι Μπλερ και ο επίδοξος διάδοχός του υπουργός Οικονομικών Γκόρντον Μπράουν, θα μπορέσει η Ευρώπη να καλύψει την υστέρησή της απέναντι στον υπόλοιπο κόσμο και να εξαλείψει την ανεργία που πλήττει 20 εκατομμύρια Ευρωπαίους σήμερα. Για να συζητηθούν οι προτάσεις της, η Βρετανία έχει συγκαλέσει έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα τέλη αυτού του μήνα.

Αλλά οι πολιτικές συνθήκες που επικρατούν στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες δεν ευνοούν τα βρετανικά σχέδια. H Άνγκελα Μέρκελ, στη συνηγορία τής οποίας προσέβλεπε ο Μπλερ, στις 27-28 Οκτωβρίου δεν θα έχει ακόμα καν αναλάβει την καγκελαρία της Γερμανίας, ενώ και όταν θα τεθεί επικεφαλής της νέας κυβέρνησης, θα υποχρεωθεί από τους σοσιαλδημοκράτες εταίρους της να μετριάσει τον ακραίο οικονομικό φιλελευθερισμό της, που άλλωστε φαίνεται να της κόστισε την άνετη εκλογική νίκη που περίμενε. H γαλλική πολιτική ηγεσία αναδιπλώνεται σε ακόμα εντονότερα προστατευτικές θέσεις - μόλις την περασμένη εβδομάδα ο Ζακ Σιράκ διαμαρτυρήθηκε στον πρόεδρο της Επιτροπής για τις ευρωπαϊκές παραχωρήσεις υπέρ των φτωχών αγροτικών χωρών στις διαπραγματεύσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Στην Ισπανία η σοσιαλιστική κυβέρνηση Θαπατέρο, που ασκεί μιαν επιτυχημένη οικονομική πολιτική και μειώνει την ανεργία, δεν έχει λόγους να συνταχθεί με τους Βρετανούς ενάντια στους άλλους Ευρωπαίους, καθώς μάλιστα προσδοκά να συνεχίσει να λαμβάνει σημαντικές χρηματοδοτήσεις από τον κοινοτικό προϋπολογισμό της επόμενης επταετίας, τον οποίο τορπίλισε ο Μπλερ τον Ιούνιο. Και στην Ιταλία φερέγγυα κυβέρνηση δεν υφίσταται - μόνο με τεχνάσματα αλλαγής του εκλογικού νόμου ελπίζει πλέον ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι να αποτρέψει τον Μάιο τη συντριπτική νίκη της Κεντροαριστεράς με επικεφαλής τον Ρομάνο Πρόντι που προεξοφλούν όλες οι δημοσκοπήσεις.

Ο Γκόρντον Μπράουν έθεσε πάντως σε κυκλοφορία μια μαχητική μπροσούρα (Global Europe: full-employment Europe, δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του βρετανικού υπουργείου Οικονομικών) για να προπαγανδίσει τις θέσεις του. Οι αρετές του φυλλαδίου αυτού βρίσκονται στη σαφήνεια της διάγνωσης: H παγκοσμιοποίηση, υποστηρίζει, θέτει θεμελιώδη ερωτήματα για τα παραδοσιακά μοντέλα ευρωπαϊκής ανάπτυξης. Επί δεκαετίες η οικονομική ολοκλήρωση επιδιωκόταν σε ευρωπαϊκό επίπεδο: ευρωπαϊκές ροές κεφαλαίων, εταιρείες, μάρκες, αντί για εθνικές. Σήμερα ωστόσο κυριαρχούν οι παγκόσμιες ροές, εταιρείες, μάρκες, τεχνολογίες. Το ζήτημα δεν είναι πια μόνο πώς θα ολοκληρώνεται εσωτερικά η Ευρώπη, αίροντας τους φραγμούς στην κίνηση των κεφαλαίων, της εργασίας, των αγαθών και των υπηρεσιών, αλλά πώς οι 25 θα ανοιχθούν στον υπόλοιπο κόσμο.

H υπόθεση ήταν, εξηγεί, ότι η κοινή αγορά θα γινόταν ενιαία, η ενιαία αγορά θα γεννούσε το ενιαίο νόμισμα, ίσως και μιαν ομοσπονδιακή δημοσιονομική πολιτική με εναρμόνιση της φορολογίας, για να προχωρήσει κατόπιν σε ένα υπερεθνικό κράτος. Αλλά οι μετατοπίσεις στην παγκόσμια οικονομική δραστηριότητα, με την άνοδο της Κίνας, της Ινδίας και άλλων γρήγορα αναπτυσσομένων οικονομιών που βασίζονται στον παγκόσμιο καταμερισμό της παραγωγής αγαθών και στις παγκόσμιες ροές κεφαλαίων, θέτουν σήμερα προκλήσεις που δεν μπορούσαν να είχαν προβλέψει οι ιδρυτές της της Ευρώπης. Μολονότι μερικές χώρες-μέλη έχουν σχετικά καλές επιδόσεις, συνολικά η Ευρώπη χάνει έδαφος υπέρ των ανταγωνιστών της σε πέντε τομείς-κλειδιά: μεγέθυνση, επίδοση αγοράς εργασίας, δεξιότητες, καινοτομία και επιχειρηματικότητα.

H αδυναμία της βρετανικής πρωτοβουλίας συνίσταται ωστόσο στις πολιτικές της προτάσεις. Πεντέμισι χρόνια μετά τη σύνοδο της Λισαβώνας, το φυλλάδιο του Μπράουν επαναλαμβάνει για να προεκτείνει σε περισσότερο φιλελεύθερη κατεύθυνση τους στόχους που είχαν αποφασισθεί τότε, χωρίς να αναρωτηθεί πού προσέκρουσε η υλοποίησή τους εν τω μεταξύ: εθνικές πολιτικές εκπαίδευσης και δεξιοτήτων, μέτρα για την απασχολησιμότητα, άνοιγμα των αγορών της κοινής ωφέλειας και των υπηρεσιών, κατάργηση επιδοτήσεων, ανταγωνιστικά φορολογικά συστήματα, ρυθμιστική μεταρρύθμιση που να διευκολύνει τις επιχειρήσεις, αναπροσανατολισμός του κοινοτικού προϋπολογισμού ώστε να στηρίζει τους κλάδους του αύριο που βασίζονται στη γνώση, την έρευνα και ανάπτυξη, περισσότερη οικονομική συνεργασία με την Αμερική αφενός, με την Ασία αφετέρου. Αναγνωρίζει ότι «η ενιαία αγορά είναι κοινωνική δομή», για να δεχθεί όμως μόνο την πληροφόρηση και προστασία των καταναλωτών, την αμοιβαία αναγνώριση προσόντων και τη μεταφορά παροχών ώστε να μετακινούνται ελεύθερα οι εργαζόμενοι, την πληροφόρηση και διαβούλευση των εργαζομένων στις κινήσεις κεφαλαίων.

Δεν κατανοεί τις ισχυρές κοινωνικές αντιστάσεις απέναντι σε πολιτικές που υποβαθμίζουν πλατιά στρώματα εργαζομένων. Και δεν δίνει καμιά απάντηση σε διαπιστώσεις όπως: «H απώλεια διαπραγματευτικής δύναμης των μισθωτών, που συνδέεται με την απειλή των μετεγκαταστάσεων, με τις απώλειες βιομηχανικών θέσεων εργασίας, με ένα υψηλό επίπεδο ανεργίας, διαστρεβλώνει την κατανομή του εισοδήματος υπέρ του κεφαλαίου και εις βάρος της εργασίας», με αποτέλεσμα μιαν αυτοκαταστροφικά βραχυπρόθεσμη επενδυτική λογική των διογκουμένων κερδών (Patrick Artus, Marie-Paule Virard, Le capitalisme est en train de s’ autodιtruire, εκδόσεις La Dιcouverte, μόλις κυκλοφόρησε).

Θέματα επικαιρότητας: Η Ευρώπη των 25

Η κρίση δεν είναι μόνο οι αριθμοί

Ρoul Νyrup Rasmussen, 2009-05-27

Τα στοιχεία για την κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας...

Περισσότερα
Ελίζα Παπαδάκη

Η ελληνική υπερχρέωση επηρεάζει την Ευρωζώνη!

Ελίζα Παπαδάκη, 2008-12-14

"Ακούγεται κάπως αστεία η ανησυχία ότι η σταθερότητα...

Περισσότερα

Υποχωρήσεις στους ρύπους των νέων εταίρων

Χριστίνα Πουλίδου, 2008-12-14

Στις “Ιστορίες του κ. Κόινερ” του Μπρέχτ, ο κ. Κόινερ παρατήρησε...

Περισσότερα
Μιχάλης Σαμπατακάκης

Η Σύνοδος Κορυφής «ώδινεν όρος και έτεκεν μυν».

Μιχάλης Σαμπατακάκης, 2008-11-07

Μιχάλης Σαμπατακάκης, μέλος της Πολιτικής Γραμματείας...

Περισσότερα

Ο ρατσισμός σαρώνει την Ιταλία

Philippe Ridet, 2008-10-26

Κανονικά, το γεγονός δεν θα έπρεπε να έχει ξεπεράσει τα...

Περισσότερα
Ελίζα Παπαδάκη

Το δεύτερο βήμα της Ευρώπης

Ελίζα Παπαδάκη, 2008-10-23

Με τις αποφάσεις των 15 ηγετών της ευρωζώνης στις 12 Οκτωβρίου,...

Περισσότερα
Σωτήρης Βαλντέν

Χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη

Σωτήρης Βαλντέν, 2008-06-15

Oχι, δεν αναπολώ την «Ευρώπη των 15». Το να αναπολείς το παρελθόν...

Περισσότερα
Δημήτρης Χατζησωκράτης

Ακόμη μια φορά το Μάαστριχτ μπροστά μας.

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2008-05-04

Το 1992 ο ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ψήφισε, κριτικά, ΥΠΕΡ της επικύρωσης...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Bing bang στην Κεντροαριστερά

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2024-10-06

...Ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία οφείλει να συμμετέχει...

Ζητούμενο η ποιότητα  της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Ζητούμενο η ποιότητα της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

2024-09-28

Αν την ευθύνη για την χρεοκοπία και την πολυεπίπεδη κρίση...

Πάμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ

Πάμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ

2024-09-26

Πιστεύω ότι η ελληνική κοινωνία χρειάζεται έναν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ...

Θόδωρος Τσίκας

Κρίσιμο όριο ο χειμώνας για το ουκρανικό μέτωπο

Θόδωρος Τσίκας, 2024-09-29

Ο χειμώνας αλλάζει τις συνθήκες του πολέμου στην περιοχή...

Γεράσιμος Μοσχονάς

Λάμψη, ταλέντο και μετά κενό

Γεράσιμος Μοσχονάς, 2024-09-22

Εν αρχή ην το γνωστικό κενό. Η μη καλή γνώση της χώρας, του...

Γιάννης Δρόσος

Η καθαίρεση

Γιάννης Δρόσος, 2024-09-16

Για ζητήματα κρίνει αποφασιστικά το ίδιο το κόμμα, μέσω...

Στέργιος Καλπάκης

3 σημεία για την επόμενη ημέρα στον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ

Στέργιος Καλπάκης, 2024-09-12

Η διχαστική ομιλία Κασσελάκη στην έναρξη των εργασιών της...

Ελληνοτουρκικά, εξαΰλωση του ρεαλισμού

Κώστας Κωστής, 2024-09-22

Δεν είμαι ειδικός στις διεθνείς σχέσεις, πολύ περισσότερο...

Καταστατικό ΣΥΡΙΖΑ: Από την άγνοια, στη διαστρέβλωσή του

Τρύφων Αλεξιάδης, 2024-09-14

Οι πρόσφατες εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, έφεραν ξανά στη δημοσιότητα...

Μαρία Ρεπούση

Η μεγάλη περιπέτεια του ΣΥΡΙΖΑ

Μαρία Ρεπούση, 2024-09-14

Μετά τη διπλή ήττα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στις...

Θανάσης Θεοχαρόπουλος

H δημοκρατία έχει κανόνες, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. προχωρά μπροστά

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2024-09-11

Πριν από περίπου έναν χρόνο εκλέχθηκε πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική...

Κώστας Καλλίτσης

Καθημερινότητα και μεταρρυθμίσεις

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-08

Μεταρρυθμίσεις ή φροντίδα για την καθημερινότητα; Συνήθως...

×
×