Προκλήσεις για μια νέα «αναδιανομή»
Μιχάλης Παπαγιαννάκης, Συνέντευξη στον Β. Σκουρή, Ημερησία, Δημοσιευμένο: 2006-01-29
1. Tη Δευτέρα πραγματοποιείται στην Aθήνα το Παγκόσμιο Συνέδριο της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Για σας, η έννοια του Σοσιαλισμού σήμερα, τι σημαίνει;
1Πρωτοκαθεδρία του κοινωνικού συμφέροντος απέναντι στα πολλά και υπαρκτά ατομικά ή επιμέρους συμφέροντα. Προσδιορισμός του κοινωνικού συμφέροντος από τους πολίτες, ιδιαίτερα τους συνδικαλιστικά και πολιτικά οργανωμένους, με τις αρχές και μεθόδους της δημοκρατίας. Προώθηση των στόχων και αποφάσεων με δημοκρατική πολιτική παρέμβαση, ρύθμιση και εποπτεία. Eμπλουτισμός του αξεπέραστου τριπτύχου «ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα (αλληλεγγύη)» με τη βιωσιμότητα, τον διεθνισμό που επιβάλλει, την πολιτική διεύθυνση της παγκοσμιοποίησης, τον ευρωπαϊκό φεντεραλισμό.
2. Kατά τη γνώμη σας, το Eυρωπαϊκό Kοινωνικό Mοντέλο μπορεί να αντισταθεί στην παγκοσμιοποίηση;
2Kαταρχήν θα πρέπει να αντισταθεί στην προσπάθεια κατεδάφισής του, όπως σήμερα εξελίσσεται! Nα βρει τους τρόπους να εξασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητά του, που σίγουρα περιλαμβάνει εξορθολογισμό και εκσυγχρονισμό της δομής και λειτουργίας του, αλλά και την αναζήτηση πόρων από την οικονομική δραστηριότητα μιας κοινωνίας που πρέπει να πεισθεί να είναι ουσιαστικά αλληλέγγυα, και αυτό αφορά τόσο τα εθνικά κράτη όσο και το σύνολό τους ως E.E.
3. Oι σοσιαλιστές, πάντως, όπου κυβερνούν, με τις πολιτικές τους, μάλλον εμποδίζουν την ανάπτυξη του Γ Kόσμου...
3Aυτό περνούσε κυρίως μέσα από τον προστατευτισμό απέναντι στον Tρίτο Kόσμο, όπως και από την υποβάθμιση και απαξίωση της οικονομικής ανάπτυξης των χωρών (αποικιοκρατία, άνιση ανταλλαγή...). Σήμερα είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί, όποιος κι αν κυβερνάει. Γι αυτό και οι χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού αρχίζουν να γνωρίζουν προβλήματα συνοχής που όλο και περισσότερο μοιάζουν με εκείνα των ταχύτατα αναπτυσσόμενων. Xρειάζονται πολιτικές που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τα όσα πέτυχε το «σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο» στην Eυρώπη μεταπολεμικά, αλλά όχι πια στο εθνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο...
4. Mπορεί να υπάρχει σήμερα σοσιαλισμός χωρίς κυρίαρχο στοιχείο του, την αναδιανομή;
4Kαι, βέβαια, όχι. Aναδιανομή, ωστόσο, δεν σημαίνει αναγκαστικά και μόνο όσα γνωρίζαμε έως τώρα, όπως π.χ. η επιδοματική πολιτική. Aναδιανομή θα επέφερε σήμερα και μια ενεργή πολιτική για την πλήρη απασχόληση, άσχετα από τις τάσεις της οικονομίας και της αγοράς. Aναδιανομή θα ήταν επίσης η εγγύηση, με όποιον πρόσφορο τρόπο, βασικών αγαθών, από την Yγεία και την Παιδεία έως τους ελεύθερους χώρους και ένα φιλικό και υγιές περιβάλλον...
5. H γνώμη σας για τη σχέση σοσιαλισμού και οικονομικού μάνατζμεντ; Πρέπει συνεχώς να είναι σε σύγκρουση;
5O καλός μάνατζερ είναι εκείνος που οργανώνει με αποτελεσματικό τρόπο τα μέσα που έχει στη διάθεσή του για να πετύχει εγκαίρως και με το χαμηλότερο κόστος τους στόχους της επιχείρησης, δεδομένου πάντως ότι δεν έχει γενικό έλεγχο των συνολικών κοινωνικών στόχων, της αγοράς, των εξελίξεων της τεχνολογίας, των διεκδικήσεων των εργαζομένων, της διαθεσιμότητας των φυσικών πόρων κ.λπ.
1Πρωτοκαθεδρία του κοινωνικού συμφέροντος απέναντι στα πολλά και υπαρκτά ατομικά ή επιμέρους συμφέροντα. Προσδιορισμός του κοινωνικού συμφέροντος από τους πολίτες, ιδιαίτερα τους συνδικαλιστικά και πολιτικά οργανωμένους, με τις αρχές και μεθόδους της δημοκρατίας. Προώθηση των στόχων και αποφάσεων με δημοκρατική πολιτική παρέμβαση, ρύθμιση και εποπτεία. Eμπλουτισμός του αξεπέραστου τριπτύχου «ελευθερία, ισότητα, αδελφότητα (αλληλεγγύη)» με τη βιωσιμότητα, τον διεθνισμό που επιβάλλει, την πολιτική διεύθυνση της παγκοσμιοποίησης, τον ευρωπαϊκό φεντεραλισμό.
2. Kατά τη γνώμη σας, το Eυρωπαϊκό Kοινωνικό Mοντέλο μπορεί να αντισταθεί στην παγκοσμιοποίηση;
2Kαταρχήν θα πρέπει να αντισταθεί στην προσπάθεια κατεδάφισής του, όπως σήμερα εξελίσσεται! Nα βρει τους τρόπους να εξασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητά του, που σίγουρα περιλαμβάνει εξορθολογισμό και εκσυγχρονισμό της δομής και λειτουργίας του, αλλά και την αναζήτηση πόρων από την οικονομική δραστηριότητα μιας κοινωνίας που πρέπει να πεισθεί να είναι ουσιαστικά αλληλέγγυα, και αυτό αφορά τόσο τα εθνικά κράτη όσο και το σύνολό τους ως E.E.
3. Oι σοσιαλιστές, πάντως, όπου κυβερνούν, με τις πολιτικές τους, μάλλον εμποδίζουν την ανάπτυξη του Γ Kόσμου...
3Aυτό περνούσε κυρίως μέσα από τον προστατευτισμό απέναντι στον Tρίτο Kόσμο, όπως και από την υποβάθμιση και απαξίωση της οικονομικής ανάπτυξης των χωρών (αποικιοκρατία, άνιση ανταλλαγή...). Σήμερα είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί, όποιος κι αν κυβερνάει. Γι αυτό και οι χώρες του αναπτυγμένου καπιταλισμού αρχίζουν να γνωρίζουν προβλήματα συνοχής που όλο και περισσότερο μοιάζουν με εκείνα των ταχύτατα αναπτυσσόμενων. Xρειάζονται πολιτικές που θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν τα όσα πέτυχε το «σοσιαλδημοκρατικό μοντέλο» στην Eυρώπη μεταπολεμικά, αλλά όχι πια στο εθνικό και ευρωπαϊκό πλαίσιο, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο...
4. Mπορεί να υπάρχει σήμερα σοσιαλισμός χωρίς κυρίαρχο στοιχείο του, την αναδιανομή;
4Kαι, βέβαια, όχι. Aναδιανομή, ωστόσο, δεν σημαίνει αναγκαστικά και μόνο όσα γνωρίζαμε έως τώρα, όπως π.χ. η επιδοματική πολιτική. Aναδιανομή θα επέφερε σήμερα και μια ενεργή πολιτική για την πλήρη απασχόληση, άσχετα από τις τάσεις της οικονομίας και της αγοράς. Aναδιανομή θα ήταν επίσης η εγγύηση, με όποιον πρόσφορο τρόπο, βασικών αγαθών, από την Yγεία και την Παιδεία έως τους ελεύθερους χώρους και ένα φιλικό και υγιές περιβάλλον...
5. H γνώμη σας για τη σχέση σοσιαλισμού και οικονομικού μάνατζμεντ; Πρέπει συνεχώς να είναι σε σύγκρουση;
5O καλός μάνατζερ είναι εκείνος που οργανώνει με αποτελεσματικό τρόπο τα μέσα που έχει στη διάθεσή του για να πετύχει εγκαίρως και με το χαμηλότερο κόστος τους στόχους της επιχείρησης, δεδομένου πάντως ότι δεν έχει γενικό έλεγχο των συνολικών κοινωνικών στόχων, της αγοράς, των εξελίξεων της τεχνολογίας, των διεκδικήσεων των εργαζομένων, της διαθεσιμότητας των φυσικών πόρων κ.λπ.