ΑΝΑΝΕΩΣΗ στη δράση
ΤΟΛΜΗ στην πολιτική
ΕΥΘΥΝΗ για την κοινωνία και τη χώρα
Παραμονές της ανανεωμένης πρωτοβουλίας του ΟΗΕ, η χαοτική κατάσταση για το Κυπριακό βγήκε ξανά στο φως με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο. Ο αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β’ δηλώνει στην εφημερίδα «Πολίτης»: «Ο πρόεδρος σε συζητήσεις που είχαμε μου έλεγε πως έβλεπε τη λύση δύο κρατών και εγώ διαφώνησα έντονα μαζί του…».
Μέχρι τώρα γνωρίζαμε τον «εθνικισμό του εμβολίου». Τώρα -και θα μας επιτρέψετε τον νεολογισμό- βλέπουμε μπροστά μας τον νεποτισμό του εμβολίου: μετά το επικοινωνιακό υπερθέαμα και τις φωτογραφίες με το εμβόλιο, τα κυβερνητικά στελέχη διαγκωνίζονται για να εμβολιαστούν παρακάμπτοντας γιατρούς, νοσηλευτές, ηλικιωμένους.
‘Ηταν αρχές Σεπτεμβρίου όταν σε έναν εργασιακό χώρο στη Βόρεια Ελλάδα καταγράφηκαν 191 κρούσματα. Δεν χρειάστηκε να περάσει ούτε ένας μήνας μέχρι να προκύψει δεύτερο αντίστοιχο περιστατικό με 114 κρούσματα αυτή τη φορά. Βρισκόμασταν ακόμα στην περίοδο που η κυβέρνηση ζούσε την αυταπάτη ότι η χώρα δεν θα αντιμετωπίσει ένα δεύτερο κύμα της πανδημίας. Είχαμε μόλις βγει από ένα καλοκαίρι όπου κυριαρχούσε το μοτίβο για τις ευθύνες της «νεολαίας που γλεντάει» και για τις πλατείες.
Η σημερινή πανδημία μάς εφοδίασε με χρήσιμα συμπεράσματα. Αρχικά αποδείχθηκε η αξία των ισχυρών δημόσιων συστημάτων υγείας παγκοσμίως και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η αναγκαιότητα αμοιβαιοποίησης του χρέους που διογκώνεται εντός μιας κρίσης. Τέλος, αναδείχθηκε η ανάγκη, σε περιόδους που για υγειονομικούς λόγους επιβάλλεται η κοινωνική αποστασιοποίηση, να θωρακίζεται η Δημοκρατία. Γιατί, ιδιαίτερα στη χώρα μας, τα μέτρα περιορισμού της κίνησης των πολιτών αξιοποιήθηκαν από την κυβέρνηση της Ν.Δ. για να επιδείξει έναν πρωτοφανή αυταρχισμό.
Η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης θα οδηγήσει και στον ολοκληρωτικό «αφανισμό» της επικουρικής σύνταξης, μια για πάντα
Το έτος 2021 αποδεικνύεται περίτρανα «έτος απορρύθμισης της εργασίας και της κοινωνικής ασφάλισης». Είναι προφανές ότι το δεύτερο μεγάλο «θύμα» της πανδημίας, μετά τη δημόσια υγεία, είναι οι εργασιακές σχέσεις και η δημόσια κοινωνική ασφάλιση. Φρόντισε άλλωστε γι’ αυτό η κυβέρνηση, που λίγο πριν από την εκπνοή του έτους, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος στη Βουλή, επέφερε νέα χτυπήματα στην εργασία και κατά συνέπεια στα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων:
Το κάλεσμα του Φραγκίσκου "να ξαναρχίσουμε να ονειρευόμαστε" τον κόσμο μετά τον κορωνοϊό συνοψίζει το πάντρεμα οικολογικού και κοινωνικού ζητήματος
Στα 84 του, ο Πάπας Φραγκίσκος εξέδωσε, ταυτόχρονα σε ιταλικά, ισπανικά, αγγλικά και γερμανικά, το πιο πολιτικό του βιβλίο (“Ας ξαναρχίσουμε να ονειρευόμαστε”), όπου, συνοψίζοντας ευκρινώς τη θέση του κατά του νεοφιλελευθερισμού, θέτει τα όρια των προτάσεών του.
Τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 11ης Δεκεμβρίου δεν ικανοποίησαν όλους εκείνους που πιστεύουν ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση κινείται με ιδιοσυγκρασιακούς αυτοματισμούς στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των κρατών-μελών της. Παρά το γεγονός, όμως, ότι η ΕΕ είναι ένας υπερεθνικός Οργανισμός, στηριζόμενος στην αρχή της αλληλεγγύης, είναι, παράλληλα, και ένας μηχανισμός που αποτελείται από 27 μέρη, τα οποία έχουν κάθε λόγο να προσπαθούν να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους, και, συνεπώς, να μετριάσουν το βεληνεκές της αλληλεγγύης, εκεί που αυτά μπορεί να θιγούν.
Υπήρξαν πολλές αντιδράσεις στην έκθεση Πισσαρίδη - θετικές και αρνητικές. Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να αναπτύξω έξι προτάσεις που αρθρώνουν αρνητικά και θετικά στοιχεία της έκθεσης.
1. Ξεκινώ από τις νεοφιλελεύθερες προτάσεις του σχεδίου Πισσαρίδη. Το μεγαλύτερο βάρος δίνεται στην αγορά. Το κράτος πρέπει να παίζει κυρίως ρυθμιστικό ρόλο, δηλαδή να δημιουργεί ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο οι ιδιωτικές επενδύσεις να είναι αποτελεσματικές, να οδηγούν στην ανάπτυξη. Βέβαια, το σχέδιο αναφέρεται στις κρατικές επενδύσεις, αλλά η έμφαση είναι στις ιδιωτικές.
Ο Πάπας Φραγκίσκος άφησε την επίγεια πόλη ίσως για την ουράνια, ίσως και για καμία πόλη. Αλλά το σε ποια πόλη θα πάει, καμία σημασία δεν έχει με το ότι αυτός άλλαξε προς το καλύτερο την πόλη στην οποία έζησε. Συνεχιστής του διακοπέντος από τους προηγούμενους Πάπες έργου δύο πολύ μεγάλων Παπών: του Ιωάννη ΚΓ’ (1958-1963) και του Παύλου ΣΤ’ (1963-1978)...
Πάνω από 8.300 λέξεις είχαν οι διατάξεις του πρώτου νόμου αυτής της κυβέρνησης (4777/2021) για την «ασφάλεια και προστασία των ΑΕΙ». Ηταν μια υπέροχη έκθεση φαντασίας και ο νόμος εμπεριείχε, εκτός από τη μακαρίτισσα πανεπιστημιακή αστυνομία, πολλά ηλεκτρονικά παραφερνάλια.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος μιλώντας στο ΜEGA για το θέμα των συνεργασιών είπε μεταξύ άλλων: «Η πλειοψηφία των πολιτών λέει “βρείτε τα” για να έχουμε μiα λύση απέναντι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Ο ΣΥΡΙΖΑ πήρε μία πρωτοβουλία και είπαμε ότι είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε. Από το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Αριστερά υπήρξε άρνηση ή καθυστέρηση προκειμένου να διαμορφωθεί προοδευτική απάντηση. Αποδείχθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων».
Θεσμοί υπάρχουν», που θα ‘λεγε και ο Γιώργος Παπανδρέου, «αρκεί εμείς να τους προσέξουμε και αυτοί να τους εφαρμόζουν». Δυστυχώς, οι θεσμοί διαφάνειας στην Ελλάδα είναι σαν τα χωριά Ποτέμκιν. Στήνονται σαν σκηνικό για βαρύγδουπες συνεντεύξεις Τύπου με δηλώσεις όπως «βάζουμε τέλος σε ένα καθεστώς αδιαφάνειας…». Και μετά σιωπή…
Πολλούς Απρίληδες πριν, το 1967, οι Ελληνες άκουγαν τον αρχιπραξικοπηματία Γεώργιο Παπαδόπουλο να υποδύεται τον γιατρό, βέβαιος ότι η τραγελαφική καθαρεύουσά του ήταν η γλώσσα του Πλάτωνα: «Ευρισκόμεθα ενώπιον ενός ασθενούς, τον οποίον έχομεν επί της χειρουργικής κλίνης. Οι περιορισμοί τους οποίους θα επιβάλωμεν είναι το δέσιμον του ασθενούς». Εκτοτε, οποιαδήποτε ιατρικού τύπου μεταφορά προς εξήγηση (παρα)πολιτικών αποφάσεων μάς προκαλεί φρίκη και φόβο.
Το καλό κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις μπορεί να διατηρηθεί για κάποιο διάστημα, που δε γνωρίζουμε πόσο θα είναι ούτε και γνωρίζουμε τι μπορεί να το αλλάξει. Ένα πρώτο τεστ της αντοχής του θα πρέπει να είναι οι επικείμενες έρευνες της αμερικανικής εταιρίας Chevron σε περιοχές που καλύπτονται από το τουρκολιβυκό μνημόνιο , το οποίο η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει ως έγκυρο. Και επειδή η περιοχή βρίσκεται στη Λιβυκή πλευρά του μνημονίου, η Τουρκία μπορεί να μην επέμβει
Ο γεωοικονομικός και γεωπολιτικός παγκόσμιος μετασχηματισμός και οι ανακατατάξεις που συντελούνται στην ευρωπαϊκή ήπειρο κατά την δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, ουσιαστικά, έχουν στο υπόβαθρο τους, μεταξύ άλλων, την κυριαρχία της μετάβασης της ψηφιακής τεχνολογίας, της τεχνητής νοημοσύνης και των σπάνιων γαιών στην παραγωγή, την οικονομία και την κοινωνία.
Την ίδια μέρα που ανακοινώθηκε η αύξηση του κατώτατου μισθού ανακοινώθηκαν και τα στοιχεία της Eurostat που έδειξαν ότι οι Έλληνες παραμένουν προτελευταίοι σε αγοραστική δύναμη σε όλη την Ε.Ε., ξεπερνώντας μόνον τη Βουλγαρία. Χθες, στην κυριακάτικη καθιερωμένη ανάρτησή του, ο πρωθυπουργός μάς ενημέρωσε ότι «η Ελλάδα πλέον βρίσκεται στην 11η θέση ανάμεσα στις 22 χώρες της Ε.Ε. που έχουν θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό σε ό,τι αφορά το ύψος του μικτού βασικού μισθού και στη 13η θέση ως προς την αγοραστική δύναμη».
Μόνο μέχρι τις 31 Ιανουαρίου η αμερικανική κυβέρνηση εξαφάνισε 8.000 ιστοσελίδες, όπως έγραψαν οι New York Times, εφημερίδα που ο Τραμπ χαρακτήρισε «σκουπίδια». Από αυτές, οι 3.000 είχαν να κάνουν με τον τομέα της Υγείας. Οι κυβερνητικές ιστοσελίδες που εξαλείφονται είναι, όπως γράφαμε και την προηγούμενη εβδομάδα («Το πρώτο αουτονταφέ της ηλεκτρονικής εποχής», «Εφ.Συν.» 17-03-2025), κυρίως από τα υπουργεία Παιδείας, Υγείας, Εργασίας και Γεωργίας.
Η θεματική μας είναι «Η Ελλάδα και ο καταιγισμός των νέων προκλήσεων: Αναζητώντας πλαίσιο αναφοράς». Η άποψή μου είναι ότι αυτό το πλαίσιο αναφοράς δεν χρειάζεται αναζήτηση. Λίγο ή πολύ το γνωρίζουμε όλοι μας, ανεξαρτήτως αν σε πολλές περιπτώσεις δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε. Το πλαίσιο αυτό υφίσταται και επιδρά πάνω μας κάθε στιγμή.
Στην τελική ευθεία για ένα σαφώς αυταρχικό καθεστώς εισήλθε πλέον η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν. Η σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου και άλλων περίπου 100 προσωπικοτήτων του στενού και ευρύτερου κύκλου του, αποτελεί τον τελευταίο μεγάλο σταθμό της ιστορικής απόκλισης της χώρας από κάθε προοπτική εκδημοκρατισμού.
...Eκπλαγήκαμε λίγο και μεις οι ίδιοι. Είναι πασιφανές ότι πολλοί άνθρωποι συνειδητοποίησαν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ότι είναι αναγκαία μια ισχυρή δύναμη στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο (Bundestag), η οποία να θέτει ξεκάθαρα στο επίκεντρο τα κοινωνικά θέματα και η οποία να τάσσεται σταθερά στο κοινοβούλιο και στους δρόμους κατά των δεξιών εξτρεμιστών.