Οταν στα τέλη του 2002 η τουρκική κυβέρνηση άλλαζε τη φρασεολογία της στο Κυπριακό και αναπροσάρμοζε την πολιτική της προς την κατεύθυνση της λύσης, η εκτίμηση του προέδρου Παπαδόπουλου, όπως τη διατύπωσε πολλές φορές δημόσια, ήταν πως επρόκειτο για επικοινωνιακή τακτική του κ. Ερντογάν.

Οπως έχει αποδειχτεί, η Τουρκία αναθεώρησε την πολιτική της στο Κυπριακό, ενώ εκείνος που έκανε επικοινωνιακό παιχνίδι ήταν ο κ. Παπαδόπουλος.

Ο πρόεδρος, της Κύπρου απέρριπτε ολοκληρωτικά το σχέδιο Ανάν, αλλά επένδυε στον αρνητισμό τού κ. Ντενκτάς για την εξουδετέρωσή του. Ο κ. Παπαδόπουλος απέτυχε να διαγνώσει έγκαιρα το τέλος εποχής Ντενκτάς και, όντας βέβαιος ότι ο Τουρκοκύπριος ηγέτης θα επαναλάμβανε τον εαυτό του και θα σκότωνε το σχέδιο, πίεζε τον γενικό γραμματέα των Η.Ε. να αναθερμάνει την πρωτοβουλία του για λύση πριν από την 1η Μαΐου 2004.

Σε αντίθεση με τον κ. Παπαδόπουλο, η τουρκική διπλωματία διαπίστωσε αμέσως την απροθυμία του Κυπρίου προέδρου να αποδεχτεί το σχέδιο και αναπροσάρμοσε τη στρατηγική της, με σκοπό να αποσείσει από τους ώμους της Τουρκίας την ευθύνη της μη λύσης και να τη φορτώσει στους ώμους της Κύπρου. «Δώστε μου μόνο τρεις μήνες και θα δείτε ποιος δεν θέλει τη λύση του Κυπριακού», έλεγε δημόσια ο κ. Ερντογάν στα τέλη του 2002. Ο πρόεδρος Παπαδόπουλος, όπως δημόσια ομολόγησε δύο φορές ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ Δημήτρης Χριστόφιας, πήγε στις συναντήσεις της Νέας Υόρκης, τον Φεβρουάριο του 2003, εντελώς απροετοίμαστος, διότι ήταν βέβαιος πως ο κ. Ντενκτάς θα οδηγούσε τις συνομιλίες σε αδιέξοδο. Το ελάχιστο που περίμενε ο κ. Παπαδόπουλος ήταν το ναυάγιο με συνυπευθυνότητα των δύο πλευρών.

Ο κ. Παπαδόπουλος σε καμιά περίπτωση δεν περίμενε τον Ντενκτάς να αποδεχτεί την επιδιαιτησία του κ. Ανάν, που οδηγούσε το σχέδιό του, τελεσίδικα, σε δημοψηφίσματα.

Οι εκτιμήσεις του κ. Παπαδόπουλου επιβεβαιώθηκαν μόνο την πρώτη ημέρα των συνομιλιών, στις 10 Φεβρουαρίου, στη Νέα Υόρκη. Τότε, ο κ. Ανάν έμεινε έκπληκτος όταν άκουσε τον κ. Ντενκτάς να λέγει πως συμφωνούσε πλήρως με τα επιχειρήματα του κ. Παπαδόπουλου. Η πρώτη κεραμίδα που έπεσε στο κεφάλι του κ. Παπαδόπουλου ήταν η υποβολή από τον Ντενκτάς, εκ μέρους της Τουρκίας, φόρμουλας για την επιδιαιτησία, την οποία ο κ. Παπαδόπουλος υποχρεώθηκε να αποδεχτεί. Επιστρέφοντας στην Κύπρο, άρχισε την έμμεση εκστρατεία για καταψήφιση του σχεδίου από τον λαό. Στην προσπάθειά του αυτή συνέδραμε και ο κ. Ντενκτάς, με τη συμπεριφορά και τις τοποθετήσεις του σε όλη τη διάρκεια των συνομιλιών.

Ο κ. Παπαδόπουλος συνέχισε να επενδύει στη συνεργασία του με τον Ντενκτάς και μετά την ολοκλήρωση των συνομιλιών της Λευκωσίας. Στη Λουκέρνη ο κ. Παπαδόπουλος είχε τρεις πολύωρες ιδιωτικές συναντήσεις με τον Σερντάρ Ντενκτάς, με θέμα συζήτησης την από κοινού αποχώρηση από τις συνομιλίες. Οπως αποκάλυψε στη «Χουριέτ» ο Τούρκος ΥΠΕΞ Αμπντουλάχ Γκιουλ, ο Ραούφ Ντενκτάς συμβούλευσε τότε την τουρκική αντιπροσωπεία να παραμείνει στη διαδικασία.

Το μήνυμα που πήρε η Τουρκία από τις συναντήσεις αυτές ήταν πως ο πρόεδρος της Κύπρου ζητούσε απεγνωσμένα στήριγμα από τον κ. Ντενκτάς, για να σηκώσουν μαζί το βάρος της απόρριψης. Ομως, από τη στιγμή που ο κ. Παπαδόπουλος είχε σκοτώσει με την επικοινωνιακή του τακτική το σχέδιο, η Τουρκία δεν ήταν τόσο ανόητη να του προσφέρει χείρα βοηθείας και να μην τον αφήσει να χρεωθεί ολοκληρωτικά την ευθύνη του αδιεξόδου.

Ο κ. Παπαδόπουλος επέμενε στον παράγοντα Ντενκτάς και μετά τη Λουκέρνη. Μόλις επέστρεψε στη Λευκωσία συνέχισε τις παρασκηνιακές επαφές μαζί του, με αποκορύφωμα τα δύο μυστικά δείπνα με τον Σερντάρ Ντενκτάς στην κατοικία του, στη Στράκκα, με θέμα συζήτησης την αναβολή των δημοψηφισμάτων. Ομως, σε αντίθεση με τον κ. Παπαδόπουλο, που ακολουθούσε μια αυτοσχέδια τακτική, χωρίς σωστή αξιολόγηση των δεδομένων, ο κ. Ντενκτάς ενεργούσε εκ του ασφαλούς και σε συνεννόηση με την Αγκυρα.

Ο Ντενκτάς, αν και ήταν ενάντια στο σχέδιο και σε ρήξη με τον Ερντογάν, συνεργάστηκε με την τουρκική κυβέρνηση και έπαιξε παιχνίδι στον κ. Παπαδόπουλο, τον οποίο παρέσυρε σε ηχηρό «όχι», ενώ η τουρκική κυβέρνηση έσπρωξε τους Τουρκοκυπρίους και τους εποίκους στο ασφαλές «ναι».

Με την τακτική του αυτή ο κ. Ερντογάν εξασφάλισε το μέγιστο: σήκωσε από τους ώμους του το δυσβάσταχτο βάρος του Κυπριακού και το φόρτωσε στις πλάτες του κ. Παπαδόπουλου, ενώ η κατοχή συνεχίζεται με υπαιτιότητα των Ελληνοκυπρίων.