Ο πρέσβης της Γαλλίας στη Λευκωσία διαβίβασε στον πρόεδρο της Κύπρου Τάσσο Παπαδόπουλο τα επίσημα πρακτικά πρόσφατης συνεδρίας του υπουργικού συμβουλίου της Γαλλίας, που αφορούν συζήτηση που έγινε σχετικά με την πολιτική της χώρας έναντι της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας.

Σύμφωνα με άριστα ενημερωμένη διπλωματική πηγή στη Λευκωσία, η γαλλική κυβέρνηση ενημέρωσε τον Τ. Παπαδόπουλο ότι αποφάσισε να αναθεωρήσει την πολιτική της σε σχέση με την ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. και του διαμήνυσε ότι αναμένει πως η Κύπρος θα συνεργαστεί.

Οπως φαίνεται, η δήλωση του πρωθυπουργού της Γαλλίας Νομινίκ ντε Βιλπέν, την περασμένη Τρίτη, ότι δεν μπορούν να αρχίσουν διαπραγματεύσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Ε.Ε. εάν η Αγκυρα δεν αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν. Μάλιστα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Λε Φιγκαρό», τη θέση αυτή υποστήριξε στην εν λόγω συνεδρία του υπουργικού συμβουλίου και ο πρόεδρος της χώρας Γαλλίας Ζακ Σιράκ.

Η κυπριακή κυβέρνηση υποδέχτηκε με σκεπτικισμό το γαλλικό φλερτ. Η Λευκωσία φοβάται πως η Γαλλία, στον ανταγωνισμό της με τη Βρετανία, προσπαθεί να κάνει παιχνίδι στην Ε.Ε. χρησιμοποιώντας την Κύπρο. Είναι γεγονός ότι η Βρετανία, που προεδρεύει αυτό το εξάμηνο της Ε.Ε., καίγεται να εφαρμόσει την απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου για την έναρξη των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία στις 3 Οκτωβρίου. Η Γαλλία αφ’ ενός βρίσκεται σε ρήξη με τη Βρετανία για το ζήτημα του προϋπολογισμού, ενώ η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας επιφέρει σοβαρό πολιτικό κόστος στη γαλλική κυβέρνηση.

Οχι μόνο για λόγους αρχής

Δεδομένου ότι το ζήτημα της αναγνώρισης δεν τέθηκε στις 17 Δεκεμβρίου από κανένα κράτος-μέλος (ούτε καν από την ίδια την Κύπρο), η στροφή της Γαλλίας αποδίδεται σε λόγους άλλους, πέρα από τη «θέση αρχής» που επικαλείται σήμερα ο πρωθυπουργός της Γαλλίας. Ο φόβος της Λευκωσίας είναι μήπως η Γαλλία και άλλα κράτη που αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό την ένταξη της Τουρκίας εγείρουν τώρα το Κυπριακό, για να υπαναχωρήσουν αργότερα αφού εξασφαλίσουν ανταλλάγματα που αφορούν τα δικά τους άμεσα συμφέροντα, όπως για παράδειγμα αυτό της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Δηλαδή η Γαλλία μπορεί να συναινέσει στην έναρξη των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία που είναι υψίστης σημασίας για τη Βρετανία, έναντι αποδοχής από το Λονδίνο της γαλλικής θέσης για την ΚΑΠ.

Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και στις 16 Δεκεμβρίου, όταν οι 25 έθεσαν στην Τουρκία μια σειρά από σκληρούς όρους, όπως η άμεση υπογραφή του πρωτοκόλλου, η διαδικασία των διαπραγματεύσεων να είναι ανοιχτού τέλους και η αποδοχή από την Τουρκία των μόνιμων παρεκκλίσεων από το ευρωπαϊκό κεκτημένο, προκειμένου να οριστεί ως ημερομηνία διαπραγματεύσεων η 3η Οκτωβρίου.

Η θέση των 25 προκάλεσε κρίση και ο Ερντογάν απείλησε με αποχώρηση από τις Βρυξέλλες. Τελικά, επήλθε συμβιβασμός με παραχωρήσεις στον Ερντογάν που αφορούσαν την Κύπρο: παράταση στην υπογραφή του πρωτοκόλλου και δήλωση της προεδρίας ότι αυτό δεν συνεπάγεται αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο Ερντογάν επέστρεψε στην Τουρκία «θριαμβευτής» και η τουρκική κοινή γνώμη κατάπιε αδιαμαρτύρητα τους άλλους σκληρούς όρους της Ε.Ε.

Η Λευκωσία αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τη στροφή της Γαλλίας και για μια σειρά από άλλους σοβαρούς λόγους:

* Η Γαλλία βρίσκεται μεταξύ των κρατών που προσπαθούν να αναστείλουν την ενταξιακή διαδικασία με την Τουρκία. Η Κύπρος συμφωνεί με τη Βρετανία ότι μόνο μέσα από τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις θα μπορέσει να ασκήσει αποτελεσματική πίεση επί της Τουρκίας. Τη θέση αυτή διατύπωσε ο πρόεδρος Παπαδόπουλος στον Τόνι Μπλερ, στη συνάντηση που είχαν πρόσφατα στο Λονδίνο. Στις συνομιλίες αυτές ο Τ. Παπαδόπουλος δεσμεύτηκε ότι δεν θα ασκούσε βέτο στην Τουρκία, νοουμένου ότι η Τουρκία θα υπέγραφε το πρωτόκολλο. Αυτή τη θέση επεξήγησε και δημόσια ο Τ. Παπαδόπουλος.

Τάσσος - Κώστας

* Ο Τ. Παπαδόπουλος δεσμεύτηκε προς τον πρωθυπουργό Καραμανλή ότι δεν θα ασκούσε το δικαίωμα του βέτο πριν από τις 3 Οκτωβρίου. Η θέση της ελληνικής κυβέρνησης, όπως τη διατύπωσε ο Κ. Καραμανλής την επομένη του δημοψηφίσματος, είναι πως το Κυπριακό δεν θα επηρεάσει την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Μεταξύ Καραμανλή και Παπαδόπουλου υπάρχει συνεννόηση σύμφωνα με την οποία ο πρωθυπουργός δεν θα πιέζει τον πρόεδρο της Κύπρου να πάρει αποφάσεις με τις οποίες δεν συμφωνεί και ο Τ. Παπαδόπουλος δεν θα λαμβάνει αποφάσεις που θα περιπλέκουν τις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία.

* Η Λευκωσία φοβάται πως μια κρίση στις 3 Οκτωβρίου εάν δεν εκτροχιάσει την ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, κάτι που θεωρεί καταστροφή, θα την αναστείλει για κάποιο διάστημα. Σε μια τέτοια περίπτωση η κυπριακή πλευρά θα δεχτεί σοβαρές πιέσεις για γρήγορη λύση, προκειμένου να πάψει το Κυπριακό να αποτελεί εμπόδιο. Αυτό θα σημαίνει επαναφορά του σχεδίου Ανάν, ενώ η επιλογή της Λευκωσίας είναι τα μικρά βήματα σε μια διαδικασία που θα κρατήσει στον χρόνο.