Οι επιπτώσεις του σεισμού στην Ιαπωνία - ιδίως η συνεχιζόμενη κρίση στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα - έχουν θλιβερά μαθήματα να διδάξουν για όσους μελετούν το αμερικανικό χρηματοπιστωτικό Κραχ του 1929 πριν από την μεγάλη ύφεση. Και τα δύο γεγονότα αποκαλύπτουν πόσο άσχημα μπορούν οι αγορές και οι κοινωνίες να διαχειριστούν υπαρκτούς κινδύνους.

Η πορεία της Πορτογαλίας ως την πρόσφατη «υποταγή» της στις σειρήνες της δικής της ευρωπαϊκής διασωλήνωσης είναι παραδειγματική από όλες τις άλλες απόψεις, εκτός από εκείνη που πρόβαλε η ελληνική κυβέρνηση.

Δείχνει το φαύλο κύκλο της ως τώρα αντιμετώπισης της κρίσης: η «βοήθεια» έρχεται με τρόπο που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την απαγκίστρωση από αυτήν (η Πορτογαλία δεν είχε ούτε τα δικά μας χρέη ούτε τα δικά μας δομικά προβλήματα, όμως οι υπαρκτές αδυναμίες της έγιναν η κερκόπορτα για να τα αποκτήσει).