Με αφορμή την ευρωπαϊκή σύνοδο της 21ης Ιουλίου, προτείνω επτά γενικά συμπέρασματα-μαθήματα που ίσως φανούν χρήσιμα για την περαιτέρω αντιμετώπιση της κρίσης.

Πρώτο μάθημα, για όσους βιάστηκαν να ξεγράψουν την Ευρώπη. Συνεχίζει μεν να βρίσκεται ένα-δυο βήματα πίσω από τις εξελίξεις στις περιβόητες αγορές, αλλά μπορεί ακόμη να παίρνει αποφάσεις που θεωρούνταν αδιανόητες μέχρι πρόσφατα.

Μία εβδομάδα μετά τις «ιστορικές» αποφάσεις των ηγετών της Ευρωζώνης για την κρίση του χρέους, απειλητική απέναντι στη νομισματική ένωση συνεχίζεται η εικόνα στις αγορές. Στο στόχαστρο χρηματοοικονομικών επενδυτών και οίκων αξιολόγησης μπήκαν πια για τα καλά η Ιταλία και η Ισπανία, από κοντά και η μικρή Κύπρος.
Ως προς την Ελλάδα, που ήταν στο επίκεντρο των αποφάσεων της 21ης Ιουλίου, οι νέες υποβαθμίσεις εκ μέρους των τριών οίκων αξιολόγησης διαδοχικά (την επόμενη μέρα Παρασκευή ήδη η Fitch, τη Δευτέρα τρεις βαθμίδες η Moodyʼs, τέλος την Τρίτη η Standard & Poorʼs), στο τελευταίο σκαλί πριν από τη χρεωκοπία, θεωρήθηκαν αναμενόμενες μεν, αλλά χωρίς ιδιαίτερο νόημα μόλις είχε εξαγγελθεί ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας θα καλύπτονται,

«Ακόμη είμαστε υπό την επήρεια του σοκ, αλλά πρέπει να υπερασπίσουμε τις αξίες μας. Η απάντησή μας είναι: περισσότερη δημοκρατία, πιο ανοιχτή κοινωνία, περισσότερη ανθρωπιά». Προσπαθώντας να συγκρατήσει τα δάκρυά του ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας, Γενς Στόλτενμπεργκ, κατά τη διάρκεια της οικουμενικής νεκρώσιμης ακολουθίας στο Όσλο, κάλεσε τους συμπατριώτες του να μην παραδοθούν στην καταστροφική δύναμη του μίσους, να μην επιτρέψουν στον στυγερό μακελάρη της Οτόγια, Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ να τινάξει στον αέρα τις αξίες της μεταπολεμικής Νορβηγίας.

Στην προπαγάνδα των κινημάτων και καθεστώτων του Αντιδιαφωτισμού, η πολιτική δράση παρουσιάζεται ως ιερή τελετουργία και ο αρχηγός που την καθοδηγεί εμφανίζεται ως λυτρωτής, με υπεράνθρωπες ιδιότητες, στον οποίο υποτάσσονται οι οπαδοί. Αλλά και στην κριτική του Αντιδιαφωτισμού, η απόρριψή του συνοδεύεται συχνά από την περιφρόνηση και τη δαιμονοποίησή του

O Κ. Τσουκαλάς, πρόθυμος υποστηρικτής στο παρελθόν εκσυγχρονιστικών ιδεών, ψέγει σε άρθρο του στο «Βήμα» τής 24/7 όσους υποστηρίζουν σήμερα τη μεταρρύθμιση στην ανώτατη εκπαίδευση και τους αποκαλεί ειρωνικά «συμμαχία αυτόκλητων αγνών, ανιδιοτελών και αντικειμενικών προθύμων». Ωστόσο η πλειονότητα όσων σήμερα υποστηρίζουν τη μεταρρύθμιση είχαν το σθένος ήδη από το 2006, όταν καθηγητές προπηλακίζονταν, χτίζονταν στα γραφεία τους και συκοφαντούνταν, να δηλώσουν δημόσια ότι τα πανεπιστήμια χρειάζονται αλλαγή, τις βασικές αρχές της οποίας περιέγραψαν.

Ο δημόσιος χώρος ανήκει σε όλους και σε κανέναν. Καμία ομάδα, στο όνομα καμιάς διεκδίκησης, καμιάς πρωτοπορίας, κανενός «δίκιου», δεν δικαιούται να τoν οικειοποιείται. Αυτό είναι «αξίωμα με χαρακτήρα εντολής», όπως θα έλεγε και ο Αρισστομένης Προβελέγγιος (Για τους Έλληνες η ‘πόλις’ είναι πριν απ’ όλα μια ηθική ένωση, η οποία όμως μπορεί, όπως συνέβη στο Β’ Μηδικό πόλεμο, να επιζήσει της καταστροφής του άστεος και της οποίας η ενότητα έχει υλικό σύμβολο το ‘Πρυτανείο’. Βάση της ενότητας αυτής δεν είναι μόνον η κοινή καταγωγή αλλά η ταυτότητα των νόμων, των εθίμων, των σκέψεων» (Οι Ελληνικές πόλεις κινδυνεύουν, 1957).

Η πρόσφατη Σύνοδος της Ε.Ε. απογοήτευσε τους διεθνείς κύκλους που ποντάρουν στη χρεοκοπία του ευρώ και διέψευσε τις εγχώριες φωνές που είτε επιθυμούν τη χρεοκοπία της Ελλάδας είτε την προκρίνουν ως λύση. Μένοντας πράγματι στον κοινό παρονομαστή των εκτιμήσεων των ξένων και εγχώριων ειδικών, η Ευρώπη έκανε ένα μεγάλο βήμα για τη διάσωση της ευρωζώνης χωρίς να δώσει μια οριστική «συστημική λύση».

Ο συνδικαλισμός είναι μια δραστηριότητα που αυτόματα ταυτίζουμε με τις διεκδικήσεις των εργαζομένων.
Αν όμως ο όρος σημαίνει την προάσπιση των συμφερόντων μιας διακριτής και οργανωμένης κοινωνικής ομάδας, τότε δεν βλέπω το λόγο γιατί να μην τον χρησιμοποίησουμε, έστω κατ’ αναλογία, και στην περίπτωση των τραπεζών και γενικότερα του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Έκανα πριν από λίγες μέρες κριτική στην πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ και πήρα την απάντηση απολύτως …δημοκρατικά από την ΑΥΓΗ.
Είχα πει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ περιθωριοποιείται. Μένει μόνο στην κριτική της σημερινής κατάστασης χωρίς να εξετάζει τα πραγματικά αίτια αφού είναι με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ. Και με την Ευρωπαϊκή Ένωση και με την αποχώρηση από αυτή. Και με το Κράτος – αφού προτείνει προσλήψεις – και κατά του Κράτους!

Δεν χρειάζεται και πολλή σκέψη για να καταλάβει κανείς ότι η ελληνική Αριστερά ζει εδώ και πάρα πολύ καιρό σε έναν δικό της κόσμο που ελάχιστη έως μηδαμινή σχέση έχει με την πραγματικότητα. Με απίστευτη ευκολία συμπεριφέρονται και αντιδρούν λες και κατέχουν τη μοναδική αλήθεια – όπως άλλωστε έχουν συνηθίσει εδώ και δεκαετίες – προσφέροντας λαϊκίστικες συνταγές διά πάσαν νόσον

Ώστε έτσι λοιπόν. Στην εκδήλωση για την αποκατάσταση της Δημοκρατίας δεν παρέστησαν ο κ. Τσίπρας, η κα Παπαρήγα και 41 αντιστασιακοί. Δικαίωμα τους; Τυπικά ναι, δημοκρατία έχουμε, (όσο και αν την περιφρονούν με την στάση τους) μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν. Μόνο που οι «ελαφρές» πράξεις καμιά φορά έχουν βαριά και ανεξίτηλα αποτελέσματα.

Η σύνοδος κορυφής της Πέμπτης 21/7 ήταν η πιο κρίσιμη για την Ελλάδα. Πιθανότατα και για την Ευρώπη. Τα αποτελέσματα ήταν αναμφίβολα θετικά για τη χώρα μας. Η απόφαση οπωσδήποτε οδηγεί σε μια διαχειρίσιμη κατάσταση με τη βεβαιότητα της μακροπρόθεσμης στήριξης των εταίρων μας. Για το αν οδηγεί και σε διέξοδο από την κρίση χρειάζεται να γίνουν πολλά: να αποδειχθεί στην πράξη ότι οι μηχανισμοί και οι παρεμβάσεις που προβλέπονται είναι αποτελεσματικοί και, κυρίως, ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να κάνει οργανωμένα και με προσήλωση αυτό που απαιτείται.