Γιατί ο δήμιος μιλούσε αγγλικά

Γιατί ο μαυροφορεμένος δήμιος του Ισλαμικού Κράτους, αυτός που πρωταγωνίστησε στη φριχτή τελετουργία του αποκεφαλισμού των Αμερικανών δημοσιογράφων Τζέιμς Φόλεϋ και Κέβιν Σότλοφ, και του Βρετανού οδηγού Άλαν Χένινγκ, ήταν αυτός που ήταν; Πιστεύει κανείς ότι αν μιλούσε αραβικά, οι παραλήπτες δεν θα έπαιρναν το μήνυμά του; Απλώς, τα αγγλόφωνα τηλεοπτικά δίκτυα θα έπρεπε να μεταδώσουν τα βίντεο υποτιτλισμένα. Γιατί λοιπόν επελέγη ένας επαρκέστατα αγγλομαθής, με χαρακτηριστική μάλιστα βρετανική προφορά;

Και γιατί, όταν οι αποκεφαλισμοί έγιναν ομαδικοί και οι δήμιοι αυξήθηκαν, αρκετοί ανάμεσά τους επέλεξαν να εμφανιστούν με ακάλυπτο το πρόσωπο; Έκπληκτες οι γαλλικές αρχές είδαν εύκολα να ταυτοποιούνται τέσσερις τουλάχιστον συμπατριώτες τους – Γάλλοι πολίτες όλοι, από τους οποίους μόνο δύο με μεταναστευτικό υπόβαθρο και μόνο ένας με αραβική καταγωγή. Ο άλλος είναι εγγονός Πορτογάλων μόνιμα εγκατεστημένων στη Γαλλία και οι υπόλοιποι δύο, «καθαρόαιμοι» Γάλλοι από μια αδιάφορη περιφερειακή κωμόπολη.

Ο ισλαμικός εξτρεμισμός θεωρήθηκε από κάποιους ως η απεχθής παρενέργεια μιας ενδομουσουλμανικής σύγκρουσης. Η δε εμφάνισή του στα όρια του δυτικού κόσμου –η εμβληματική 11η Σεπτεμβρίου και, στη συνέχεια, οι επιθέσεις στο Λονδίνο και τη Μαδρίτη– έγινε αρχικά αντιληπτή ως ένα είδος εξωτερικής επέμβασης, ως ξένη εισβολή. Απομονωμένος στην πιο άγονη και αφιλόξενη περιοχή του πλανήτη, ο Οσάμα μπιν Λάντεν καθοδηγούσε –κατά την αφήγηση αυτή– ένα απροσδιόριστο, φασματικό δίκτυο πολεμιστών, που εισέδυαν στις πατρίδες των απίστων, στα μετόπισθεν του μετώπου, για να εκδικηθούν τη δική τους εισβολή στη γη του Προφήτη.

Η ανάδυση του ISIS, του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και την Εγγύς Ανατολή, προσέδωσε στον εξτρεμισμό όχι μόνο ακραία βαρβαρότητα, αλλά και μια σαφέστερη χωρική διάσταση: Τώρα πλέον, το Ισλαμικό Κράτος υπάρχει κάπου και υπάρχει παντού. Υπάρχει στη Μέση Ανατολή, όπου εγκαθιδρύει το χαλιφάτο διαγράφοντας τα σύνορα της συμφωνίας Σάυκς-Πικό, αναδιατάσσοντας πληθυσμούς και αφανίζοντας εθνικές και θρησκευτικές μειονότητες. Και υπάρχει στις μητροπόλεις της Δύσης, όπου χιλιάδες νέοι προσήλυτοι, οι περισσότεροι χωρίς καμία έως χθες αναφορά στο Ισλάμ ή στον αραβικό κόσμο, προσδίδουν νόημα στη ζωή τους στρατευόμενοι στην τζιχάντ. Σε έναν πόλεμο ασύμμετρο βεβαίως, που ωστόσο μοιάζει περισσότερο με το αντάρτικο πόλεων του ’70 παρά με ξένη εισβολή.

Αυτό, νομίζω, ήθελαν να μας πουν τα βίντεο εκείνα, ανατριχιαστικά ως προς το περιεχόμενό τους, εξαιρετικά διεισδυτικά όμως ως μηνύματα πολιτικής επικοινωνίας: «Δεν ερχόμαστε από κάπου αλλού, αλλά από τις δικές σας κοινωνίες. Βρισκόμαστε ανάμεσά σας, είμαστε εσείς». Η παρακμή της Ευρώπης δεν τροφοδοτεί μόνο την εξτρεμιστική Δεξιά αλλά και τον θρησκευτικό εξτρεμισμό, την «ισλαμοφοβία» και τον «ισλαμοφασισμό» ταυτόχρονα, ρεύματα αντιτιθέμενα αλλά όχι και αντίθετα, που συνυπάρχουν στον ίδιο χώρο, στις ίδιες χώρες, στην ίδια ήπειρο, απειλώντας τις αξίες και τον πολιτισμό της.

Για «λαθρομετανάστες» μιλούσε ο Σαμαράς, Γάλλοι υπήκοοι ήταν οι δολοφόνοι των ανθρώπων του Charlie Hebdo. Τόσο λίγος για να αντιληφθεί τι συμβαίνει στον κόσμο, τόσο άθλιος για να κερδοσκοπεί στο αίμα των νεκρών…