Μετανάστευση: Η πολιτική της ΕΕ αγνοεί την πραγματικότητα

Η Μετανάστευση θα βρεθεί στο επίκεντρο της έκτακτης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ αφού η ΕΕ εκφράζει εκ νέου την ανησυχία της για τις «αυξημένες ροές». Ήδη η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε επιστολή της προς τους ηγέτες της ΕΕ ενόψει της Συνόδου αναφέρεται σε «ευρωπαϊκή πρόκληση», προσθέτει ότι « η γεωπολιτική αστάθεια, οι δημογραφικές τάσεις και η κλιματική αλλαγή εντείνουν περαιτέρω τις πιέσεις» και ζητά «ευρωπαϊκή απάντηση».

Στην ίδια επιστολή τονίζει επίσης την ανάγκη υιοθέτησής του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για την Μετανάστευση και το Άσυλο, το οποίο θα καταστεί το κύριο εργαλείο πολιτικής της ΕΕ, αλλά και την ανάγκη συνέχισης των προσπαθειών ώστε να εφαρμοστεί πλήρως η

κοινή δήλωση ΕΕ – Τουρκίας.

Προφανώς, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η μεγάλη προσφυγική κρίση που προκλήθηκε δεν θα λείψουν από την ατζέντα αφού η αντίδραση της ΕΕ κρίνεται επιτυχημένη με το σύστημα προσωρινής προστασίας να αποδεικνύεται αρκετά αποτελεσματικό. Φυσικά η σύγκριση ανάμεσα στην «προσφυγική κρίση» του 2015 και την προσφυγική κρίση του 2022 δημιουργεί πολλά ερωτήματα και οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ΕΕ αποφάσισε με πολιτικά κριτήρια να κρατήσει διαφορετική στάση κάθε φορά.

Τέλος η κα φον ντερ Λαιεν παραθέτει τέσσερις τομείς-δράσεις, τους οποίους θεωρεί πολύ σημαντικούς για την ΕΕ: Ενίσχυση των εξωτερικών συνόρων, επιτάχυνση των επιστροφών, αντιμετώπιση της δευτερογενούς μετακίνησης και βελτίωση της συνεργασίας της ΕΕ με τους εταίρους της για την διαχείριση της μετανάστευσης και των επιστροφών.

Χωρίς να μπορεί κάποιος να προβλέψει το αποτέλεσμα της Συνόδου έχει ενδιαφέρον να θυμίσουμε ότι, για την ώρα, τον Σύμφωνο δεν μπορεί να ψηφιστεί αφού τα Κράτη-Μέλη έχουν τόσο διαφορετικές προσεγγίσεις που μια κοινή συνισταμένη δεν είναι ούτε καν πιθανή. Αν πάρουμε σαν παράδειγμα την Ελλάδα και το γεγονός ότι έχει επιλέξει να «παίζει» και με τις χώρες του νότου και με το Βίζεγκραντ, είναι αντιληπτό το μέγεθος της πρόκλησης για την εύρεση συμφωνίας.

Δυστυχώς, η ΕΕ συνεχίζει την αδιέξοδη προσέγγιση της η οποία δίνει την εντύπωση ότι δεν αντιλαμβάνεται το πλαίσιο και την σκληρή πραγματικότητα. Από την ημέρα που η Πρόεδρος της Επιτροπής έστειλε την επιστολή προς τα Κράτη-Μέλη, έχει μεσολαβήσει μια τεράστια καταστροφή στην Τουρκία και την Συρία με πάνω από 11.000 νεκρούς (την στιγμή που γράφεται το κείμενο). Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές έχουν επηρεαστεί πάνω από 20 εκ κάτοικοι της χώρας (1 στους 4) με το κόστος της

καταστροφής να εκτιμάται σε 16 δις. Πως είναι δυνατόν η ΕΕ να συζητάει για την εφαρμογή της κοινής δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας, της χώρας με τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων στον κόσμο; Ας μην συζητήσουμε τι μπορεί

να σημαίνει η καταστροφή στη Συρία στο πλαίσιο της ανθρώπινης κινητικότητας.

Στο ίδιο πλαίσιο να θυμίσουμε τις καταστροφικές πλημμύρες στο Πακιστάν με 2000 νεκρούς και με πάνω από το 10% της έκτασης του κάτω από το νερό, χιλιάδες υποδομές με ζημιές (πχ 1500 νοσοκομεία 27000 σχολεία)

και το κόστος να ξεπερνά τα 14 δις. Από την καταστροφή έχουν επηρεαστεί περίπου 30 εκ άνθρωποι (1 στους 7 κατοίκους). Το Πακιστάν είναι μια χώρα στην οποία η ΕΕ θέλει να επιστρέψει ανθρώπους, όπως

θέλει να επιστρέψει ανθρώπους στο, υπό τους Ταλιμπάν, Αφγανιστάν.

Επιπλέον η εμμονή της ΕΕ με την αποτροπή εισόδου και η λογική της «μείωσης των ροών» χωρίς την ταυτόχρονη ανάπτυξη μιας πολιτικής νόμιμης μετανάστευσης οδηγεί στην διατήρηση των εγκληματικών δικτύων

διακίνησης ανθρώπων και τα ναυάγια, μάρτυρες των οποίων γίναμε ξανά τις τελευταίες μέρες με νεκρούς, ανάμεσα τους παιδιά.

Η ΕΕ μοιάζει να κάνει σχεδιασμούς μέσα σε μια φούσκα, αποκομμένη από την παγκόσμια πραγματικότητα και εντέλει χωρίς να αντιλαμβάνεται τον ρόλο και την ευθύνη της εντός του πλαισίου των παγκόσμιων εξελίξεων.

(Ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης είναι Διευθυντής του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες)