Η Ωραία Κοιμωμένη θα ξυπνήσει το 2008!

"Μετά τον ευρωσκεπτικισμό, που εκφράζει όσους είναι αντίθετοι στην Ε.Ε., αναπτύσσεται το ρεύμα του ευρωπεσιμισμού, που εκφράζει όσους εμπνέονται από την Ε.Ε." είπε τις προάλλες ο Χοσέ Μπαρόζο φωτογραφίζοντας εύστοχα την περιρρέουσα ατμόσφαιρα στην ευρωπαϊκή κοινωνία. Με το ευρωσύνταγμα στη φορμόλη, τις προσπάθειες για συντονισμό των πολιτικών που αναφέρονται στη δημόσια τάξη και τη δικαιοσύνη σε αναστολή, τις επιδόσεις στη στρατηγική της Λισσαβώνας σε μηδενικό επίπεδο και με διάχυτη την αρνητική προδιάθεση στην έννοια της διεύρυνσης, η Ε.Ε. εξακολουθεί να υπάρχει χάρη στη δυναμική των περασμένων χρόνων.

Τα προβλήματα που έχουν σωρευτεί είναι πολλά και εξίσου πολλές είναι οι σκέψεις που αναπτύχθηκαν για την επίλυσή τους -ήταν όμως πολύ λίγες οι αποφάσεις και πολύ περισσότερες οι κινήσεις μετάθεσης των προβλημάτων σε μεταγενέστερο (τουλάχιστον κατά ένα εξάμηνο) χρόνο. Ο Ζακ Ντελόρ δηκτικά παρατήρησε ότι "οι Ευρωπαίοι ηγέτες προσπαθούν να παριστάνουν πως συμφωνούν στις συνόδους κορυφής, αλλά δεν συζητούν τα πραγματικά προβλήματα, αυτά που τους χωρίζουν". Ο Βέλγος ηγέτης Γκυ Φέρχοφσταντ σημείωσε επίσης ότι "δεν είναι σωστό να καταρτίζουμε το πρόγραμμά μας στη βάση των εκλογών σε κάποιο κράτος-μέλος ή στη βάση του ποιος προεδρεύει τη συγκεκριμένη περίοδο". Παρά ταύτα, η ζωή στην Ε.Ε. συνεχίζεται με αυτές τις ανωμαλίες. Οι 25 ηγέτες στη σύνοδο κορυφής συμφώνησαν ότι ο λήθαργος στον οποίο έχει βυθιστεί η Ε.Ε. πρέπει να ξεπεραστεί και ότι πρέπει να αναζητηθεί μια διέξοδος στο θέμα του ευρωσυντάγματος, παρέπεμψαν όμως τις σχετικές αποφάσεις στο μέλλον... Συγκεκριμένα στο 2008, σε χρόνο δηλαδή που θα έχουν ολοκληρωθεί οι εκλογικές διαδικασίες στη Γαλλία και την Ολλανδία κι ενώ θα προεδρεύει της Ε.Ε. η Γαλλία...

Τι θα γίνει με το ευρωσύνταγμα; Οι προτάσεις είναι πολλές και ποικίλλουν. Ορισμένοι ζητούν να συνεχιστεί η διαδικασία της επικύρωσης, άλλοι ζητούν να γίνουν μερικές διακοσμητικές αλλαγές και άλλοι να συζητηθούν ουσιαστικές αλλαγές, μερικοί προτείνουν την άμεση αποσπασματική εφαρμογή του, κάποιοι προτείνουν να το "ξαναβαφτίσουμε" και άλλοι να το εγκαταλείψουμε... Η σχετική συζήτηση στη σύνοδο κορυφής είχε λοιπόν λίγο απ’ όλα και κατέληξε στην ανάδειξη της πρότασης της Άγγ. Μέρκελ το θέμα να συζητηθεί συντεταγμένα στη διάρκεια μιας έκτακτης συνόδου κορυφής στο Βερολίνο (επί γερμανικής προεδρίας) τον Μάρτιο του 2007.

Τι θα γίνει με τη διεύρυνση; Η γαλλική πρόταση να ενισχυθούν τα τρία πολιτικά κριτήρια της Κοπεγχάγης με ένα τέταρτο (την κατ’ έτος αξιολόγηση της δυνατότητας της Ε.Ε. να "απορροφήσει" νέα μέλη) βρήκε φίλους και εχθρούς. Οι μεν θεωρούν ότι πριν από κάθε διεύρυνση θα πρέπει να εξετάζεται η δυνατότητα της Ε.Ε. -στο θεσμικό πεδίο, το δημοσιονομικό και στο πλαίσιο της δημοκρατικής λειτουργίας- να "απορροφήσει" νέα μέλη. Οι δε υποστηρίζουν ότι μια τέτοια πρόβλεψη αλλάζει τους όρους της διεύρυνσης και δημιουργεί ένα δυσμενές πλαίσιο για τα υποψήφια μέλη. Οι 25 ηγέτες, πάντως, συμφώνησαν ότι επί του θέματος θα παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μιαν εμπεριστατωμένη έκθεση στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου.

Τι θα γίνει με την ευρύτερη λειτουργία της Ε.Ε.; Η αυστριακή προεδρία πρότεινε να γίνει διαφανέστερη η λειτουργία των συμβουλίων υπουργών και άρα να αποφασιστεί η δυνατότητα απευθείας μετάδοσης των συμβουλίων όταν νομοθετούν ή όταν συζητούν θέματα ευρύτερου ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Και στο θέμα αυτό όμως υπήρξε αντίλογος -ορισμένοι εταίροι παρατήρησαν ότι μια τέτοια πρακτική θα δημιουργήσει απλά εντυπώσεις και στην πράξη θα δυσχεράνει τη λειτουργία της Ε.Ε., αφού on camera οι πάντες θα επιδεικνύουν μιαν άκαμπτη εθνικά στάση και η ουσιαστική συζήτηση -η αναζήτηση συμβιβασμών- θα γίνεται στους διαδρόμους ή στα γεύματα, όταν θα έχουν αναχωρήσει οι κάμερες...

Μια άλλη πρόταση, τέλος, της αυστριακής προεδρίας, να δοθεί προτεραιότητα στη διαμόρφωση μιας κοινής ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής και να ενισχυθεί η σχέση της Ε.Ε. με τη Ρωσία, παραπέμφθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή -με την εντολή να συνταχθεί το συντομότερο η βάση μιας πλήρους συμφωνίας Ε.Ε.-Ρωσίας.

Ο τουρκικός παράγοντας

Στα μαλακά τοποθέτησε εξάλλου η Ε.Ε. την τουρκική υποψηφιότητα διατυπώνοντας ορισμένες "προσδοκίες" και ορισμένες "επισημάνσεις". Ειδικότερα, ενόψει της κυοφορούμενης κρίσης του Νοεμβρίου -εξαιτίας της έκθεσης αξιολόγησης της Επιτροπής- και προφανώς υπό την πίεση των φίλιων προς την Τουρκία δυνάμεων (ΗΠΑ και Βρετανίας), το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναφέρθηκε με ηπιότητα στην τουρκική υποψηφιότητα. Εξέφρασε την "προσδοκία" ότι "η Τουρκία θα συμμερίζεται τις αξίες, τους στόχους και την έννομη τάξη που ορίζουν οι συνθήκες", υπενθύμισε δε ότι "ο ρυθμός των ενταξιακών διαπραγματεύσεων θα παρακολουθεί τις κατ’ ιδίαν επιδόσεις της κάθε χώρας" επισημαίνοντας ειδικότερα την εκκρεμότητα εφαρμογής του Πρωτοκόλλου. Επ’ αυτού η Ε.Ε. υιοθέτησε μια... διασκεδαστική διατύπωση -στο πρώτο σκέλος της οποίας εμφανίζεται ιδιαιτέρως σκληρή, για να άρει πλήρως αυτή την εντύπωση στο δεύτερο σκέλος της αναφοράς! Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, υπενθυμίζοντας τις εκκρεμότητες της υποψήφιας χώρας, τονίζει: "η ολοσχερής τήρηση των οποίων θα αξιολογηθεί το 2006"... Η Ε.Ε., τέλος, καλεί την Τουρκία να εντείνει τις μεταρρυθμίσεις και να ανταποκριθεί "πλήρως" στα πολιτικά κριτήρια της Κοπεγχάγης σημειώνοντας ότι σε αυτά υπάγεται και "η δέσμευσή της για σχέσεις καλής γειτονίας. Στη συνάρτηση αυτή πρέπει να αποφεύγεται κάθε πράξη η οποία θα μπορούσε να επηρεάσει δυσμενώς τη διαδικασία ειρηνικής διευθέτησης των διαφορών" παραπέμποντας με νόημα, κατανοητό μόνο στους Έλληνες, στο επεισόδιο της Καρπάθου...

Η αυστριακή προεδρία έκλεισε τη θητεία της με μια σύνοδο κενή περιεχομένου, όπου κύρια, εμφανής και μονοσήμαντη ήταν η προσπάθειά της να μεταθέσει τα βαριά προβλήματα στην επόμενη προεδρία.