Υπέρ Καντάφι
Νίκος Μπίστης, www.protagon.gr, Δημοσιευμένο: 2011-10-23
Για την αρχή όταν ανέτρεψε τον βασιλιά Ιντρίς και προσπάθησε να ενώσει τις φυλές σε κράτος. Και για το φρικτό τέλος που του έδωσαν οι «αντικαθεστωτικοί» της τελευταίας στιγμής, που πριν ένα χρόνο τον αποθέωναν. Που τον βασάνισαν πριν τον εκτελέσουν εν ψυχρώ κραυγάζοντας «Αλλάχ ακμπάρ» ( Πόσο μεγάλος δολοφόνος είναι αυτός ο Θεός του Ισλάμ και όχι μόνο). Για το ενδιάμεσο διάστημα της παρανοϊκής τυραννίας του τα έγραψα τότε, όταν διάφοροι Ευρωπαίοι, μαζί και ημέτεροι που τώρα σιωπούν συνωστίζονταν στο τσαντίρι του.
Περίμενα δυο μέρες να διαβάσω μια διαμαρτυρία, να ακούσω μια φωνή οργής για το απαράδεκτο θέαμα που έκανε τον γύρο του κόσμου. Η Χίλαρι με ένα βλακώδες «ήρθαμε, είδαμε, σκοτώθηκε ουάου» έκφρασε την χαρά της για τον θάνατο του Καντάφι, κυβερνήσεις και ηγέτες που μέχρι πριν ένα χρόνο χαριεντίζονταν και έστηναν μπίζνες με τον ημιπαράφρονα στα τελευταία του δικτάτορα, σιώπησαν ένοχα η επικρότησαν προκλητικά. Μέχρι και την σκηνή του άφησε ο Σαρκοζί τον Καντάφι να στήσει έξω από τα Ηλύσια Πεδία, μέχρι και γυναίκες κουβάλησε στον Μπερλουσκόνι, ενώ Ρώσοι και Κινέζοι τον στήριζαν μανιωδώς μέχρις ότου οι καινούργιοι εγγυήθηκαν τις επενδύσεις τους.
Ούτε οι ηγέτες της «πολιτισμένης» ανθρωπότητας, ούτε οι εκκλησίες, ούτε οι ανθρωπιστικές οργανώσεις σήκωσαν φωνή διαμαρτυρίας για το φρικτό έγκλημα της εν ψυχρώ, χωρίς δίκη εκτέλεσης, αφού προηγήθηκε λυντσάρισμα ενός ανθρώπου που συνελήφθη αιχμάλωτος. Οι σύμμαχοι των εξεγερμένων- ανάμεσα στους τελευταίους προφανώς υπάρχουν αγωνιστές που υπέφεραν από το καθεστώς του Καντάφι και προσβλέπουν σε μια δημοκρατική εξέλιξη στην Λιβύη αλλά στιγματίζονται γιατί δεν απέτρεψαν την δολοφονία– οφείλουν όπως γράφει ο Ριχάρδος Σωμερίτης( Το τραγικό τέλος του τύραννου Καντάφι- ΒΗΜΑ21-10 2011) «να απολογηθούν και ας μην είναι οι φυσικοί αυτουργοί του εγκλήματος». Είναι προφανές ότι δεν ήθελαν μια δίκη που θα επανέφερε στην μνήμη των ανθρώπων εκτός από τα εγκλήματα του Καντάφι και τις δικές τους πομπές. Κυρίως οι Ευρωπαίοι. Οι Αμερικάνοι στην συγκεκριμένη περίπτωση λόγω της μακρόχρονης σύγκρουσης με τον Καντάφι, ήσαν λιγότερο εκτεθειμένοι και για αυτό απαίτησαν από το Επαναστατικό Συμβούλιο της Λιβύης να προχωρήσει σε έρευνα για τις συνθήκες του θανάτου ενώ μίλησαν και για έγκλημα πολέμου. Υποκριτικό θα πει κάποιος. Πάντως κάτι περισσότερο από την εκκωφαντική σιωπή των Ευρωπαίων ηγετών.
Υπάρχει, λοιπόν, αυτοτελές και κολοσσιαίο ένα ανθρωπιστικό ζήτημα, ένα ζήτημα ηθικής τάξης. Κάποιοι, καλοπροαίρετα είναι πρόθυμοι να το παραβλέπουν, στο όνομα της αλλαγής σελίδας στην Λιβύη. Παραβλέπουν έτσι την αλληλουχία μέσων και σκοπών και γίνονται ανομολόγητα οπαδοί της θεωρίας ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Θεωρίας όχι μόνο κυνικής αλλά τελικά και μακροπρόθεσμα πολιτικά αναποτελεσματικής όταν σχεδόν πάντοτε γυρίζει μπούμερανγκ. Το έπαθαν οι Αμερικάνοι στο Αφγανιστάν όταν ενίσχυσαν τους Μουτζαχεντίν και έμπλεξαν με τους Ταλιμπάν. Υπάρχει ένα πιο τραγικό παράδειγμα. Η Αλγερία. Στα τέλη της δεκαετίας του 50 η ανθρωπότητα συγκλονίστηκε από τον αντιαποικιακό αγώνα των Αλγερινών κατά της Γαλλίας. Λίγοι έδιναν σημασία τότε στα μέσα που χρησιμοποιούσε το FLN (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο Αλγερίας) απέναντι σε αντιπάλους, Γάλλους και Αλγερινούς που δεν ήθελαν να σπάσουν οι δεσμοί με την Γαλλία αλλά και σε συμμάχους, όπως τους κομμουνιστές που διαφωνούσαν με ακραίες τρομοκρατικές ενέργειες όπως τα τυφλά χτυπήματα σε δημόσιους χώρους.
Η απάντηση των αποικιακών γαλλικών αρχών, που αργότερα έφτιαξαν τον ΟΑΣ και επικήρυξαν τον Ντε Γκώλ ήταν βάναυση και κτηνώδης.( Μια εκπληκτική τοιχογραφία της εποχής έχει ο Maurice Attia στο νουάρ μυθιστόρημα «Το μαύρο Αλγέρι», εκδ. Πόλις). Μέσα σε αυτό το κλίμα ο Αλγερινής καταγωγής Αλμπέρ Καμύ προτείνει πολιτική ανακωχή και εκφράζει την απαισιοδοξία του για την κατάληξη της αλγερινής επανάστασης. Δυστυχώς δικαιώθηκε. Το «αντιϊμπεριαλιστικό» καθεστώς Μπουμεντιέν μεταλλάχθηκε σε μια τυπική αραβική δικτατορία, η χώρα είναι βυθισμένη σε ένα αιματηρό εμφύλιο με τους ισλαμιστές και τους κυβερνώντες να επιδίδονται σε ανείπωτες αγριότητες με πρώτα θύματα τις γυναίκες. Και το αποκορύφωμα και η εκδίκηση της Ιστορίας ήρθε όταν πριν μερικά χρόνια επισκέφθηκε το Αλγέρι ο Ζακ Σιράκ και τον υποδέχθηκαν 1.000.000 νέοι Αλγερινοί ζητώντας του βίζα για την Γαλλία. Ο σκοπός δεν αγίασε τα μέσα, αντιθέτως τα μέσα υπονόμευσαν τον σκοπό και κατέστησαν ανέφικτη την πορεία προς μια δημοκρατική και ειρηνική Αλγερία.
Μακάρι στην Λιβύη τα πράγματα να εξελιχθούν διαφορετικά. Ο αιματοβαμμένος όμως επίλογος δεν είναι αισιόδοξο μήνυμα. Η δημοκρατία είναι ζόρικο πράγμα. Θέλει χρόνο και οπωσδήποτε δεν θεμελιώνεται πάνω στο αίμα. Ακόμα και αν αυτό είναι του Καντάφι.
Περίμενα δυο μέρες να διαβάσω μια διαμαρτυρία, να ακούσω μια φωνή οργής για το απαράδεκτο θέαμα που έκανε τον γύρο του κόσμου. Η Χίλαρι με ένα βλακώδες «ήρθαμε, είδαμε, σκοτώθηκε ουάου» έκφρασε την χαρά της για τον θάνατο του Καντάφι, κυβερνήσεις και ηγέτες που μέχρι πριν ένα χρόνο χαριεντίζονταν και έστηναν μπίζνες με τον ημιπαράφρονα στα τελευταία του δικτάτορα, σιώπησαν ένοχα η επικρότησαν προκλητικά. Μέχρι και την σκηνή του άφησε ο Σαρκοζί τον Καντάφι να στήσει έξω από τα Ηλύσια Πεδία, μέχρι και γυναίκες κουβάλησε στον Μπερλουσκόνι, ενώ Ρώσοι και Κινέζοι τον στήριζαν μανιωδώς μέχρις ότου οι καινούργιοι εγγυήθηκαν τις επενδύσεις τους.
Ούτε οι ηγέτες της «πολιτισμένης» ανθρωπότητας, ούτε οι εκκλησίες, ούτε οι ανθρωπιστικές οργανώσεις σήκωσαν φωνή διαμαρτυρίας για το φρικτό έγκλημα της εν ψυχρώ, χωρίς δίκη εκτέλεσης, αφού προηγήθηκε λυντσάρισμα ενός ανθρώπου που συνελήφθη αιχμάλωτος. Οι σύμμαχοι των εξεγερμένων- ανάμεσα στους τελευταίους προφανώς υπάρχουν αγωνιστές που υπέφεραν από το καθεστώς του Καντάφι και προσβλέπουν σε μια δημοκρατική εξέλιξη στην Λιβύη αλλά στιγματίζονται γιατί δεν απέτρεψαν την δολοφονία– οφείλουν όπως γράφει ο Ριχάρδος Σωμερίτης( Το τραγικό τέλος του τύραννου Καντάφι- ΒΗΜΑ21-10 2011) «να απολογηθούν και ας μην είναι οι φυσικοί αυτουργοί του εγκλήματος». Είναι προφανές ότι δεν ήθελαν μια δίκη που θα επανέφερε στην μνήμη των ανθρώπων εκτός από τα εγκλήματα του Καντάφι και τις δικές τους πομπές. Κυρίως οι Ευρωπαίοι. Οι Αμερικάνοι στην συγκεκριμένη περίπτωση λόγω της μακρόχρονης σύγκρουσης με τον Καντάφι, ήσαν λιγότερο εκτεθειμένοι και για αυτό απαίτησαν από το Επαναστατικό Συμβούλιο της Λιβύης να προχωρήσει σε έρευνα για τις συνθήκες του θανάτου ενώ μίλησαν και για έγκλημα πολέμου. Υποκριτικό θα πει κάποιος. Πάντως κάτι περισσότερο από την εκκωφαντική σιωπή των Ευρωπαίων ηγετών.
Υπάρχει, λοιπόν, αυτοτελές και κολοσσιαίο ένα ανθρωπιστικό ζήτημα, ένα ζήτημα ηθικής τάξης. Κάποιοι, καλοπροαίρετα είναι πρόθυμοι να το παραβλέπουν, στο όνομα της αλλαγής σελίδας στην Λιβύη. Παραβλέπουν έτσι την αλληλουχία μέσων και σκοπών και γίνονται ανομολόγητα οπαδοί της θεωρίας ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα. Θεωρίας όχι μόνο κυνικής αλλά τελικά και μακροπρόθεσμα πολιτικά αναποτελεσματικής όταν σχεδόν πάντοτε γυρίζει μπούμερανγκ. Το έπαθαν οι Αμερικάνοι στο Αφγανιστάν όταν ενίσχυσαν τους Μουτζαχεντίν και έμπλεξαν με τους Ταλιμπάν. Υπάρχει ένα πιο τραγικό παράδειγμα. Η Αλγερία. Στα τέλη της δεκαετίας του 50 η ανθρωπότητα συγκλονίστηκε από τον αντιαποικιακό αγώνα των Αλγερινών κατά της Γαλλίας. Λίγοι έδιναν σημασία τότε στα μέσα που χρησιμοποιούσε το FLN (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο Αλγερίας) απέναντι σε αντιπάλους, Γάλλους και Αλγερινούς που δεν ήθελαν να σπάσουν οι δεσμοί με την Γαλλία αλλά και σε συμμάχους, όπως τους κομμουνιστές που διαφωνούσαν με ακραίες τρομοκρατικές ενέργειες όπως τα τυφλά χτυπήματα σε δημόσιους χώρους.
Η απάντηση των αποικιακών γαλλικών αρχών, που αργότερα έφτιαξαν τον ΟΑΣ και επικήρυξαν τον Ντε Γκώλ ήταν βάναυση και κτηνώδης.( Μια εκπληκτική τοιχογραφία της εποχής έχει ο Maurice Attia στο νουάρ μυθιστόρημα «Το μαύρο Αλγέρι», εκδ. Πόλις). Μέσα σε αυτό το κλίμα ο Αλγερινής καταγωγής Αλμπέρ Καμύ προτείνει πολιτική ανακωχή και εκφράζει την απαισιοδοξία του για την κατάληξη της αλγερινής επανάστασης. Δυστυχώς δικαιώθηκε. Το «αντιϊμπεριαλιστικό» καθεστώς Μπουμεντιέν μεταλλάχθηκε σε μια τυπική αραβική δικτατορία, η χώρα είναι βυθισμένη σε ένα αιματηρό εμφύλιο με τους ισλαμιστές και τους κυβερνώντες να επιδίδονται σε ανείπωτες αγριότητες με πρώτα θύματα τις γυναίκες. Και το αποκορύφωμα και η εκδίκηση της Ιστορίας ήρθε όταν πριν μερικά χρόνια επισκέφθηκε το Αλγέρι ο Ζακ Σιράκ και τον υποδέχθηκαν 1.000.000 νέοι Αλγερινοί ζητώντας του βίζα για την Γαλλία. Ο σκοπός δεν αγίασε τα μέσα, αντιθέτως τα μέσα υπονόμευσαν τον σκοπό και κατέστησαν ανέφικτη την πορεία προς μια δημοκρατική και ειρηνική Αλγερία.
Μακάρι στην Λιβύη τα πράγματα να εξελιχθούν διαφορετικά. Ο αιματοβαμμένος όμως επίλογος δεν είναι αισιόδοξο μήνυμα. Η δημοκρατία είναι ζόρικο πράγμα. Θέλει χρόνο και οπωσδήποτε δεν θεμελιώνεται πάνω στο αίμα. Ακόμα και αν αυτό είναι του Καντάφι.
