Από την στιγμή που η ρωσική εισβολή δεν κατόρθωσε να απομακρύνει την κυβέρνηση Ζελένσκι από το Κίεβο και να «λύσει» το θέμα της Ουκρανίας μέσα σε κάποιες μέρες, ή το πολύ μέσα σε λίγες εβδομάδες, ήταν θέμα χρόνου να εμφανιστούν οι ρωγμές στο καθεστώς του Πούτιν.

Η «αυτοκρατορική» ιδεολογία, που είναι το συνεκτικό στοιχείο του καθεστώτος, δεν μπορεί να σταθεί με τα πενιχρά αποτελέσματα της εισβολής. Τι αυτοκρατορία είσαι, αν δεν μπορείς να κατακτήσεις τον μικρότερο γείτονα σου…;

Ο κ. Μητσοτάκης επέλεξε να προβάλει ως κύριο πολιτικό διακύβευμα των αυριανών εκλογών το ζήτημα της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης. Αφού εξασφάλισε πρώτα ότι δεν θα γίνει καμιά ουσιαστική αντιπαράθεση πολιτικών προγραμμάτων και αφού χρησιμοποίησε ακόμα και την τραγωδία της Πύλου ως πρόσχημα για την αποφυγή κάθε είδους ντιμπέιτ, θέλησε ξανά να στηριχτεί σε ένα πλαστό «εθνικό ζήτημα», πιστεύοντας ότι θα δρέψει και πάλι τα θετικά αποτελέσματα που της απέφερε το 2019 η συμπαράταξη με την Ακροδεξιά στην υποκριτική καταγγελία της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Ο «νόμος Χατζηδάκη» συγχαίρει εαυτόν για την αύξηση των προσλήψεων και τη μείωση δήθεν της ανεργίας, ωστόσο οδήγησε μόνο στην υπερχρέωση του ελληνικού Δημοσίου υπέρ των δικών τους παιδιών-υπεργολάβων και όχι των εργαζομένων. Το ελληνικό Δημόσιο πλέον πληρώνει διπλάσια ή ακόμα και τριπλάσια τον μισθό του κάθε «ενοικιαζόμενου» υπαλλήλου. Η πρακτική αυτή προσβάλλει την αρχή́ του κράτους δικαίου κρατώντας σε «ομηρία» μεγάλο αριθμό́ εργαζομένων. Μιλάμε λοιπόν για ένα trafficking εργαζομένων με όρους «πιάτσας», καθώς στην τσέπη του εργαζομένου μπαίνει ένας μισθός της πείνας, χωρίς να του αναγνωρίζονται ακόμα και τα τυπικά προσόντα, πόσο μάλλον οι αποζημιώσεις, οι αναρρωτικές, οι γονικές ή οι άδειες λοχείας.

Χρόνια τώρα η Αριστερά ταλαιπωρείται από την έννοια του «δημοκρατικού συγκεντρωτισμού». Σύμφωνα με αυτή, οι αποφάσεις λαμβάνονται με (τάχα μου) δημοκρατικό τρόπο εντός του κόμματος και μετά όλοι στρατεύονται για την προπαγάνδισή τους. Ουαί κι αλίμονο αν κάποιος πει μια κουβέντα παραπάνω ή θέσει καμιά ερώτηση του στυλ «αν έχουμε δικτατορία όταν Ελληνες αξιωματικοί στέλνουν τανκς στη Βουλή το 1967, τότε τι έχουμε όταν σοβιετικά στρατεύματα καταλαμβάνουν την Πράγα το 1968;».

Το βασικό προεκλογικό σύνθημα της Ν.Δ. –«σταθερά, τολμηρά, μπροστά»– ξενίζει και τον πλέον καλοπροαίρετο παρατηρητή των πεπραγμένων της διακυβέρνησής της με την αντιστροφή των εννοιών που επικαλείται. Πράγματι, ποτέ άλλοτε στην πρόσφατη ιστορία μας η σκανδαλώδης προχειρότητα σε συνδυασμό με την εσκεμμένη υπονόμευση των θεσμών, η φοβική αντιμετώπιση των προβλημάτων της κοινωνίας και η οπισθοδρομική και βαθιά κυνική αντίληψη για τον ρόλο του κράτους και τη σχέση του με τους πολίτες-πελάτες δεν ήταν τόσο απροκάλυπτα εύγλωττες σε κάθε έκφανση της κυβερνητικής πολιτικής.

Οπως κάθε κυβερνητικός εκπρόσωπος άξιος του τίτλου του, ο κ. Γιάννης Οικονόμου είχε καταφέρει να απαντά σε κάθε ερώτηση εκσφενδονίζοντας τρία – τέσσερα λίθινα δόγματα: «Οι αντίπαλοί μας είναι τοξικοί»· «διασύρουν την Ελλάδα στο εξωτερικό»· «εργαλειοποιούν τα συναισθήματα του κόσμου»· «στοχοποιούν…» (τον κ. Μητσοτάκη, τη Δικαιοσύνη, την Αστυνομία, πάλι τον κ. Μητσοτάκη, το Λιμενικό, τους μετακλητούς, εκ νέου τον κ. Μητσοτάκη κ.ο.κ.). Και ξανά μανά.

Οσοι µετά το ναυάγιο στην Πύλο ζητούν επίμονα απαντήσεις σε ερωτήματα που έχουν ανακύψει όσον αφορά τη διαχείριση της υπόθεσης (από το Λιμενικό, από τους εισαγγελείς, από τα ΜΜΕ) εγκαλούνται εσχάτως για μειωμένο πατριωτισμό. Κι από την άλλη εμφανίζονται ότι αγαπούν την πατρίδα όσοι δέχονται πως η διερεύνηση της τραγωδίας πρέπει να γίνει υπό άκρα μυστικότητα στο όνομα της περιφρούρησης της διεθνούς εικόνας της χώρας, των εθνικών συμφερόντων, του τουρισμού. Είναι όμως έτσι; Είναι απόρροια ανθελληνισμού το αίτημα για –ενδεχομένως οδυνηρή– αλήθεια;

Το τελευταίο διάστημα τα κόμματα της Ν.Δ., του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ (τυπικά και ΚΙΝ.ΑΛΛ. ακόμη) ανταγωνίζονται το ένα το άλλο ποιο θα στείλει σε μια Ανεξάρτητη Αρχή (Γενικό Λογιστήριο, Τράπεζα Ελλάδος, Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής, γιατί όχι και Ελεγκτικό Συνέδριο, Αρειο Πάγο, Συμβούλιο της Επικρατείας και αλλού) το πρόγραμμά του για να κοστολογηθεί και να αξιολογηθεί.

Και εγώ που νόμιζα πως τα προγράμματα των κομμάτων τα αξιολογούν πολίτες και όχι Ανεξάρτητες Αρχές. Εδώ έχουμε «εθελούσια;» παράδοση της αυτονομίας της πολιτικής και των κομμάτων σε θεσμούς και οργανισμούς εκτός αυτών. Και όχι μόνο δεν ανοίγει μύτη, αλλά και όλοι θεωρούν αυτονόητη και ευκταία αυτή την εξέλιξη.

Στα ψιλά πέρασε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση που έγινε την προηγούμενη βδομάδα στο Ευρωκοινοβούλιο. Το θέμα; Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας; Συντριπτικό: 465 υπέρ, 5 κατά, 36 αποχές.

Τι λέει η έκθεση*; Πολλά και ωραία. Εχουμε και λέμε: Η ολομέλεια του Ε.Κ. επικρίνει το σύστημα που εφαρμόζεται για την κατάρτιση της μαύρης λίστας φορολογικών παραδείσων της Ε.Ε., που εξαιρεί σκανδαλωδώς περιπτώσεις όπως το Ντελάγουερ των ΗΠΑ, αλλά και τα ειδικά φορολογικά καθεστώτα Ιρλανδίας και Λουξεμβούργου. Υπολογίζεται ότι κεφάλαια ύψους 2,3 τρισ. ευρώ καταλήγουν σε φορολογικούς παραδείσους.

Το ζήτημα της μειονότητας της Θράκης δεσπόζει ακόμη στις προεκλογικές συζητήσεις. Ομως περιορίζεται στις επιδερμικές στερεότυπες καταγγελίες. Ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «η μειονότητα μπορεί κάλλιστα να εργαλειοποιηθεί από το τουρκικό προξενείο». Δεν είπε όμως από πού αντλεί αυτή τη δύναμη το προξενείο. Ανάμεσα στις αιτίες βρίσκεται σίγουρα το έλλειμμα στην πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων για τις μειονότητες, σε σχέση με τις ευρωπαϊκές αξίες. Και το έλλειμμα αυτό το αξιοποιεί το τουρκικό προξενείο.

Υπάρχει τα τελευταία χρόνια διάχυτη σε κύκλους της Κεντροαριστεράς η αντίληψη πως η σοσιαλδημοκρατία δεν είναι τίποτα περισσότερο από ήπιος καπιταλισμός μέσω ρυθμισμένης αγοράς με περισσότερη ή λιγότερη κοινωνική πολιτική.

Τέτοιες απόψεις ενδημούν κυρίως σε νεότερους που ήρθαν σε επαφή με τον χώρο μετά το ξέσπασμα της κρίσης, χωρίς εμπειρία της ιστορικής πορείας του φορέα της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας, αλλά και σε παλαιότερους - κάποιους τέως οπαδούς της σχεδιασμένης οικονομίας, κάποιους πεπεισμένους ότι από την κεντρο-αριστερά πρέπει να αφαιρεθεί το δεύτερο συνθετικό.

Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων τιμάται στη σκιά του πολύνεκρου ναυαγίου στην Πύλο –μιας από τις μεγαλύτερες τραγωδίες στα νερά της Μεσογείου, τα τελευταία χρόνια. Μιας τραγωδίας που μας συγκλόνισε όλους και μας έκανε να αναρωτηθούμε: σε τι βαθμό μπορεί να φτάσει η απελπισία και η απόγνωση ενός ανθρώπου που το ταξίδι σε μια βάρκα σε ανοιχτή θάλασσα φαντάζει λιγότερο επικίνδυνο από αυτό που αφήνει πίσω του; Μήπως η ελπίδα για ασφάλεια, για μια ζωή με αξιοπρέπεια και προοπτική είναι πιο δυνατή από οποιοδήποτε εμπόδιο μπορεί να υψωθεί στην αναζήτηση αυτού του αγαθού;