Δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε στον βυζαντινό καισαροπαπισμό, στο ισλαμικό χαλιφάτο, στο παπικό κράτος, στους ευρωπαϊκούς θρησκευτικούς πολέμους ή στους ευαγγελικούς πάστορες των ΗΠΑ για να επιχειρηματολογήσουμε υπέρ του προφανούς: οι θρησκείες (οι Εκκλησίες στην περίπτωση του χριστιανισμού) ήσαν ανέκαθεν και είναι ακόμα συνδεμένες με το πολιτικό φαινόμενο.

Καθημερινά οι εξελίξεις στις αγορές προϊδεάζουν για άλλη μια χρονιά κρίσης της Ευρωζώνης το 2011. Ο μόνιμος Μηχανισμός που αποφάσισαν να θεσπίσουν στην τελευταία φετινή τους σύνοδο οι Ευρωπαίοι ηγέτες έως ένα βαθμό καθησυχάζει ότι κάποιας μορφής αλληλεγγύη θα λειτουργεί απέναντι σε χώρες που φθάνουν σε αδυναμία να δανειστούν από τις αγορές για να καλύψουν δημόσια ελλείμματα. Δεν αρκεί όμως για να αρθούν οι εντεινόμενες ανισορροπίες και να μπει η Ευρώπη σε πορεία συνοχής και ανάπτυξης.

Έχουν αναρωτηθεί οι αποφασίζοντες τις μειώσεις μισθών εργαζομένων αν έχουν επιτελέσει το δικό τους καθήκον για τη μείωση της σπατάλης; Έχουμε αναρωτηθεί εμείς αν έχουν κάνει το καθήκον τους εκείνοι που αποφασίζουν; Η εικόνα είναι σαφής. Τα ποικίλα έξοδα επιδείξεως και “καλύτερης” εξυπηρέτησης δεν έχουν μειωθεί παρά πολύ στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα με διάφορα προσχήματα. Σε κάθε περίπτωση δεν έχουν μειωθεί κατ’ αναλογία με τη μείωση των εισοδημάτων από μισθούς. Το “σύστημα” συνεχίζει να υπερδαπανά δημόσιο χρήμα, αλλά πιο κρυφά, πιο μακρυά από τα μάτια των πολιτών.

Οσοι έχουν επαφή με την κοινωνία, όσοι είναι σε θέση να συνομιλούν με τις πολλές εκφράσεις της, γνωρίζουν τα αισθήματα φόβου, ανασφάλειας και οργής που διακατέχουν τους πολίτες από τον Μάιο του 2010, οπότε και άρχισαν, μετά τα δραστικά μέτρα, να συνειδητοποιούνται η ένταση και το βάθος της κρίσης ή καλύτερα το μέγεθος της οικονομικής καταστροφής που είχε συντελεσθεί στη χώρα τα προηγούμενα χρόνια.

Η απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος να απευθυνθεί στον «λαό» για την κρίση καθώς και ο τρόπος με τον οποίο την πραγματοποίησε έρχονται να προστεθούν σε μια σειρά πολιτικών παρεμβάσεων της Εκκλησίας που τείνουν να γίνουν συστημικό φαινόμενο της πολιτικής ζωής της χώρας. Με διάφορα προσχήματα που προσαρμόζονται στον πνευματικό ρόλο της Εκκλησίας έτσι όπως οι ίδιοι οι ιεράρχες τον αντιλαμβάνονται, η Ιερά Σύνοδος παραβιάζει συστηματικά τη σιωπή που αρμόζει στη διακηρυγμένη αποστολή της.

Tην Δευτέρα ( 20/12/10) σε πολιτική συγκέντρωση της ΔΗΜ.ΑΡ. στο θέατρο ΓΚΛΟΡΙΑ, ο Πρόεδρός της, ο Φώτης Κουβέλης, κατέθεσε μια δέσμη άμεσων και μακροπρόθεσμων προτάσεων αναφερόμενος αφενός στο επίπεδο των μέτρων για την αναπτυξιακή επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας και αφετέρου σε όσα επιβάλλεται να αλλάξουν στο ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο.

Πέραν του γεγονότος, δηλαδή μιας επιτυχημένης πολιτικής συγκέντρωσης με θέμα τις οικονομικές προτάσεις ενός κόμματος της Αριστεράς, εν μέσω μάλιστα ακινησίας των Μαζικών Μέσων Μεταφοράς, έγκυροι/ες συντάκτες και αναλυτές στάθηκαν στο γεγονός ότι παρουσιάστηκαν θέσεις και προτάσεις που αποπνέουν μια ευθύνη για την κοινωνία και τη χώρα.

Ερχονται Χριστούγεννα και τη µικρή µας φάτνη, αντί να τη ζεσταίνουν χνώτα άκακων προβάτων, τη ζώνουν φίδια. Ο νέος χρόνος ανατέλλει µέσα από σύννεφα µεγάλης αγωνίας.

Ξέρουµε όλοι πως στη διάρκεια του 2011 η κρατικοδίαιτη, αναιµική ελληνική οικονοµία θα µετρήσει το βάθος µια ύφεσης δίχως προηγούµενο ως συνέπεια αναπότρεπτη της µοιραίας περικοπής της δηµόσιας δαπάνης.

Τον τελευταίο καιρό, και με αφορμή το προβληματικό κυβερνητικό «Κείμενο Διαβούλευσης» για τη μεταρρύθμιση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ξεκίνησε στα Τμήματα, στους συλλόγους, στις Συγκλήτους αλλά και στον ευρύτερο δημόσιο χώρο μια γόνιμη διαδικασία διαλόγου με στόχο τη συγκρότηση μιας ακαδημαϊκής πρότασης για την επιβίωση και την ανάπτυξη του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου, μέσα σε συνθήκες της οικονομικής κρίσης. Είναι ίσως η πρώτη φορά που, μετά το «νόμο-πλαίσιο» του 1982, το πανεπιστήμιο αναστοχάζεται κριτικά τον εαυτό του : τις αδράνειές του, τις συντεχνιακές εξαρτήσεις του, τις στρεβλώσεις της αυτοδιοίκητης λειτουργίας του, την ακαμψία του αλλά και τα επιτεύγματά του, τις επιδόσεις του, την επιστημονική δυναμική του.

Τελικά, οι προτεινόμενες αλλαγές στο Πανεπιστήμιο, ανταποκρίνονται στα πραγματικά προβλήματα που παρουσιάζει το ελληνικό πανεπιστήμιο; Το σχέδιο της διαβούλευσης δεν συνοδεύεται από μια Λευκή Βίβλο με τα προβλήματα του Πανεπιστημίου. Πορίσματα των εξωτερικών αξιολογήσεων δεν δημοσιεύτηκαν. Η συγκεντρωτική αξιολόγηση της ΑΔΙΠ για το 2009, περιστρέφεται στα διαδικαστικά, και τα συγκεντρωτικά της στοιχεία είναι ανεπεξέργαστα . Ποιες ανάγκες επομένως έρχονται να συναντήσουν οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις; Ποιες αδυναμίες θέλουν να διορθώσουν; Ποιες δυνατότητες να διευρύνουν;

Όποιος δεν βολεύεται εύκολα σε κάθε είδους ιδεολογήματα και συνθήματα καταλήγει αβίαστα νομίζω στις παρακάτω κωδικοποιημένες διαπιστώσεις. Η κρίση, που ακόμα δεν έχει δείξει τα δόντια της, αποσαθρώνει τάχιστα κάθε κοινωνική συνοχή. Τα τραγικά της αποτελέσματα δεν αφορούν αριθμούς αλλά ανθρώπους με σάρκα και αίμα, τους δικούς μας ανθρώπους. Δεν είναι «δημοσιονομική» αλλά δομική κρίση του συστήματος και αγκαλιάζει κάθε πτυχή της ζωής μας. Στον πυρήνα της βρίσκουμε τον καταναλωτισμό, την εμπορευματοποίηση κάθε αγαθού και την ανθρωπινή αλλοτρίωση. Και η όξυνση της ωθεί ακόμα περισσότερο σε λογικές «όλοι εναντίων όλων» και ο «σώζων εαυτόν σωθείτε». Με αλλά λόγια δεν είναι μπόρα και θα περάσει….

Το άλλο θέμα αφορά την Αριστερά. Εδώ έχουμε μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη που ακούει στο όνομα Δημοκρατική Αριστερά. Μια Αριστερά που επιχειρεί να προσεγγίσει την κρίση με «ρεαλισμό», δηλαδή με πολιτικούς όρους. Ηταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η ευρωπαϊκή προσέγγιση που έκανε τη Δευτέρα ο Φώτης Κουβέλης, σε συνδυασμό με μία κριτική του μνημονίου, με ταυτόχρονη όμως στήριξη της επιχειρηματικότητας, των μεταρρυθμίσεων στο κράτος και συγκεκριμένες υποδείξεις αναπτυξιακού χαρακτήρα. Για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, ένα κομμάτι της Αριστεράς τολμά να διερευνήσει τα συγκεκριμένα προβλήματα της χώρας, όχι με ιδεολογικούς όρους, αλλά με προοδευτικά πολιτικά μέσα. Να κάτι καλό που βγαίνει από την «κρίση»...

Ένα από τα πλέον ανορθολογικά συστήματα που λειτούργησαν και λειτουργούν στη χώρα μας και ειδικά στο λεκανοπέδιο της Αθήνας, είναι αυτό των ΜΜΜ. Η πολυδιάσπαση των φορέων που ασχολούνται με το ίδιο έργο και η αδυναμία συνεννόησης για τον εντελώς αναγκαίο συντονισμό τους, η ανορθολογική τιμολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών, οι άστοχες αναπτυξιακές επιλογές, η αδυναμία είσπραξης ακόμη και του εισιτηρίου, η επιβάρυνση από επιλογές τρίτων που μειώνουν τις εισπράξεις, η έλλειψη και κυρίως η αδυναμία εφαρμογής ενός στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδίου όπου θα ενταχθούν όλα τα ΜΜΜ του λεκανοπεδίου, είναι κάποιες από τις κραυγαλέες και διαχρονικές αδυναμίες ενός τόσο κρίσιμου για τη λειτουργία της πόλης συστήματος.