Στις σύγχρονες μαζικές κοινωνίες του θεάματος και ιδιαιτέρως όταν ανήκουν στην περιφέρεια και δεν διαθέτουν δυναμικές κοινωνικές δομές όπως η Ελλάδα, η πολιτική επικοινωνία κυριαρχείται από τον εικονικό της χαρακτήρα και τις ιδιαιτερότητες της λογικής του θεάματος, καθώς και των ΜΜΕ που το υπηρετούν.

Tο εκλογικό ποσοστό αυτής της αναμέτρησης συνιστά εξέλιξη για την οποία οφείλουμε μια συγγνώμη στον κόσμο της Δημοκρατικής Αριστεράς.

Μια συγγνώμη στη γενιά της ανανέωσης, στους νεότερους αριστερούς, στους σοσιαλδημοκράτες, στους οικολόγους και στους ανένταχτους πολίτες που έσπευσαν πριν από τρία χρόνια να αγκαλιάσουν με θέρμη το εγχείρημά μας.

Οφείλουμε μια συγγνώμη. Και μια υπόσχεση: ότι στις δύσκολες μέρες που έρχονται θα κάνουμε, όλες και όλοι, ό, τι περνάει από το χέρι μας για να αναστηλώσουμε το κύρος του χώρου μας, να ξαναφέρουμε την ελπίδα, να ξαναζήσουμε το όνειρο, να στήσουμε ξανά το κόμμα στα πόδια του…

Η ΔΗΜ.ΑΡ γνώρισε μεγάλη ήττα στις ευρωεκλογές. Με δημοκρατικές διαδικασίες θα εξετάσει τις αιτίες. Είναι δυνατόν να αναταχθεί με την προϋπόθεση ότι θα προχωρήσει σε βαθιές αλλαγές που θα στηρίζονται στις ιδέες και τις αρχές της.
Κρίσιμα ζητήματα για την προοπτική της είναι οι θέσεις που θα λάβει για τις κυβερνητικές λύσεις και για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς.

α) Για την εναλλακτική κυβερνητική πρόταση

Σήμερα ζητούμενο είναι μια προοδευτική πολιτική πρόταση για την έξοδο της χώρας από την κρίση αλλά και για την πορεία που θα ακολουθηθεί αμέσως μετά. Αυτή η πρόταση δεν μπορεί να είναι ουδέτερη σε σχέση με τα διλήμματα της πραγματικής ζωής.

Τα δυσμενή εκλογικά αποτελέσματα για τη ΔΗΜΑΡ, η νέα εκλογική υποχώρηση του ΠΑΣΟΚ, η κατώτερη των προσδοκιών καταγραφή του ΠΟΤΑΜΙΟΥ άνοιξαν εκ των πραγμάτων μια σοβαρή πολιτική συζήτηση στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στη ΝΔ και στο ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι προφανές ότι η Κεντροαριστερά στην Ελλάδα βρίσκεται σε κρίση. Αδυνατεί να συγκροτηθεί ως πλειοψηφικό ρεύμα και να διατυπώσει ένα εναλλακτικό σχέδιο εξουσίας.

Την ίδια ώρα ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τη πρώτη θέση στη μάχη των Ευρωεκλογών. Σημαντική επιτυχία η οποία όμως περιορίζεται στα ποσοστά του κόμματος στις προηγούμενες εθνικές εκλογές χωρίς να δημιουργεί δυναμική ανατροπής. Η απουσία ρεαλιστικής πολιτικής συμμαχιών από τον ΣΥΡΙΖΑ αποδυναμώνει τη κυβερνησιμότητα του και εντείνει ένα κλίμα αβεβαιότητας για το μέλλον.

Στις πρόσφατες εκλογές, η ΔΗΜΑΡ υπέστη μια βαριά εκλογική ήττα ∙ μια ήττα δυσανάλογη με το πολιτικό της ανάστημα και, πάντως, αναντίστοιχη με την προσφορά της στον τόπο. Είναι ώρα, λοιπόν, να συζητήσουμε για τα λάθη αλλά κυρίως να συζητήσουμε για την προοπτική αυτού του χώρου, έχοντας συνείδηση ότι από το ύφος και το ήθος αυτού του διαλόγου θα κριθεί και η πολιτική επανεκκίνηση της κοινής μας προσπάθειας. Ας εξηγηθούμε, επομένως, από την αρχή :

Η κεντροαριστερά έχει ταξινομηθεί ως ο χώρος ανάμεσα στη ΝΔ και το ΣΥΡΙΖΑ. Όμως με τον τρόπο αυτό αποκλείονται πολίτες που μπορούν να προσεγγιστούν σε βασικά ζητήματα όπως στο ρόλο των ρυθμιστικών αρχών στην εποπτεία των αγορών, στην απαίτηση για ένα σύγχρονο, μικρό, ευέλικτο και αποτελεσματικό κράτος ή στον απόλυτο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και την υπεράσπιση τους ανεξαρτήτως της προέλευσης των βιαστών τους. Δεν υπάρχουν θιασώτες αυτών των αρχιακών ζητημάτων και στη ΝΔ και στο ΣΥΡΙΖΑ; Γιατί αποκλείονται από το κεντροαριστερό φάσμα; Η κεντροαριστερά αντί να χρησιμοποιεί τις ιδέες της ως εμβολο διείσδυσης στους γειτνιάζοντες χώρους καταλήγει διεμβολούμενη από αυτούς.

Αλιεύς ελπίδων, επιμένω, αδιόρθωτος μυθοποιός. Ξεσκαρτάρω τα δίχτια μου στην μετεκλογική Ελλάδα. Από τα δίχτια της παιδικής μνήμης ανασύρω μια ξεχασμένη εικόνα, μισός αιώνας πέρασε. Ο ηλιοκαμένος ψαράς, καθισμένος στην άκρη της σκάλας, δίπλα στο βίντσι, ξυπόλυτος με γυμνές τις γάμπες, το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού, πολυεργαλείο, διευκολύνει τη δουλειά των χεριών, στο τελάρο τα καλά, πίσω στη θάλασσα τα σκάρτα. Δε διαθέτω τη φωνή του, δεν τραγουδώ όπως αυτός, σκέφτομαι μόνο. Πλησιάζει η ετήσια ημέρα περιβάλλοντος. Ως πότε θα γιορτάζουμε τις μέρες και θα κηδεύουμε τα χρόνια. Ως πότε οι πανηγυρικοί θα ντύνουν το κουφάρι της εθνικής μας παρακμής.

Ακούγεται καλά, ειδικά σ’ εμάς τους Ελληνες, το σύνθημα του Ιταλού πρωθυπουργού Ματέο Ρέντζι ότι «η Ευρώπη θα σωθεί μόνο αν αλλάξει». Mπορεί, όμως, να θεωρηθεί και κοινοτοπία. Τα πάντα διατρέχουν τον κίνδυνο των δεινοσαύρων· οτιδήποτε μπορεί να καταστραφεί αν παραμένει στάσιμο σ’ ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Η διαρκής αλλαγή είναι προϋπόθεση σωτηρίας όλων. Ακόμη και των ειδών του ζωικού βασιλείου.

Η ΔΗΜ.ΑΡ γνώρισε μεγάλη ήττα στις ευρωεκλογές. Όμως η πολιτική της επιρροή είναι κατά πολύ μεγαλύτερη από το 1,2%. Μπορούμε να διαψεύσουμε την απόφανση ότι «η ΔΗΜΑΡ τελείωσε ».
Οι πολιτικοί μας αντίπαλοι ευελπιστούν πως ο πανικός είναι προ των πυλών. Πως θα στραγγαλίσει την καρδιά και θα παραλύσει το νου των μελών και στελεχών της ΔΗΜΑΡ. Μας προτρέπουν να αποδεχθούμε, εδώ και τώρα, όλα τα πολιτικά προσκλητήρια που λάβαμε και που είχαμε αρνηθεί το προηγούμενο διάστημα.
Στελέχη μας, παρελαύνουν από τηλεοπτικά πάνελ και ραδιόφωνα συνηγορώντας υπέρ της απαξίωσης της πολιτικής που ακολούθησε η ΔΗΜΑΡ απαντώντας σε «απαντημένες» ερωτήσεις δημοσιογράφων και βεβαίως αποσείοντας κάθε δικό τους μερίδιο ευθύνης στην ήττα.

Συμπληρώνεται αύριο ένα τέταρτο του αιώνα από τις πρώτες ημιελεύθερες εκλογές στη «Λαϊκή Δημοκρατία της Πολωνίας». Βεβαίως το λαϊκή και το δημοκρατία μόνο ως αστεία μπορούσαν να γίνουν δεκτά, κάπως σαν το διάσημο «Αστείο» του Κούντερα, ο οποίος παρουσίαζε τον ήρωα του ομώνυμου μυθιστορήματος να μετράει χρόνια διώξεων και φυλακίσεων.

Οταν οι κομμουνιστές μετά το 1948 εδραιώθηκαν στην εξουσία, ήταν μια ομάδα εντελώς ξένη στη βούληση της τεράστιας πλειοψηφίας των πολωνών πολιτών για αστική φιλελεύθερη δημοκρατία. Μετά τη σταλινική περίοδο, η Πολωνία βάδιζε από το καθεστώς των «επιλεκτικών διώξεων» (1956-81) στο κίνημα της Αλληλεγγύης του 1980 που επιχειρήθηκε να καταπνιγεί με το πραξικόπημα της 13ης Δεκεμβρίου 1981

Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκε η πολιτική συμμαχιών, τόσο από την μειοψηφία όσο και από την πλειοψηφία, ήταν προβληματικός. Σε ό,τι αφορά τη μειοψηφία, αυτή ουσιαστικά προσχώρησε στο δίλλημα μνημόνιο-αντιμνημόνιο. Θεωρώντας την ενδεχόμενη άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία καταστροφική στάθηκε περισσότερο πρόθυμη να προσχωρήσει στο «αντι-ΣΥΡΙΖΑ μπλοκ» ακόμα και εάν αυτό σήμαινε να κάνουμε τα στραβά μάτια στο παρελθόν και το παρόν του ΠΑΣΟΚ, στα αποτελέσματα μιας φανερά αντικοινωνικής πολιτικής που αυξάνει τις ανισότητες και την ανεργία. Οι πολιτικές απόψεις είναι όλες θεμιτές, ωστόσο η διαρκής ανακίνηση του θέματος ακόμα και όταν αυτό είχε οριστικά κλείσει με απόφαση Συνεδρίου δημιούργησε μια εικόνα ότι οι μισοί σε αυτό το κόμμα θα ήθελαν να είναι κάπου αλλού.

Τι εκφράζουν στην ουσία τους οι απόψεις των κυρίαρχων οικονομικών και πολιτικών ρευμάτων στην Ευρώπη και στην Αμερική, ήδη από την αρχή της δεκαετίας του ‘80; Συνοπτικά, τη βούλησή τους να επιβάλουν στα κράτη και στην Ελλάδα, τα τελευταία μάλιστα 4-5 χρόνια, τα παρακάτω: Να σταματήσουν τις ανοησίες για το κράτος ευημερίας το οποίο συρρικνώνει την ισχύ των ατομικών δυνάμεων της κοινωνίας, ήτοι τα animal spirits του Ανταμ Σμιθ.Κάτω η προστασία των εργαζομένων, δηλαδή των συνδικάτων, εμπρός για το ελάχιστο κράτος που εγκαινιάστηκε από τον Ρ. Νόζικ, κάτω οι οπαδοί της δημόσιας παιδείας κ.λπ.