Η συνταρακτική είδηση της προηγούμενης εβδομάδας δεν ήταν ο ανασχηματισμός, αλλά η επίσημη διαπίστωση ότι το κούρεμα του χρέους το 2012 ήταν ριζικά μικρότερο από τον μύθο των 130 δισ. ευρώ που προπαγανδιζόταν ως τώρα. Σύμφωνα με την επίσημη μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος («Το Βήμα», 6.6.2014), «το όφελος ήταν μόνο 51,5 δισ. ευρώ», ένα σημαντικό μέρος από το οποίο έπεσε μάλιστα στις πλάτες των ελλήνων ομολογιούχων παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου.

Μεταπολεμικά, έχουμε δαπανήσει πέντε «σχέδια Μάρσαλ», ένα αμερικανικό και τέσσερα ευρωπαϊκά, χωρίς να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε βιώσιμες και αποτελεσματικές δομές ανάπτυξης. Το μέγεθος της συστημικής αποτυχίας της χώρας φαίνεται (και είναι) τραγικό, αρκεί να αναλογιστούμε ότι η χρηματοδότηση της χώρας από αυτές τις εξωτερικές πηγές, μαζί με τα 26 δισ. του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020, υπερβαίνει τα 100 δισ. ευρώ. Αν είχαμε πετύχει να τα αξιοποιήσουμε με τον μέσο όρο σύνεσης και διορατικότητας που επέδειξαν άλλες χώρες στην αξιοποίηση ανάλογων ή (κατά κανόνα) πολύ μικρότερων πόρων, η Ελλάδα θα ήταν μια τελείως διαφορετική χώρα. Δεν το πετύχαμε.

«Είναι οι καθαρίστριες, ηλίθιοι!» θα πρέπει κάποιος να βροντοφωνάξει στο Μαξίμου! Παραφράζοντας τη ρήση («It’s the economy, stupid») του συμβούλου του Μπιλ Κλίντον, Τζέιμς Κάρβιλ, ο οποίος κατάλαβε ότι το κλειδί για τη νίκη στις εκλογές του 1992 απέναντι στον Τζορτζ Μπους ήταν η ύφεση της αμερικανικής οικονομίας - συμπεραίνω ότι ο κοινός νους λείπει από τους κυβερνώντες.

Η αθηναϊκή κοινωνία δεν ήταν αναδιανεμητική. Η δημοκρατία της δεν επεδίωκε να επιφέρει μια οικονομική ισότητα μεταξύ των πολιτών, ήταν μια πολιτική δημοκρατία, η ισότητα ήταν πολιτική. Το πολίτευμα όμως πάντοτε προστάτευε - εφόσον η εξουσία βρισκόταν πάντοτε στα ευρύτερα στρώματα και όχι στα ολιγάριθμα και πιο εύπορα - τις διάφορες κοινωνικές τάξεις από ακραίες μορφές εκμετάλλευσης. Το πλήθος δεν ξέπεφτε, δεν υποδουλωνόταν. Η περιουσία των πλουσίων δεν κινδύνευε, οι πλούσιοι όμως δεν αφήνονταν να υπερβούν το μέτρο: αυτό ήταν το σταθερό χαρακτηριστικό της αθηναϊκής κοινωνίας σε όλες τις ομαλές φάσεις του πολιτεύματός της. Χωρίς να ξεχνάμε, βεβαίως, ότι εκείνη η κοινωνία είχε ένα απόθεμα ανθρώπινου δυναμικού να εκμεταλλεύεται και να τη στηρίζει

Χρειαζόμαστε ένα προοδευτικό μπλοκ εξουσίας, που θα εκφράσει την εναλλακτική προοδευτική λύση. Με συγκεκριμένο προγραμματικό σχέδιο διακυβέρνησης της χώρας, απέναντι στις ασκούμενες συντηρητικές πολιτικές, με σαφή και αδιαπραγμάτευτο ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Με στόχο μια παραγωγική ανάπτυξη που θα δίνει θέσεις εργασίας, με αποκατάσταση της κοινωνικής συνοχής και αντιμετώπιση της ανεργίας.

Χρειαζόμαστε ένα νέο μπλοκ εξουσίας της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς. Μιας Αριστεράς που θα είναι απαλλαγμένη από τον λαϊκισμό και μιας κεντροαριστεράς που θα είναι σε αντιπαράθεση με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές.

Αυτό που έχουμε τονίσει είναι ότι, με βάση και τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και τις νέες διαμορφούμενες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις χρειαζόμαστε ένα νέο μπλοκ εξουσίας της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς. Μιας Αριστεράς που θα είναι απαλλαγμένη από τον λαϊκισμό και μιας κεντροαριστεράς που θα είναι σε αντιπαράθεση με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Σ’ αυτό το νέο μπλοκ εξουσίας συμπεριλαμβάνονται όλες οι δυνάμεις που κινούνται σε προοδευτική κατεύθυνση, από τον χώρο της Κεντροαριστεράς, από τον ΣΥΡΙΖΑ και από τον χώρο της Οικολογίας.
Σ’ ένα τέτοιο μπλοκ εξουσίας, η κεντροαριστερά (ΠΑΣΟΚ-ΕΛΙΑ, ΠΟΤΑΜΙ, ΔΗΜΑΡ και άλλες κινήσεις και προσωπικότητες), ως εν δυνάμει συμμαχικό σχήμα οφείλει να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο.

Τα αποτελέσματα των εκλογών που προέκυψαν για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι τόσο αινιγματικά όσο και συγκλονιστικά. Δεν υπάρχει κάποια θεωρία που θα μπορούσε να δώσει μία ερμηνεία για την πολυμορφία των εθνικών αποτελεσμάτων.

Στη Γερμανία, όπου οι πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης ήταν εξαιρετικά αμφιλεγόμενες ήδη από το 2008, η προεκλογική εκστρατεία υπήρξε εξαιρετικά άχρωμη.

Στη διάρκεια της παγκόσμιας κρίσης το 2007-08 δύο λατινικά γράμματα προβλημάτιζαν τους αναλυτές. Το V και το W. Θα ήταν η κρίση μια βύθιση που θα ακολουθηθεί από την ανάκαμψη, όπως το V, ή θα σημειωνόταν μια νέα βύθιση μετά την πρόσκαιρη ανάκαμψη, όπως το W; Τελικά χάρη στην έγκαιρη και μαζική παρέμβαση των κρατών στην οικονομία η κρίση συγκρατήθηκε και δεν σημειώθηκε νέα βύθιση.

Το Μουντιάλ άρχισε, ο Νεϊμάρ σκόραρε, η Εθνική δίνει σήμερα το πρώτο της παιχνίδι. Ο ρυθμός του κόσμου άλλαξε, εντός και γύρω μας.

Ο «Εκόνομιστ» υπολογίζει ότι ένας στους δύο κατοίκους του πλανήτη θα δει, έστω και για λίγο, κάτι από Μουντιάλ. Οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» προσπαθούν να μετρήσουν τον συνολικό τζίρο της γιορτής - εισιτήρια, τηλεοπτική διαφήμιση, στοίχημα, νόμιμο και παράνομο, και συναφής καταναλωτική δαπάνη.

Αμέσως μετά τις εκλογές ξεκίνησε εκ νέου η συζήτηση για την ανάγκη συνεργασίας των αυτοπροσδιοριζόμενων ως κεντροαριστερών δυνάμεων. Πολύ φοβούμαστε ότι και αυτήν τη φορά το κάρο είναι χωρίς άλογο. Γιατί οι προσωπικές στρατηγικές, απολύτως θεμιτές σε κάθε πολιτική συζήτηση, μένουν χωρίς προγραμματικό πλαίσιο. Εκφράσεις του τύπου συζήτηση «χωρίς όρους και προαπαιτούμενα», αν αφορούν πρόσωπα έχουν βάση, αν όμως αφορούν πολιτικές τότε έχουν σίγουρα μη κεντροαριστερά κέντρα βάρους.

Διατί να το κρύψωμεν άλλωστε, που θα έλεγε και ο Μητσοτάκης: η αλλαγή φρουράς στην Τράπεζα της Ελλάδος δεν έγινε επειδή ο προηγούμενος διοικητής δεν πέτυχε αλλά γιατί η θέση ήταν δοσμένη από καιρό στον επόμενο. Ο Γιάννης Στουρνάρας φαίνεται να «καπάρωσε» τη θέση ενώ ήταν υπουργός Οικονομικών, και από αυτήν την άποψη η αντικατάσταση Προβόπουλου ήταν προαποφασισμένη.

Οι ευρωεκλογές ανέδειξαν ένα νέο πολιτικό τοπίο στην Ευρώπη. Η άνοδος των ευρωσκεπτικιστικών πολιτικών δυνάμεων χρωματίζει ευδιάκριτα το τοπίο αυτό. Ορισμένοι θεωρούν ήδη ότι η Ευρώπη κινδυνεύει. Ωστόσο χρειάζεται να αποφύγουμε την υπερδραματοποίηση της δύναμής τους, χωρίς βεβαίως και να υποβαθμίσουμε το φαινόμενο.