Ενα μάθημα για τη Γερμανία

Μερικές φορές κάποιες λύσεις εμφανίζονται μόνες τους. Οι μειώσεις στις γεννήσεις είχαν επί σειράν ετών στείλει τη Γερμανία στη χειρότερη θέση στην ΕΕ ως προς την πίεση της πληθυσμιακής γήρανσης. Την καθόλου ζηλευτή αυτή θέση εφέτος κατέλαβε η Ιταλία ακολουθούμενη από την Ελλάδα. Τι άλλαξε και βελτιώθηκε η θέση της Γερμανίας;

Η Γερμανία υποδέχτηκε από το 2015 ένα εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες. Αν κοιτάξει κανείς ποια στοιχεία της δημογραφίας συνθέτουν το πρόβλημα, οι άνθρωποι αυτοί ήταν σαν να είχαν έλθει παραγγελία. Νέοι, οικογένειες, όλοι σε παραγωγικές ηλικίες συμπληρώνουν τις ελλείψεις της δημογραφικής πυραμίδας. Ακόμη περισσότερο, πέρα από την άμεση βελτίωση, διαμορφώνουν καταστάσεις που ελαφρύνουν τη μελλοντική εικόνα.

Είναι αλήθεια ότι οι παρατηρήσεις αυτές προκύπτουν μηχανιστικά, με την εξέταση μόνο των δημογραφικών δεικτών και του σχήματος της δημογραφικής πυραμίδας. Προσφέρουν μια αριθμητική λύση, «στα χαρτιά», που δεν είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσει και σε πραγματική λύση στην πράξη. Παραφράζοντας τους ελληνοπρεπείς σοφούς, μήπως λοιπόν έχουμε μια λύση στους αριθμούς αλλά όχι στους ανθρώπους; Η διάψευση αυτής της θέσης έρχεται από τα σπλάγχνα της χώρας των Greek statistics. Στην Ελλάδα στα έτη 1990 έφτασαν άνω του ενός εκατομμυρίου μετανάστες σε μικρό διάστημα. Συνεισέφεραν ώστε η ανάπτυξη να υπερβεί τα προβλήματα του ’80 και να μπούμε στην ΟΝΕ. Στα πανεπιστήμια βλέπουμε, και συχνά καμαρώνουμε, τα παιδιά αυτών των μεταναστών, να έχουν ενσωματωθεί στον φοιτητόκοσμο, και συχνά να διαπρέπουν στις υψηλότερες θέσεις.

Χωρίς να το καταλάβουμε, η Ελλάδα φαίνεται ότι κατάφερε κάτι σπάνιο: επέτρεψε να ευδοκιμήσει η φυσική επιθυμία και προσπάθεια για προκοπή. Το αν αυτό έγινε άθελά μας, επειδή κοιτούσαμε αλλού, επειδή δραστηριοποιήθηκαν σε τμήματα της οικονομίας μακριά από το κράτος, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει το αποτέλεσμα: βελτίωση της κατάστασης για όλους και εμπλουτισμός της κοινωνίας μακροχρόνια.

Ας δώσει επομένως και η Ελλάδα ένα μάθημα στη Γερμανία. Όταν εμφανίζεται μια λύση, αυτή δημιουργεί από μόνη της θετική δυναμική. Αν δεν προσπαθείς ενεργά να το αποτρέψεις, η τάση αυτοβελτίωσης των ανθρώπων σπρώχνει να αναδυθούν θετικά στοιχεία ή να εξουδετερωθούν αρνητικά. Ο λόγος είναι απλός: όσο πιο μεγάλο το πρόβλημα που αφήνεις πίσω τόσο περισσότερο προσπαθείς να φτιάξεις μια καλύτερη ζωή. Θα αδράξεις τις ευκαιρίες και θα ξεπεράσεις τις αναποδιές, χρησιμοποιώντας τις δυνάμεις που σε εμψύχωσαν να περάσεις θάλασσες και να διαβείς ηπείρους. Αν μάλιστα βρεθεί και μια χείρα βοηθείας στην προσπάθεια, τα αποτελέσματα θα είναι θεαματικά.

Μια τέτοια ώθηση προσπαθεί να δώσει το Solidarity Now με τα Γραφεία Ενίσχυσης της Απασχόλησης (συμβουλευτική, προετοιμασία, καθοδηγούμενη αναζήτηση) στα Κέντρα Αλληλεγγύης στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Διότι εκτός από εισόδημα, η δουλειά φέρνει και ανεξαρτησία και ελευθερία επιλογών. Η εμπειρία, στην Ελλάδα και αλλού, παλιότερα και τώρα, είναι ότι η κάθε λύση μπορεί να γίνει πρόβλημα. Χρειάζεται όμως επίμονη προσπάθεια και μεγάλα κοιτάσματα κακής διάθεσης και ξενοφοβίας.