edito 362
Φώτης Γεωργελές, Athens Voice, Δημοσιευμένο: 2011-09-28
Όταν ξεκίνησε αυτή η ιστορία των περικοπών και των μέτρων, συζητούσαν εκείνο τον καιρό τη δημιουργία ενός ραδιοφώνου της Βουλής. Είχα γράψει τότε ότι όχι μόνο ραδιόφωνο δεν πρέπει να γίνει, αλλά και η τηλεόραση της Βουλής πρέπει να καταργηθεί. Το είχα πει γιατί δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο αυτό το ανεπανάληπτο φαινόμενο να πληρώνει ο λαός από το υστέρημά του ίσαμε 50 τηλεοράσεις και ραδιόφωνα κρατικά, κομματικά, της βουλής, των δήμων και κοινοτήτων, της εκκλησίας. Γιατί δεν είναι δυνατόν να κόβονται οι συντάξεις των ηλικιωμένων μας, να μην υπάρχουν λεφτά για ψυχιατρική περίθαλψη και να πετάμε τους ψυχικά ασθενείς στα πεζοδρόμια ζητιάνους, αλλά να έχουμε λεφτά για να χρηματοδοτούμε κομματικούς σταθμούς τηλεμάρκετινγκ που παίρνουν και καμιά κρατική διαφήμιση και δημοτικούς σταθμούς δημοσίων σχέσεων των δημάρχων για να ανταμείβουν τα κόμματα δημοσιογράφους. Γιατί είναι, δηλαδή, η πιο άμεση μετατροπή του δημόσιου χρήματος σε πολιτικό χρήμα και πολιτική υποστήριξη. Το είχα πει όμως και για έναν άλλο λόγο: δεν μπορείς να μιλάς για θυσίες αν πρώτα δεν ασχοληθείς με το δικό σου επαγγελματικό χώρο, αν δεν διακινδυνεύσεις να γίνει αντιπαθής στους συναδέλφους, τους φίλους σου.
Στην τηλεόραση, κάποιοι πρόεδροι αυτών των εξωτικών φορέων και οργανισμών με τα περίεργα ονόματα διαμαρτύρονται: είμαστε αυτοχρηματοδοτούμενοι, λένε, γιατί να κάνουμε περικοπές; Έχετε να πληρώσετε τους μισθούς σας; – τους ρωτάνε οι δημοσιογράφοι. Bεβαίως, παίρνουμε κοινοτικά προγράμματα. Παρεμβαίνει ο αρμόδιος υπουργός, τα κοινοτικά προγράμματα αυτά έχουν λήξει από το 2005. Τις ίδιες μέρες αποκαλύπτεται ότι συνδικαλιστικές οργανώσεις δημοσίων υπαλλήλων θα πάρουν ίσαμε 500.000 ευρώ από άλλα προγράμματα. Οι τίτλοι των προγραμμάτων είναι αποκαλυπτικοί: Υλοποίηση σχεδίου επιμορφωτικών δράσεων και προγραμμάτων για την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των μελών. Βελτίωση και αναβάθμιση των γνώσεων και των δεξιοτήτων των μελών. Υλοποίηση ολοκληρωμένων μηχανισμών διαβούλευσης για την ενεργό συμμετοχή των μελών.
Ο Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησηςπαραπέμπει κάθε μήνα και μια περίεργη υπόθεση χρηματοδότησης. Σωματεία που επιχορηγούνται από τις Δέκο-εργοδότες τους, από το Υπουργείο Εργασίας, από το Υπουργείο Οικονομικών, από τα ασφαλιστικά ταμεία, από την Εργατική Εστία, που παίρνουν κοινοτικά προγράμματα. Όπως αποκαλύπτονται, έτσι ξεχνιούνται. Αυτή η χώρα έχει τα περισσότερα σωματεία, επαγγελματικά, εργοδοτικά, εργατικά και τη μικρότερη συνδικαλιστική συμμετοχή. Είναι σαν τα μέσα ενημέρωσης. Τα περισσότερα στον κόσμο, με το χαμηλότερο ποσοστό ανάγνωσης του κοινού. Άλλη μια ελληνική ιδιαιτερότητα.
Κάποτε ήρθε στην εφημερίδα ένα γραφείο μελετών. Για κάποιους μυστηριώδεις λόγους, εμείς δεν καταφέρνουμε συνήθως να πάρουμε μέρος σε κάποιο επενδυτικό πρόγραμμα. Το γραφείο ήταν μεγάλο και επιτυχημένο, μου άφησαν έναν ολόκληρο τόμο με δουλειές που είχαν κάνει, προγράμματα που είχαν διεκδικήσει και κερδίσει. Κάθισα και το διάβασα με μεγάλη περιέργεια. Στους 100 πελάτες τους, οι 99 ήταν το με την ευρεία έννοια Δημόσιο. Οργανισμοί και φορείς όπως οι προηγούμενοι που μελετούν τους κάπρους και τα φίδια, κρατικές επιχειρήσεις, ιδρύματα, πανεπιστήμια, μοναστήρια και εκκλησίες, σωματεία που επιμορφώνουν τα μέλη τους, νομαρχίες, δήμοι, δημοτικές επιχειρήσεις. Πού να μείνουν λεφτά για ιδιωτικές επιχειρήσεις. Τα προγράμματα για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας χάνονται στη σκοτεινή τρύπα του αδηφάγου κράτους.
Τα δάνεια των κομμάτων από τις τράπεζες έχουν φτάσει στα εκατοντάδες εκατομμύρια. Δανεικά κι αγύριστα, από πού θα βρουν ποτέ να τα επιστρέψουν; Πέρα δηλαδή από την επιχορήγηση του κράτους, τα επιδόματα, τις κάθε μορφής επιδοτήσεις, τους μισθούς, τους υπαλλήλους, τις αποσπάσεις, τα κόμματα «τραβάνε» κανονικά χρήμα από τον προϋπολογισμό ονομάζοντάς το δάνεια. Από τις κρατικές τράπεζες τις οποίες οι ίδιοι διοικούν. Όταν είναι ιδιωτικές καμιά φορά, είναι ακόμα χειρότερο. Δανείζονται από αυτούς τους οποίους κανονικά ελέγχουν. Πώς ελέγχεις αυτόν που του χρωστάς;
Αν έχεις κάποιο φίλο πολιτικό, εκλεγμένο σε κάποιο δήμο, εργαζόμενο σε κρατική υπηρεσία, θα ξέρεις ήδη ότι όλα όσα λέγονται και γράφονται είναι και πάλι λίγα μπροστά στην πραγματικότητα. Η σπατάλη και η λεηλασία που επικρατεί στο δημόσιο τομέα δεν περιγράφονται. Δραστηριότητες που θα ’πρεπε να είναι ένα γραφείο, ένα τμήμα σε μια υπηρεσία, μετατρέπονται σε φορείς, ιδρύονται οργανισμοί, 9μελή, 11μελή διοικητικά συμβούλια, πρόεδροι, διευθύνοντες σύμβουλοι, επιτροπές, αμειβόμενες θέσεις, κομματικά στελέχη-διοικητές των 300 χιλιάδων, συνδικαλιστές των 150 χιλιάδων σε ΔΣ χρεοκοπημένων τραπεζών, επιδοτήσεις σε ανύπαρκτα σωματεία, φίλοι του Άγιου Όρους, επιχορηγήσεις δήμων, υπουργείων, πολιτιστικοί φορείς που ιδρύονται αφού έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση, ΜΚΟ υπουργών και βουλευτών, επιμορφώσεις, συνδικαλιστικός τουρισμός, κομματικός τουρισμός. Οι ίδιοι άνθρωποι, το βαθύ κράτος, με ταμπέλες που εναλλάσσονται, κρατικοί λειτουργοί, κομματικά στελέχη, συνδικαλιστές, ΜΚΟ, φορείς, τοπική αυτοδιοίκηση, διαμοιράζονται το δημόσιο χρήμα.
Τι έχει συμβεί; Όταν άρχισε αυτή η ιστορία, ξέραμε ότι πρέπει να γίνουν περικοπές, ότι πρέπει να προσγειωθούμε σε ένα χαμηλότερο επίπεδο χωρίς δανεικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τρόικα, κάποιοι πολιτικοί, οικονομολόγοι, επιστήμονες, μελετώντας το ελληνικό μοντέλο είχαν καταλήξει ότι αυτή η προσαρμογή μπορεί να γίνει στη χώρα μας χωρίς πολύ οδυνηρές συνέπειες. Υπολογίζοντας το κόστος της γραφειοκρατίας, πολλαπλάσιο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, το μέγεθος της παραοικονομίας, την εκτεταμένη φοροδιαφυγή, τις μεγάλες ομάδες πληθυσμού που είχαν κερδίσει φοροαπαλλαγές, τον αθέμιτο πλουτισμό, τις αφανείς πηγές χρήματος, τη διαφθορά στο Δημόσιο, τις προμήθειες, τις αναθέσεις έργων με υπερτιμολογήσεις, τη διαπλοκή με το κρατικοδίαιτο ιδιωτικό κεφάλαιο και τις μίζες, την εξωφρενική κατανάλωση από τμήματα πληθυσμού που φορολογικά είναι ανύπαρκτα, πίστευαν ότι μόνο με το κάψιμο του «λίπους» οι περικοπές θα γίνουν χωρίς μεγάλη συμπίεση του πληθυσμού, χωρίς απολύσεις και φτώχεια.
Συνέβη το αντίθετο. Η κορυφή του συστήματος 2 χρόνια τώρα αντιστέκεται σθεναρά, προσπαθεί να διατηρήσει τις δομές άθικτες. Οι προνομιούχες ελίτ πρώτα οδήγησαν τον ιδιωτικό τομέα σε μαρασμό, 225 χιλιάδες επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο, οι άνεργοι έφτασαν τις 800 χιλιάδες. Τώρα συμπιέζεται η βάση της πυραμίδας του πελατειακού κράτους, οριζόντιες μειώσεις, απολύσεις, εργασιακές εφεδρείες. Οι οδυνηρές αφαιμάξεις είναι πάντα εύκολες, η αλλαγή του προτύπου, η αναδιάταξη των δομών που δημιουργούν σπατάλη και λεηλασία είναι πάντα δύσκολες. Σύσσωμο το σύστημα εξουσίας που λυμαίνεται το δημόσιο χρήμα στο όνομα του δημόσιου συμφέροντος αποκρούει κάθε αλλαγή. Οι λίγοι πολιτικοί που τολμάνε να αμφισβητήσουν προνόμια και κατεστημένες πρακτικές αντιμετωπίζουν τη γενική επίθεση των συναδέλφων τους.
Στην ελληνική Λέσχη της Απάτης δεν υπάρχει αντιπολίτευση. Τα κόμματα εξουσίας κυβερνούν το πελατειακό κράτος και τα κόμματα της αριστεράς τα εγκαλούν, τα πιέζουν, ζητώντας ακόμα περισσότερο πελατειακό κράτος. Περισσότερους διορισμούς, επιδόματα, προνόμια, φοροαπαλλαγές, πρόωρες συντάξεις, περισσότερες κρατικές επιχειρήσεις. Το σύστημα έχει μπλοκάρει. Το ζήτημα της οικονομικής χρεοκοπίας της χώρας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αν δεν αντιμετωπιστεί η χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος.
Στην τηλεόραση, κάποιοι πρόεδροι αυτών των εξωτικών φορέων και οργανισμών με τα περίεργα ονόματα διαμαρτύρονται: είμαστε αυτοχρηματοδοτούμενοι, λένε, γιατί να κάνουμε περικοπές; Έχετε να πληρώσετε τους μισθούς σας; – τους ρωτάνε οι δημοσιογράφοι. Bεβαίως, παίρνουμε κοινοτικά προγράμματα. Παρεμβαίνει ο αρμόδιος υπουργός, τα κοινοτικά προγράμματα αυτά έχουν λήξει από το 2005. Τις ίδιες μέρες αποκαλύπτεται ότι συνδικαλιστικές οργανώσεις δημοσίων υπαλλήλων θα πάρουν ίσαμε 500.000 ευρώ από άλλα προγράμματα. Οι τίτλοι των προγραμμάτων είναι αποκαλυπτικοί: Υλοποίηση σχεδίου επιμορφωτικών δράσεων και προγραμμάτων για την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας των μελών. Βελτίωση και αναβάθμιση των γνώσεων και των δεξιοτήτων των μελών. Υλοποίηση ολοκληρωμένων μηχανισμών διαβούλευσης για την ενεργό συμμετοχή των μελών.
Ο Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησηςπαραπέμπει κάθε μήνα και μια περίεργη υπόθεση χρηματοδότησης. Σωματεία που επιχορηγούνται από τις Δέκο-εργοδότες τους, από το Υπουργείο Εργασίας, από το Υπουργείο Οικονομικών, από τα ασφαλιστικά ταμεία, από την Εργατική Εστία, που παίρνουν κοινοτικά προγράμματα. Όπως αποκαλύπτονται, έτσι ξεχνιούνται. Αυτή η χώρα έχει τα περισσότερα σωματεία, επαγγελματικά, εργοδοτικά, εργατικά και τη μικρότερη συνδικαλιστική συμμετοχή. Είναι σαν τα μέσα ενημέρωσης. Τα περισσότερα στον κόσμο, με το χαμηλότερο ποσοστό ανάγνωσης του κοινού. Άλλη μια ελληνική ιδιαιτερότητα.
Κάποτε ήρθε στην εφημερίδα ένα γραφείο μελετών. Για κάποιους μυστηριώδεις λόγους, εμείς δεν καταφέρνουμε συνήθως να πάρουμε μέρος σε κάποιο επενδυτικό πρόγραμμα. Το γραφείο ήταν μεγάλο και επιτυχημένο, μου άφησαν έναν ολόκληρο τόμο με δουλειές που είχαν κάνει, προγράμματα που είχαν διεκδικήσει και κερδίσει. Κάθισα και το διάβασα με μεγάλη περιέργεια. Στους 100 πελάτες τους, οι 99 ήταν το με την ευρεία έννοια Δημόσιο. Οργανισμοί και φορείς όπως οι προηγούμενοι που μελετούν τους κάπρους και τα φίδια, κρατικές επιχειρήσεις, ιδρύματα, πανεπιστήμια, μοναστήρια και εκκλησίες, σωματεία που επιμορφώνουν τα μέλη τους, νομαρχίες, δήμοι, δημοτικές επιχειρήσεις. Πού να μείνουν λεφτά για ιδιωτικές επιχειρήσεις. Τα προγράμματα για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας χάνονται στη σκοτεινή τρύπα του αδηφάγου κράτους.
Τα δάνεια των κομμάτων από τις τράπεζες έχουν φτάσει στα εκατοντάδες εκατομμύρια. Δανεικά κι αγύριστα, από πού θα βρουν ποτέ να τα επιστρέψουν; Πέρα δηλαδή από την επιχορήγηση του κράτους, τα επιδόματα, τις κάθε μορφής επιδοτήσεις, τους μισθούς, τους υπαλλήλους, τις αποσπάσεις, τα κόμματα «τραβάνε» κανονικά χρήμα από τον προϋπολογισμό ονομάζοντάς το δάνεια. Από τις κρατικές τράπεζες τις οποίες οι ίδιοι διοικούν. Όταν είναι ιδιωτικές καμιά φορά, είναι ακόμα χειρότερο. Δανείζονται από αυτούς τους οποίους κανονικά ελέγχουν. Πώς ελέγχεις αυτόν που του χρωστάς;
Αν έχεις κάποιο φίλο πολιτικό, εκλεγμένο σε κάποιο δήμο, εργαζόμενο σε κρατική υπηρεσία, θα ξέρεις ήδη ότι όλα όσα λέγονται και γράφονται είναι και πάλι λίγα μπροστά στην πραγματικότητα. Η σπατάλη και η λεηλασία που επικρατεί στο δημόσιο τομέα δεν περιγράφονται. Δραστηριότητες που θα ’πρεπε να είναι ένα γραφείο, ένα τμήμα σε μια υπηρεσία, μετατρέπονται σε φορείς, ιδρύονται οργανισμοί, 9μελή, 11μελή διοικητικά συμβούλια, πρόεδροι, διευθύνοντες σύμβουλοι, επιτροπές, αμειβόμενες θέσεις, κομματικά στελέχη-διοικητές των 300 χιλιάδων, συνδικαλιστές των 150 χιλιάδων σε ΔΣ χρεοκοπημένων τραπεζών, επιδοτήσεις σε ανύπαρκτα σωματεία, φίλοι του Άγιου Όρους, επιχορηγήσεις δήμων, υπουργείων, πολιτιστικοί φορείς που ιδρύονται αφού έχει εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση, ΜΚΟ υπουργών και βουλευτών, επιμορφώσεις, συνδικαλιστικός τουρισμός, κομματικός τουρισμός. Οι ίδιοι άνθρωποι, το βαθύ κράτος, με ταμπέλες που εναλλάσσονται, κρατικοί λειτουργοί, κομματικά στελέχη, συνδικαλιστές, ΜΚΟ, φορείς, τοπική αυτοδιοίκηση, διαμοιράζονται το δημόσιο χρήμα.
Τι έχει συμβεί; Όταν άρχισε αυτή η ιστορία, ξέραμε ότι πρέπει να γίνουν περικοπές, ότι πρέπει να προσγειωθούμε σε ένα χαμηλότερο επίπεδο χωρίς δανεικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Τρόικα, κάποιοι πολιτικοί, οικονομολόγοι, επιστήμονες, μελετώντας το ελληνικό μοντέλο είχαν καταλήξει ότι αυτή η προσαρμογή μπορεί να γίνει στη χώρα μας χωρίς πολύ οδυνηρές συνέπειες. Υπολογίζοντας το κόστος της γραφειοκρατίας, πολλαπλάσιο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, το μέγεθος της παραοικονομίας, την εκτεταμένη φοροδιαφυγή, τις μεγάλες ομάδες πληθυσμού που είχαν κερδίσει φοροαπαλλαγές, τον αθέμιτο πλουτισμό, τις αφανείς πηγές χρήματος, τη διαφθορά στο Δημόσιο, τις προμήθειες, τις αναθέσεις έργων με υπερτιμολογήσεις, τη διαπλοκή με το κρατικοδίαιτο ιδιωτικό κεφάλαιο και τις μίζες, την εξωφρενική κατανάλωση από τμήματα πληθυσμού που φορολογικά είναι ανύπαρκτα, πίστευαν ότι μόνο με το κάψιμο του «λίπους» οι περικοπές θα γίνουν χωρίς μεγάλη συμπίεση του πληθυσμού, χωρίς απολύσεις και φτώχεια.
Συνέβη το αντίθετο. Η κορυφή του συστήματος 2 χρόνια τώρα αντιστέκεται σθεναρά, προσπαθεί να διατηρήσει τις δομές άθικτες. Οι προνομιούχες ελίτ πρώτα οδήγησαν τον ιδιωτικό τομέα σε μαρασμό, 225 χιλιάδες επιχειρήσεις έβαλαν λουκέτο, οι άνεργοι έφτασαν τις 800 χιλιάδες. Τώρα συμπιέζεται η βάση της πυραμίδας του πελατειακού κράτους, οριζόντιες μειώσεις, απολύσεις, εργασιακές εφεδρείες. Οι οδυνηρές αφαιμάξεις είναι πάντα εύκολες, η αλλαγή του προτύπου, η αναδιάταξη των δομών που δημιουργούν σπατάλη και λεηλασία είναι πάντα δύσκολες. Σύσσωμο το σύστημα εξουσίας που λυμαίνεται το δημόσιο χρήμα στο όνομα του δημόσιου συμφέροντος αποκρούει κάθε αλλαγή. Οι λίγοι πολιτικοί που τολμάνε να αμφισβητήσουν προνόμια και κατεστημένες πρακτικές αντιμετωπίζουν τη γενική επίθεση των συναδέλφων τους.
Στην ελληνική Λέσχη της Απάτης δεν υπάρχει αντιπολίτευση. Τα κόμματα εξουσίας κυβερνούν το πελατειακό κράτος και τα κόμματα της αριστεράς τα εγκαλούν, τα πιέζουν, ζητώντας ακόμα περισσότερο πελατειακό κράτος. Περισσότερους διορισμούς, επιδόματα, προνόμια, φοροαπαλλαγές, πρόωρες συντάξεις, περισσότερες κρατικές επιχειρήσεις. Το σύστημα έχει μπλοκάρει. Το ζήτημα της οικονομικής χρεοκοπίας της χώρας δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αν δεν αντιμετωπιστεί η χρεοκοπία του πολιτικού συστήματος.
